Συνέντευξη στην εφημερίδα τα Νέα για την τοπική αυτοδιοίκηση έδωσε ο Δήμαρχος Αθηναίων Χάρης Δούκας.
Ο κ. Δούκας ξεκαθαρίζει ότι η αυτοδιοίκηση δεν είναι πεδίο σύγκρουσης, αλλά το πεδίο όπου μπορεί να ξαναστηθεί η χώρα στα πόδια της
Κύριε Δούκα, τη στιγμή που στο συνέδριο της ΚΕΔΕ αμφισβητήθηκε η διαδικασία και η νομιμότητα της ψηφοφορίας, εσείς ήσασταν από τους πρώτους που ζητήσατε «να τηρηθεί ο κανονισμός». Θεωρείτε ότι η ΚΕΔΕ ανέδειξε πρόβλημα θεσμικής αξιοπιστίας ή απλά διαφωνία για τη διαδικασία;
Στην Αλεξανδρούπολη δεν είδαμε απλώς μια διαδικαστική ένταση, είδαμε ένα θεσμικό ρήγμα. Όταν αμφισβητείται η διαφάνεια μιας τόσο κρίσιμης διαδικασίας, το πρόβλημα δεν είναι τυπικό αλλά βαθιά πολιτικό. Ζήτησα να τηρηθεί ο κανονισμός γιατί η αξιοπιστία της Αυτοδιοίκησης είναι υπόθεση όλων μας. Δεν μπορούμε να ζητάμε εμπιστοσύνη από τους πολίτες, αν δεν δείχνουμε πρώτοι σεβασμό στους κανόνες.
Η ΚΕΔΕ οφείλει να είναι θεσμός ενότητας και όχι μηχανισμός αποκλεισμών. Αντί να ακούσουμε έναν γόνιμο διάλογο για τα προβλήματα των δήμων, βρεθήκαμε μπροστά σε μια προσπάθεια ελέγχου των αποφάσεων από το κυβερνητικό στρατόπεδο. Αυτό είναι το βαθύτερο ζήτημα. Η κυβέρνηση θέλει δημάρχους “υπάκουους”, εξαρτημένους από τα υπουργικά γραφεία. Όμως, η Αυτοδιοίκηση δεν είναι παραρτήματα κομμάτων, είναι η πρώτη γραμμή της Δημοκρατίας, εκεί όπου χτυπά η καρδιά των πολιτών.
Η παράταξή σας εμφανίστηκε στο συνέδριο της ΚΕΔΕ ως πραγματικός πόλος αντιπολίτευσης. Θέλετε να είστε συνδιαμορφωτής πολιτικής ή ο βασικός εκφραστής μιας νέας, αντικυβερνητικής αυτοδιοικητικής φωνής; Και πού τελειώνει η θεσμική διεκδίκηση και αρχίζει η πολιτική στρατηγική;
Η «Αυτοδιοίκηση Τώρα» δεν γεννήθηκε για να σηκώνει απλώς το λάβαρο της διαμαρτυρίας, αλλά για να υπερασπιστεί τον θεσμό και να δώσει προοπτική. Θέλουμε να είμαστε δύναμη θεσμικής παρέμβασης και πολιτικής ουσίας. Η θεσμική διεκδίκηση για μας δεν είναι αποκομμένη από την πολιτική. Είναι πράξη ευθύνης.
Δεν μπορούμε να μιλάμε για «συνδιαμόρφωση» όταν η κυβέρνηση αγνοεί πλήρως τις σχεδόν ομόφωνες αποφάσεις προηγούμενων συνεδρίων της ΚΕΔΕ και συνεχίζει να αποδυναμώνει τους δήμους, στερώντας πόρους και αρμοδιότητες. Αυτή δεν είναι συνεργασία, είναι υποβάθμιση.
Η Αυτοδιοίκηση μπορεί και πρέπει να βρεθεί στην πρώτη γραμμή της προσπάθειας για την ανασυγκρότηση της χώρας, την ανάπτυξη και την κοινωνική προστασία. Οι δήμοι μπορούν να αναλάβουν ολοκληρωμένα τις τοπικές υποθέσεις και ειδικά την κοινωνική πολιτική, γιατί γνωρίζουν καλύτερα από οποιονδήποτε τις ανάγκες των πολιτών τους. Αυτή είναι η δική μας στρατηγική: μια Αυτοδιοίκηση πρωταγωνίστρια, όχι θεατής.
Μιλάτε συχνά για θεσμική αυτοτέλεια, όμως οι ίδιοι οι δήμοι εξαρτώνται συχνά από το κράτος για χρηματοδοτήσεις, έργα, ακόμη και προσωπικό. Μπορεί πράγματι να υπάρξει ισχυρή Αυτοδιοίκηση όταν οι δήμοι παραμένουν εγκλωβισμένοι σε μια κουλτούρα εξάρτησης και κομματικής αναφοράς;
Το ερώτημα αυτό αγγίζει την καρδιά του προβλήματος. Οι δήμοι σήμερα βρίσκονται σε μια ιδιότυπη ομηρία. Από τη μία, το κράτος απαιτεί να είμαστε «αποτελεσματικοί», από την άλλη δεν μας δίνει τα εργαλεία για να το πετύχουμε. Οι νόμοι για τα οικονομικά της Αυτοδιοίκησης μένουν ανενεργοί, οι πόροι περιορίζονται, οι αρμοδιότητες αφαιρούνται.
