O πρόεδρος Σι Τζινπίνγκ θα συναντήσει τον Αμερικανό ομόλογο Ντόναλντ Τραμπ του στο Μπουσάν της Νότιας Κορέας στο περιθώριο της συνόδου κορυφής της Οικονομικής Συνεργασίας Ασίας-Ειρηνικού (APEC).
«Είμαστε έτοιμοι να εργαστούμε από κοινού με την αμερικανική πλευρά για να είναι επιτυχημένη η συνάντηση αυτή και να εξασφαλιστούν θετικά αποτελέσματα», υποστήριξε ο εκπρόσωπος του υπουργείου Εξωτερικών της Κίνας, σημειώνοντας πως οι δυο ηγέτες θα έχουν «σε βάθος» συνομιλίες για στρατηγικής σημασίας θέματα.
Σε μια «εξαιρετική συνάντηση» με τον Κινέζο ομόλογό του προσβλέπει και ο Ντόναλντ Τραμπ κρίνοντας ότι «πολλά προβλήματα θα επιλυθούν».
Όποιο κι αν είναι το απότελεσμα, η συνάντηση Σι – Τραμπ αποτελεί νίκη για την Κίνα, σημειώνει η Simone McCarthy σε ανάλυσή της στο CNN. «Για τον Σι Τζινπίνγκ, αυτή είναι η κατάλληλη ευκαιρία να δείξει κάτι που το Πεκίνο επιδιώκει εδώ και καιρό: την Κίνα να στέκεται ως ισότιμος παίχτης με τις Ηνωμένες Πολιτείες στη διεθνή σκηνή».
Και συνεχίζει: Ο εμπορικός πόλεμος του Αμερικανού προέδρου εναντίον της Κίνας έχει θέσει σε δοκιμασία τις προσπάθειες του Σι για ανάπτυξη και καινοτομία, αλλά έχει στρέψει παράλληλα τους προβολείς στη δυναμική της κινεζικής οικονομίας.
Ενώ μεγάλο μέρος του υπόλοιπου κόσμου έσπευσε να καλοπιάσει τον Τραμπ και να διαπραγματευτεί τη μείωση των παγκόσμιων δασμών που επέβαλε την άνοιξη, η Κίνα αντέδρασε με δικά της μέτρα – μέχρι που και οι δύο πλευρές αναγκάστηκαν να καθίσουν στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων.
Το τελευταίο διάστημα – έπειτα από τα εμπόδια στην πρόσβαση στην αμερικανική τεχνολογία, αλλά και την επίθεση στη ναυτιλιακή της βιομηχανία – η Κίνα απάντησε επεκτείνοντας τον έλεγχό της επί των σπάνιων γαιών, μια κίνηση που τάραξε την Ουάσιγκτον και ώθησε τον Τραμπ να απειλήσει με επιβολή επιπλέον δασμών 100% στα κινεζικά αγαθά. [Σημειώνεται πως η χώρα ελέγχει το 60% της παγκόσμιας παραγωγής και το 90% της διύλισης των σπάνιων γαιών, μιας ομάδας 17 στοιχείων που χρησιμοποιούνται στις βιομηχανίες άμυνας, ηλεκτρικών οχημάτων, ενέργειας και ηλεκτρονικών].
Και οι δύο πλευρές φαίνεται να υποχώρησαν, μετά από αυτή την τελευταία κλιμάκωση, ύστερα από συνομιλίες της τελευταίας στιγμής μεταξύ κορυφαίων διαπραγματευτών το Σαββατοκύριακο στη Μαλαισία.
Ο Σι και ο Τραμπ πρόκειται τώρα να συναντηθούν στο περιθώριο μιας διεθνούς συνόδου κορυφής στη Νότια Κορέα την Πέμπτη – στην πρώτη κατ’ ιδίαν συνάντησή τους στη δεύτερη θητεία του Τραμπ – όπου αναμένεται να συμφωνήσουν σε ένα πλαίσιο για τη διαχείριση των οικονομικών τους σχέσεων.
