Παρά τις «φιλότιμες» προσπάθειες της EBU να κρατήσουν απολιτίκ τον χαρακτήρα του Ευρωπαϊκού Διαγωνισμού Τραγουδιού, τελικά δεν απευφεύχθησαν γκρίνια και διχασμός με υποβόσκοντα πολιτικά κίνητρα, όχι τόσο στη διάρκεια της Eurovision 2025, όσο λόγω των αποτελεσμάτων που ανακοινώθηκαν κι έφεραν στη δεύτερη θέση της τελικής κατάταξης το Ισραήλ, με την Yuval Raphael και το τραγούδι «New Day Will Rise», αποτέλεσμα που πολλές συμμετέχουσες χώρες αμφισβητούν ανοιχτά, υπονοώντας ότι «κάτι σάπιο υπάρχει στο βασίλειο» του διαγωνισμού, όπως είχε γράψει και ο Σαίξπηρ.

Αιτία είναι το γεγονός ότι ενώ έλαβε μόνο 60 βαθμούς από τις κριτικές επιτροπές, συγκέντρωσε 297 βαθμούς από το κοινό, το υψηλότερο σκορ στο televoting, ανεβάζοντας τη συνολική της βαθμολογία στους 357 βαθμούς.

Να σημειωθεί ότι δεν έλειψαν και οι αποδοκιμασίες όταν τραγουδούσε στη σκηνή της Βασιλείας η εκπρόσωπος του Ισραήλ. Πλήθος από το κοινό «γιούχαρε» την Yuval Raphael, ενώ δύο άτομα προσπάθησαν να την πλησιάσουν και απομακρύνθηκαν βιαίως.

Είχαν επίσης σημειωθεί διαμαρτυρίες που ζητούσαν μποϊκοτάζ του διαγωνισμού, καθώς και μια ανοιχτή επιστολή που υπέγραψαν 4.000 μουσικοί, καλλιτέχνες και επαγγελματίες της μουσικής βιομηχανίας από πέντε σκανδιναβικές χώρες, καταδικάζοντας τη συμμετοχή του Ισραήλ στον διαγωνισμό.

Τι άλλο συνέβη πριν το Σάββατο του διαγωνισμού

Λίγες ημέρες πριν από τον τελικό του διαγωνισμού, άρχισαν να κυκλοφορούν σε μέσα κοινωνικής δικτύωσης φήμες για νόθευση του αποτελέσματος, καθώς παρατηρήθηκε ένα περίεργο φαινόμενο, με θεατές από τη Νορβηγία που προσπαθούσαν να ψηφίσουν υπέρ της Κροατίας, να λαμβάνουν το μήνυμα «σας ευχαριστούμε για την ψήφο σας στο Ισραήλ! Μπορείτε να ψηφίσετε 20 φορές, οπότε αν σας άρεσε ο διαγωνιζόμενος, μπορείτε να ξαναψηφίσετε».

Οι διοργανωτές αναγνώρισαν το πρόβλημα, αλλά υποστήριξαν ότι η αποστολή λανθασμένου μηνύματος δεν επηρέασε το αποτέλεσμα, καθώς όλες οι ψήφοι καταγράφηκαν κανονικά.

Τις ίδιες ημέρες, χιλιάδες χρήστες μέσων κοινωνικής δικτύωσης σε όλη την Ευρώπη ανέφεραν ότι βομβαρδίζονται από διαφημιστικά μηνύματα που τους καλούσαν να ψηφίσουν το τραγούδι με τον αριθμό 4 έως και 20 φορές, όσες είναι δηλαδή στο επιτρεπτό όριο. Στα μηνύματα γινόταν ελάχιστη ή καμία αναφορά στο ότι το εν λόγω νούμερο αντιστοιχούσε στο Ισραήλ. Το hashtag «Vote #04, vote 20 times» και το σύνθημα έγιναν viral, με την καμπάνια να προκαλεί έντονο διχασμό.

Από τη μία, υποστηρικτές της Yuval Raphael τη θεώρησαν έκφραση στήριξης σε ένα θύμα τρομοκρατικής επίθεσης, καθώς η τραγουδίστρια επέζησε από το φεστιβάλ Nova του 2023 και από την άλλη επικριτές κατήγγειλαν πολιτικοποίηση της Eurovision και κατευθυνόμενη προπαγάνδα, τονίζοντας ότι η ψήφος στον διαγωνισμό πρέπει να βασίζεται στη μουσική και όχι στην εθνική ή πολιτική ταυτότητα.

Προσφυγές εξετάζουν Ισπανία και Βέλγιο

Ισπανική και βελγική δημόσια ραδιοτηλεόραση, εξέφρασαν σοβαρές επιφυλάξεις για το αποτέλεσμα, ενώ ο Πέδρο Σάντσεθ ζήτησε τον αποκλεισμό του Ισραήλ από τον διαγωνισμό, για λόγους «αλληλεγγύης προς τον παλαιστινιακό λαό που ζει τον παραλογισμό του πολέμου και των βομβαρδισμών».

«Δεν μπορούμε να έχουμε διπλά μέτρα και σταθμά σε ό,τι αφορά την κουλτούρα», δήλωσε ο ισπανός πρωθυπουργός, επισημαίνοντας πως αν η Ρωσία αποκλείσθηκε μετά την εισβολή στην Ουκρανία, ούτε το Ισραήλ θα έπρεπε να συμμετέχει. «Δε θεωρώ ότι σοκαρίστηκε κανείς όταν απαιτήσαμε τον αποκλεισμό της Ρωσίας από τις διεθνείς διοργανώσεις, συμπεριλαμβανομένης, όπως είδαμε το Σαββατοκύριακο, της Eurovision».

