Εβδομάδα σκληρού ροκ και δύσκολης διπλωματική παρτίδας αναμένεται αυτή που θα ξεκινήσει, αφού το ηλεκτρισμένο κλίμα δεν άργησε να φανεί στους κόλπους της ΕΕ για το προωθούμενο σχέδιο 28 σημείων του Αμερικανού προέδρου για την ειρήνη στην Ουκρανία.
Προτού ο Βολοντίμιρ Ζελένσκι απαντήσει στο τελεσίγραφο του Ντόναλντ Τραμπ που εκπνέει την Ημέρα των Ευχαριστιών, στις 27 Νοεμβρίου, οι Ευρωπαίοι διατυπώνουν σθεναρά αντιθέσεις εστιάζοντας στο ζήτημα της παραχώρησης των ανατολικών εδαφών στους Ρώσους, τη στιγμή που τα επόμενα 24ωρα κρίνονται καίριας σημασίας. Από τη μία πλευρά ο πρόεδρος των ΗΠΑ εντείνει τις πιέσεις προς την ουκρανική προεδρία προειδοποιώντας πως η κατάσταση θα εξελιχθεί σε δυσμενέστερη για τους Ουκρανούς εάν δεν συμφωνήσουν με το αμερικανικό πλάνο, από την άλλη όμως ο Ζελένσκι δεν φαίνεται διατεθειμένος να προβεί σε άνευ όρων έγκριση, μάλιστα θέτει το ζήτημα της αξιοπρέπειας πιο πάνω από τη διατήρηση μίας σοβαρής συμμαχικής δύναμης όπως η αμερικανική.
Η αμφιθυμία πάνω στο αμερικανικό σχέδιο παραμένει τη στιγμή που το Κρεμλίνο εμφανίζεται κατ’αρχήν θετικό μη αποκλείοντας συνάντηση ανάμεσα σε Τραμπ και Βλαντίμιρ Πούτιν. Ευρωπαίοι ηγέτες, από την άλλη πλευρά, ο Εμανουέλ Μακρόν, ο Φρίντριχ Μερτς, ο Κιρ Στάρμερ επιδόθηκαν σε έκτακτες συνομιλίες στο περιθώριο της G20 στο Γιοχάνεσμπουργκ από το οποίο, σημειωτέον, απουσίαζε ο Τραμπ ενώ στο κοινό ανακοινωθέν της Συνόδου υπογραμμίστηκε, με νοήματα προς πάσα κατεύθυνση, πως στόχος είναι να διασφαλιστεί διαρκής, μόνιμη όσο και δίκαιη ειρήνη.
Το ζήτημα της παραχώρησης εδαφών εξακολουθεί, πάντως, να προκαλεί αμφιβολίες στον Ζελένσκι που επιδιώκει να μην ταυτιστεί με τον ηγέτη εκείνο που δώρισε εδάφη στην εχθρική δύναμη που εισέβαλε στη χώρα του. Στο μείζον θέμα των εδαφών στέκονται και οι ηγέτες της ΕΕ που διαμηνύουν, σε κάθε τόνο, πως θα δώσουν τη δική τους μάχη για την προάσπιση των συμφερόντων της Ουκρανίας και τη διασφάλιση μίας αμοιβαία επωφελούς συμφωνίας.
Λίγο νωρίτερα, πάντως, Αμερικανοί αξιωματούχοι ενημέρωσαν συμμάχους στο ΝΑΤΟ ότι η Ουάσινγκτον προτίθεται να πιέσει τον Ζελένσκι να αποδεχθεί μέσα στις επόμενες ημέρες μια συμφωνία ειρήνης με τη Ρωσία, με το προειδοποιητικό μήνυμα να διαμορφώνεται ως εξής: «αν το Κίεβο δεν υπογράψει τώρα, στο μέλλον θα βρεθεί μπροστά σε πολύ δυσμενέστερους όρους».
Μετά τη G20, πάντως, τα βλέμματα είναι στραμμένα στη συνάντηση των συμβούλων εθνικής ασφαλείας από τις χώρες της Ε3 με αξιωματούχους της Ευρωπαϊκής Ένωσης, των ΗΠΑ και της Ουκρανίας στη Γενεύη αύριο, Κυριακή, προκειμένου να συζητήσουν το προτεινόμενο ειρηνευτικό σχέδιο της Ουάσιγκτον για την Ουκρανία.
Σχέδιο 28 σημείων Τραμπ για την Ουκρανία: Oι εγγυήσεις ασφαλείας και τα εδάφη – Όσα προβλέπονται
Όπως αποκάλυψε νωρίτερα το αμερικανικό δίκτυο Axios πρβλέπονται εγγυήσεις ασφαλείας βασισμένες στο Άρθρο 5 του ΝΑΤΟ, το οποίο θα δεσμεύει τις ΗΠΑ και τους Ευρωπαίους συμμάχους να αντιμετωπίσουν μια επίθεση στην Ουκρανία ως επίθεση σε ολόκληρη την «διατλαντική κοινότητα».
Στο καίριο ζήτημα των εδαφών, κάτι που έχει εγείρει τον προβληματισμό της ΕΕ, η Κριμαία, το Λουχάνσκ και το Ντονέτσκ θα αναγνωριστούν ως de facto ρωσικά. Το εδαφικό καθεστώς σε Χερσώνα και η Ζαπορίζια θα «παγώσει» κατά μήκος της γραμμής επαφής, πράγμα που σημαίνει de facto αναγνώριση κατά μήκος της γραμμής επαφής. Υπογραμμίζεται στο σχέδιο Τραμπ ότι η Ρωσία θα παραιτηθεί από άλλα εδάφη εκτός των πέντε περιοχών. Αφού συμφωνήσουν σε μελλοντικές εδαφικές ρυθμίσεις, τόσο η Ρωσική Ομοσπονδία όσο και η Ουκρανία δεσμεύονται να μην αλλάξουν αυτές τις ρυθμίσεις με τη βία. Οποιεσδήποτε εγγυήσεις ασφαλείας δεν θα ισχύουν σε περίπτωση παραβίασης αυτής της δέσμευσης.