Δεν είναι ακόμη σαφές τι έχει συμφωνήσει να παραχωρήσει η κάθε πλευρά – και αυτό είναι μόνο ένα από τα «κλειδιά» στον σύνθετο και ασταθή ανταγωνισμό μεταξύ των δύο υπερδυνάμεων.
Το βέβαιο, ωστόσο, είναι πως ο Σι θα εισέλθει στη συνάντηση έχοντας εδραιώσει μια νέα πραγματικότητα στις σχέσεις ΗΠΑ-Κίνας: «η Κίνα διαπραγματεύεται, αλλά δεν εκφοβίζεται».
Η Κίνα δεν είναι αυτή που ήταν οκτώ χρόνια πριν
Όλα αυτά δεν σημαίνουν ότι το διακύβευμα δεν είναι υψηλό και για τον Σι.
Αντί οι ΗΠΑ και η Κίνα να συνεργάζονται για τις παγκόσμιες απειλές ως μια «G2» των ισχυρότερων οικονομιών του κόσμου, το Πεκίνο καλείται να αντιμετωπίσει μια Ουάσιγκτον που προσπαθεί να παρεμποδίσει την ανάπτυξή του μέσω δασμών κι ελέγχου επί των εξαγωγών υψηλής τεχνολογίας.
Οι τρέχοντες αμερικανικοί δασμοί στα κινεζικά προϊόντα – που κατά μέσο όρο ξεπερνούν το 50% – ασκούν πίεση στην ήδη επιβραδυνόμενη οικονομία της χώρας, ενώ αυτοί θα μπορούσαν να υπερδιπλασιαστούν αν οι δύο ηγέτες δεν καταλήξουν σε κοινό έδαφος.
Όσο όμως οι Αμερικανοί αξιωματούχοι προβάλλουν τις δεξιότητες του Τραμπ, στην Κίνα ο Σι καταγράφει επιτυχίες με τη δική του στρατηγική: Η κοινή αίσθηση στο δικό του ακροατήριο είναι πως η Κίνα είναι έτοιμη για αυτή την αναμέτρηση, καθώς έχει κυριαρχήσει στρατηγικά στην παγκόσμια αλυσίδα εφοδιασμού σπάνιων γαιών· έχει διαφοροποιήσει το εμπόριό της ώστε να εξαρτάται λιγότερο από την αμερικανική αγορά· και πιέζει για επιτάχυνση της καινοτομίας που θα της επιτρέψει να απογαλακτιστεί από τα αμερικανικά αγαθά.
Το Πεκίνο ήταν «πλήρως προετοιμασμένο» για το πώς θα μπορούσε να ενεργήσει ο Τραμπ απέναντι στην Κίνα όταν ξεκίνησε τη δεύτερη θητεία του, σύμφωνα με τον Γουάνγκ Γιγουέι, διευθυντή του Ινστιτούτου Διεθνών Υποθέσεων στο Πανεπιστήμιο Ρενμίν του Πεκίνου.
«Από την πλευρά των ΗΠΑ, οποιοσδήποτε δασμός ή οποιοδήποτε μέτρο έλαβε η κινεζική πλευρά βοήθησε τον πρόεδρο Τραμπ να καταλάβει ότι η ικανότητα της Κίνας είναι διαφορετική απ’ ό,τι ήταν πριν από οκτώ χρόνια… και αυτό που ο αμερικανός πρόεδρος συνειδητοποιεί πως έχει αλλάξει είναι ότι οι ΗΠΑ δεν είναι πλέον η κυρίαρχη δύναμη».
Το Πεκίνο συνεχίζει εξάλλου την προσπάθειά του να προστατευθεί από μελλοντικές δυσάρεστες εκπλήξεις – συμπεριλαμβανομένου του επικείμενου πενταετούς του σχεδίου, το οποίο στοχεύει στην εμβάθυνση της από πάνω προς τα κάτω ώθησης για τεχνολογική και βιομηχανική αυτάρκεια.