Το Σάββατο, η δημόσια τηλεόραση της Ισπανίας αψήφησε τον οργανισμό στον οποίο ανήκει η Eurovision, την European Broadcasting Union (EBU), που την είχε προειδοποιήσει να σταματήσει τις αναφορές στην επίθεση στην Γάζα, απειλώντας να επιβάλει κυρώσεις και μετέδωσε μήνυμα υποστήριξης προςτους Παλαιστίνιους πριν από τη μετάδοση του διαγωνισμού.

«Οταν πρόκειται για τα δικαιώματα του ανθρώπου, η σιωπή δεν αποτελεί επιλογή. Ειρήνη και δικαιοσύνη για την Παλαιστίνη», γράφτηκε με λευκά γράμματα σε μαύρο φόντο από το ραδιοτηλεοπτικό δίκτυο RTVE στα ισπανικά και τα αγγλικά, λίγα δευτερόλεπτα πριν από την επίσημη έναρξη του διαγωνισμού.

 

Τον Απρίλιο, η RTVE είχε ζητήσει από τους διοργανωτές του διαγωνισμού, την EBU, συζήτηση για την παρουσία του Ισραήλ στη Eurovision, λόγω των ανησυχιών για την κατάσταση στην Γάζα.

Σε μια τελευταία εξέλιξη, σύμφωνα με τη Daily Mail, η ισπανική δημόσια τηλεόραση εξετάζει να στείλει αίτημα στην EBU για συνολική επανεξέταση του τρόπου ψηφοφορίας του κοινού, του γνωστού televoting. Το ίδιο ζητά και το βελγικό VRT, για πλήρη διαφάνεια όσον αφορά την τηλεψηφοφορία.

 

Υπενθυμίζεται ότι το Ισραήλ έχασε μόνο από τον JJ της Αυστρίας, που έλαβε 436 βαθμούς για το τραγούδι του «Wasted Love», με το Βέλγιο και την Ισπανία να δίνουν 12άρια και οι δύο στην ψηφοφορία του κοινού, παρότι οι επιτροπές τους δεν έδωσαν ούτε έναν βαθμό.

Ειδικά στο Βέλγιο, στοιχεία από τον φλαμανδικό ραδιοτηλεοπτικό φορέα VRT δείχνουν 10 φορές περισσότερες ψήφους στον φετινό τελικό από πέρυσι.

Πριν από δύο χρόνια, όταν η Eurovision είχε διεξαχθεί στο Λίβερπουλ, είχαν ληφθεί έξι φορές περισσότερες βελγικές ψήφοι για τον τελικό σε σύγκριση με τον ημιτελικό. Αυτή ήταν και η τελευταία χρονιά μέχρι στιγμής που το Βέλγιο είχε φτάσει στον τελικό. Η διαφορά στα φλαμανδικά νούμερα τηλεθέασης μεταξύ των δύο βραδιών, με τον Gustaph ως συμμετέχοντα ήταν περίπου 300.000 (1 έναντι 1,3 εκατομμυρίων).

Πέρυσι, όταν ο διαγωνισμός διεξήχθη στο Μάλμε, η προσέλευση των ψηφοφόρων πενταπλασιάστηκε. Ωστόσο, ο τελικός προσέλκυσε λιγότερους θεατές από τον ημιτελικό στον οποίο αποκλείστηκε ο Mustii (1 εκατομμύριο έναντι 860.000).

Κατά τη φετινή εκδήλωση στη Βασιλεία, οι διαφορές είναι ακόμη πιο ακραίες. Όχι μόνο ο τελικός παρακολουθήθηκε αναλογικά λιγότερο από τον ημιτελικό με τον Red Sebastian (910.000 έναντι 660.000), αλλά ξαφνικά ελήφθησαν σχεδόν 10 φορές περισσότερες ψήφοι στον τελικό, 220.554 συνολικά.

 

Η διοργανώτρια του διαγωνισμού, η Ευρωπαϊκή Ραδιοτηλεοπτική Ένωση (EBU), επιβεβαίωσε ότι οι ραδιοτηλεοπτικοί φορείς της Ισπανίας και του Βελγίου είχαν επικοινωνήσει μαζί τους και επέμεινε ότι έλαβε «σοβαρά» τις καταγγελίες.

Η Κάτια Σέγκερς, βουλευτής του Βελγίου, δήλωσε: «Ένα σύστημα στο οποίο ο καθένας μπορεί να ρίξει έως και 20 ψήφους, είναι ένα σύστημα που ενθαρρύνει τη χειραγώγηση. Το αν αυτή η χειραγώγηση συνέβη στη χώρα μας και σε όλες τις άλλες συμμετέχουσες και μη συμμετέχουσες χώρες, πρέπει να διερευνηθεί». Παράλληλα, εκτίμησε ότι «το VRT πρέπει να αναλάβει ηγετικό ρόλο στο αίτημα αυτής της έρευνας. Και στη διεξαγωγή της συζήτησης για το σύστημα τηλεψηφοφορίας εντός της EBU και για τη συμμετοχή του Ισραήλ».

Ο Μάρτιν Γκριν, διευθυντής της Eurovision, σημείωσε:«Είναι σημαντικό να τονιστεί ότι η διαδικασία ψηφοφορίας για τον Διαγωνισμό Τραγουδιού της Eurovision είναι η πιο προηγμένη στον κόσμο και το αποτέλεσμα κάθε χώρας ελέγχεται και επαληθεύεται από μια τεράστια ομάδα ανθρώπων, για να αποκλειστούν τυχόν ύποπτα ή παράτυπα πρότυπα ψηφοφορίας».