Η Νέα Δημοκρατία δεν πίστεψε ποτέ την Αυτοδιοίκηση. Τη βλέπει ως μηχανισμό ελέγχου και εξάρτησης, όχι ως θεσμό δημοκρατίας και συμμετοχής. Και όσο αυτό το σύστημα συντηρείται, τόσο οι δήμοι θα παραμένουν εγκλωβισμένοι σε μια κουλτούρα υποτέλειας.
Η δική μας απάντηση είναι ξεκάθαρη: πλήρης οικονομική και θεσμική αυτοτέλεια, διαφάνεια, αποκέντρωση και συμμετοχή. Η Αυτοδιοίκηση πρέπει να απελευθερωθεί από τον εναγκαλισμό της κεντρικής εξουσίας για να υπηρετήσει πραγματικά τον πολίτη. Δεν ζητάμε προνόμια, ζητάμε δικαιοσύνη.
Προτείνατε κλείσιμο των δημαρχείων ως έσχατο μέσο πίεσης προς την κυβέρνηση. Εσείς, που ζητάτε θεσμική αναβάθμιση και όχι απλώς διαμαρτυρία, θεωρείτε ότι η Αυτοδιοίκηση πρέπει να διεκδικεί με πολιτικά ή καταγγελτικά μέσα;
Όταν μια κυβέρνηση αδιαφορεί επίμονα για τις ανάγκες των δήμων και των πολιτών, η σιωπή δεν είναι θεσμική στάση, είναι συνενοχή. Είπαμε, λοιπόν, καθαρά: η εποχή του «ναι μεν, αλλά» τελείωσε.
Το κλείσιμο των δημαρχείων δεν είναι αυτοσκοπός, είναι έσχατο μέσο αφύπνισης. Αν η φωνή μας δεν ακούγεται μέσα στα συνέδρια, θα ακουστεί στις πλατείες, έξω από τη Βουλή, μαζί με τους εργαζόμενους και τους πολίτες. Θέλουμε η κοινωνία να γνωρίζει ότι η Αυτοδιοίκηση δεν παλεύει για τους δημάρχους, αλλά για τη ζωή μέσα στις πόλεις.
Η διεκδίκηση είναι ουσία της Δημοκρατίας. Δεν θα αρκεστούμε σε ευχολόγια. Η Αυτοδιοίκηση οφείλει να υπερασπιστεί τον ρόλο της με πολιτική αποφασιστικότητα, με ενότητα και σχέδιο.
Μετά το θορυβώδες συνέδριο της Αλεξανδρούπολης, το βλέμμα στρέφεται τώρα στο σημερινό Διοικητικό Συμβούλιο της ΚΕΔΕ και ακολουθεί η Γενική Συνέλευση της 17ης Δεκεμβρίου για τον νέο Κώδικα Αυτοδιοίκησης. Θα παραστείτε σε αυτά με πρόταση συναίνεσης ή με γραμμή σύγκρουσης;
Θέλω να είμαι σαφής: είναι απαράδεκτο να χρησιμοποιείται η ΚΕΔΕ – ένας θεσμός που υπάρχει για να ενώνει – ως όπλο επίθεσης απέναντι στην αντιπολίτευση. Η ανακοίνωση που εκδόθηκε, με προσωπικές αιχμές, ήταν ένα δείγμα θεσμικής διολίσθησης και πολιτικής αλαζονείας.
Εμείς δεν θα μπούμε στο παιχνίδι της πόλωσης. Όμως, δεν θα αφήσουμε αναπάντητη καμία προσπάθεια φίμωσης ή διαστρέβλωσης. Στο Διοικητικό Συμβούλιο της ΚΕΔΕ, θα ζητήσω:
- Τον προγραμματισμό της 10ήμερης ενημερωτικής καμπάνιας προς την κυβέρνηση, τον Πρόεδρο της Βουλής, τα πολιτικά κόμματα.
- Τη δυναμική παρουσία μας μέσα και έξω από τη Βουλή, κατά τη συζήτηση του Κρατικού Προϋπολογισμού του 2026.
- Την εξαγγελία ημερομηνίας για το συμβολικό κλείσιμο των δήμων μας.
- Την ανάληψη ανάλογων δράσεων σε όλες τις περιφέρειες της χώρας, με ευθύνη των αντίστοιχων ΠΕΔ.
Όλα τα παραπάνω περιλαμβάνονται στις αποφάσεις του ψηφίσματος της πλειοψηφίας. Και θα ελεγχθεί η αξιοπιστία τους, αν αυτά τα οποία ψήφισαν τελικά, έστω και με ισχνή πλειοψηφία, πριν λίγες μέρες στην Αλεξανδρούπολη, θα τα εφαρμόσουν ή όχι.
Στη Γενική Συνέλευση θα καταθέσουμε προτάσεις που στοχεύουν στην πραγματική μεταρρύθμιση του θεσμού: στον νέο Κώδικα Αυτοδιοίκησης που θα διασφαλίζει αρμοδιότητες, πόρους, διαφάνεια και συμμετοχή.
Και θα διατυπώσουμε ξανά την τοποθέτησή μας, ένα καθαρό «ΟΧΙ» στον νέο εκλογικό νόμο που θέλει να περάσει η κυβέρνηση. Έναν εκλογικό νόμο που, αντί για δεύτερη Κυριακή, έχει «δεύτερη επιλογή», με αποτέλεσμα να δημιουργεί σοβαρά θέματα όσον αφορά τη συνδιαλλαγή, η οποία πια γίνεται κάτω από το τραπέζι. Έναν εκλογικό νόμο που έχει εφαρμοστεί μόνο στα νησιά Φίτζι.