«Η Κίνα είναι πολύ ήρεμη απέναντι σε όλες αυτές τις συγκρούσεις και τα εμπόδια που δημιουργούν οι Ηνωμένες Πολιτείες», δήλωσε ο Γουάνγκ Γουέν, κοσμήτορας του think tank Chongyang Institute for Financial Studies του Πανεπιστημίου Ρενμίν στο Πεκίνο.
«Οι Ηνωμένες Πολιτείες εξακολουθούν να είναι ένας σημαντικός εταίρος, ωστόσο, στον χάρτη της Κίνας, οι ΗΠΑ χάνουν τη σημασία τους», πρόσθεσε ο Γουάνγκ.
«Κλειδί» για τις εξελίξεις… η «χημεία της στιγμής»
Και οι δύο πλευρές έστειλαν θετικά σήματα μετά τις εμπορικές συνομιλίες του περασμένου Σαββατοκύριακου, με τον υπουργό Οικονομικών των ΗΠΑ Σκοτ Μπέσεντ να υπονοεί ότι το Πεκίνο θα αναβάλει τους ελέγχους στις σπάνιες γαίες, ενώ οι ΗΠΑ θα αποσύρουν την απειλή για δασμούς 100%, σεβόμενες την προηγούμενη εμπορική ανακωχή.
Η Κίνα δεν έχει κάνει τέτοιες δηλώσεις, και υπάρχει ακόμη ο κίνδυνος οι δύο ισχυροί άνδρες να μην καταφέρουν να βρουν κοινό τόπο ή ένα απρόσεκτο σχόλιο να ανατρέψει την όποια αισιοδοξία.
Και, όπως συχνά συμβαίνει με τη διπλωματία του Τραμπ, πολλά μπορεί να εξαρτηθούν από τη «χημεία της στιγμής» μεταξύ των δύο ηγετών, που έχουν να συναντηθούν από το 2019.
Στη συνάντησή του με τον Τραμπ, οι κορυφαίες προτεραιότητες του Σι θα είναι να επιδιώξει τη μείωση των δασμών από τις ΗΠΑ και την άρση των ελέγχων στις εξαγωγές, λένε αναλυτές. Για να το πετύχει αυτό, ενδέχεται να είναι διατεθειμένος να χαλαρώσει ή να αναβάλει τους πιο πρόσφατους ελέγχους εξαγωγών σπάνιων γαιών της Κίνας.
Η Κίνα επέβαλε αυτούς τους ελέγχους για να «εξαναγκάσει τις ΗΠΑ να μην επιβάλουν εκτεταμένες κυρώσεις στην Κίνα», αλλά και για να περιορίσει τις κυρώσεις «σε ελάχιστους τομείς εθνικής ασφάλειας», δήλωσε ο Σεν Ντίνγκλι, αναλυτής διεθνών υποθέσεων με έδρα τη Σαγκάη.
Το αν αυτό θα λειτουργήσει στην πράξη θα δοκιμαστεί την Πέμπτη, σε μια συνάντηση όπου το Πεκίνο ελπίζει ότι ο Τραμπ θα αντιμετωπίσει τον Σι με τον σεβασμό και τη θερμότητα που έχει επιδείξει τους τελευταίους μήνες.
Ο Σι και ο Τραμπ είναι «και οι δύο ηγέτες παγκόσμιας εμβέλειας, που έχουν αλληλεπιδράσει για μεγάλο διάστημα με αμοιβαίο σεβασμό», ανέφερε ο κινέζος ΥΠΕΞ . «Η τήρηση του πνεύματος της ισότητας, του σεβασμού και του αμοιβαίου οφέλους», πρόσθεσε, αποτελεί βασική προϋπόθεση για την «προώθηση της διμερούς σχέσης».