Aνάμεσα στα βασικά σημεία του σχεδίου του Τραμπ επισημαίνεται στο προωθούμενο σύμφωνο πως η ανεξαρτησία της Ουκρανίας θα επιβεβαιωθεί και ότι θα συναφθεί συνολική συμφωνία μη επίθεσης μεταξύ Ρωσίας, Ουκρανίας και Ευρώπης. Θα διεξαχθεί διάλογος μεταξύ Ρωσίας και ΝΑΤΟ, με τη μεσολάβηση των Ηνωμένων Πολιτειών, για την επίλυση όλων των ζητημάτων ασφαλείας και τη δημιουργία συνθηκών αποκλιμάκωσης, προκειμένου να διασφαλιστεί η παγκόσμια ασφάλεια και να αυξηθούν οι ευκαιρίες για συνεργασία και μελλοντική οικονομική ανάπτυξη. Αξίζει να επισημανθεί ότι με βάση την προωθούμενη συμφωνία από τον Τραμπ, η Ουκρανία θα λάβει αξιόπιστες εγγυήσεις ασφαλείας, τη στιγμή που το μέγεθος των Ουκρανικών Ενόπλων Δυνάμεων θα περιοριστεί σε 600.000 άτομα.
Το ΝΑΤΟ συμφωνεί να μην αναπτύξει στρατεύματα στην Ουκρανία, ενώ παράλληλα Ευρωπαϊκά μαχητικά αεροσκάφη θα σταθμεύσουν στην Πολωνία.
Εάν η Ρωσία εισβάλει στην Ουκρανία, εκτός από μια αποφασιστική συντονισμένη στρατιωτική απάντηση, οι ΗΠΑ θα επαναφερθούν όλες οι παγκόσμιες κυρώσεις, η αναγνώριση της νέας περιοχής και όλα τα άλλα οφέλη αυτής της συμφωνίας θα ανακληθούν παράλληλα. Εάν, πάλι, η Ουκρανία εκτοξεύσει πύραυλο στη Μόσχα ή την Αγία Πετρούπολη χωρίς αιτία, η εγγύηση ασφαλείας θα θεωρηθεί άκυρη.
Η ένταξη της Ουκρανίας στην ΕΕ και τα πυρηνικά όπλα
Η Ουκρανία είναι επιλέξιμη για ένταξη στην ΕΕ και θα λάβει βραχυπρόθεσμη προτιμησιακή πρόσβαση στην ευρωπαϊκή αγορά όσο εξετάζεται το ζήτημα αυτό. Την ίδια στιγμή, ένα ισχυρό παγκόσμιο πακέτο μέτρων για την ανοικοδόμηση της Ουκρανίας, θα περιλαμβάνει, ενδεικτικά τη δημιουργία ενός Ταμείου Ανάπτυξης της Ουκρανίας για επενδύσεις σε ταχέως αναπτυσσόμενες βιομηχανίες, συμπεριλαμβανομένης της τεχνολογίας, των κέντρων δεδομένων και της τεχνητής νοημοσύνης, οι Ηνωμένες Πολιτείες θα συνεργαστούν με την Ουκρανία για την από κοινού ανοικοδόμηση, ανάπτυξη, εκσυγχρονισμό και λειτουργία της υποδομής φυσικού αερίου της Ουκρανίας, συμπεριλαμβανομένων των αγωγών και των εγκαταστάσεων αποθήκευσης, ενώ αναμένονται και κοινές προσπάθειες για την αποκατάσταση των πληγεισών από τον πόλεμο περιοχών για την αποκατάσταση, την ανοικοδόμηση και τον εκσυγχρονισμό πόλεων και κατοικημένων περιοχών.
Προβλέπεται ακόμη, στο πλαίσιο της ανοικοδόμησης της Ουκρανίας, ανάπτυξη υποδομών, εξόρυξη ορυκτών και φυσικών πόρων. Η Παγκόσμια Τράπεζα, δε, θα αναπτύξει ειδικό πακέτο χρηματοδότησης για την επιτάχυνση αυτών των προσπαθειών.
Όσον αφορά στα πυρηνικά όπλα, οι Ηνωμένες Πολιτείες και η Ρωσία θα συμφωνήσουν να παρατείνουν την ισχύ των συνθηκών για τη μη διάδοση και τον έλεγχο των πυρηνικών όπλων, συμπεριλαμβανομένης της Συνθήκης START I. Η Ουκρανία συμφωνεί να είναι μη πυρηνικό κράτος σύμφωνα με τη Συνθήκη για τη Μη Διάδοση των Πυρηνικών Οπλων.
Η παρούσα συμφωνία θα είναι νομικά δεσμευτική και την εφαρμογή της θα παρακολουθεί και θα εγγυάται το Συμβούλιο Ειρήνης, με επικεφαλής τον Αμερικανό πρόεδρο. Σε περίπτωση παραβιάσεων, θα επιβάλλονται κυρώσεις.
Μόλις όλα τα μέρη συμφωνήσουν με αυτό το μνημόνιο, η κατάπαυση του πυρός θα τεθεί σε ισχύ από τη στιγμή που και οι δύο πλευρές υποχωρήσουν στα συμφωνηθέντα σημεία για να ξεκινήσουν την εφαρμογή της συμφωνίας.
