Την έντονη αντίθεσή της εκφράζει η ΠΟΣΔΕΠ στο υπό ψήφιση νομοσχέδιο του υπουργείου Παιδείας για τα πανεπιστήμια, επικρίνοντας την απουσία ουσιαστικού διαλόγου με τους θεσμικούς φορείς της ανώτατης εκπαίδευσης, καθώς και την παράβλεψη προτάσεων της ακαδημαϊκής κοινότητας σε κρίσιμα ζητήματα όπως η διοίκηση των ΑΕΙ και το αυτοδιοίκητο.
Η Ομοσπονδία υποστηρίζει πως η ρύθμιση για τις διαγραφές φοιτητών παραμένει ανεπαρκής, ενώ δεν περιλαμβάνονται διατάξεις που να αντιμετωπίζουν τα αίτια εγκατάλειψης των σπουδών, παρά τις σχετικές εισηγήσεις της.
Αναφορικά με το ζήτημα της ασφάλειας στα πανεπιστήμια, η ΠΟΣΔΕΠ θεωρεί ότι το σχέδιο νόμου επιχειρεί επικοινωνιακά να παρουσιάσει αυξημένα φαινόμενα βίας και παραβατικότητας. Τονίζεται ότι απαιτούνται πολιτικές πρόληψης και όχι αυστηροποίηση ή ποινικοποίηση, ενώ σημειώνεται πως το σοβαρότερο πρόβλημα ασφάλειας είναι η έλλειψη πόρων για τη συντήρηση των υποδομών.
Επιπλέον, η Ομοσπονδία εκφράζει την ανησυχία της για τη χρονική σύμπτωση της ψήφισης του νομοσχεδίου με την έναρξη λειτουργίας παραρτημάτων ξένων πανεπιστημίων, ενώ κάνει λόγο για χαλάρωση των όρων αδειοδότησής τους.
Η ΠΟΣΔΕΠ ζητά:
- Να δοθεί στα ίδια τα πανεπιστήμια η δυνατότητα να αποφασίζουν για τους όρους συνέχισης φοίτησης φοιτητών πέραν της προβλεπόμενης διάρκειας.
- Να αποσυρθούν οι διατάξεις που προβλέπουν ποινικοποίηση συμπεριφορών και αυστηροποίηση του ποινικού πλαισίου εντός των ΑΕΙ.
Σύμφωνα με την ανακοίνωση, το σχέδιο νόμου πλήττει το αυτοδιοίκητο και τη δημοκρατική λειτουργία του δημόσιου πανεπιστημίου.
Ολόκληρη η ανακοίνωση
Για μια ακόμη φορά, η κυβέρνηση προωθεί, εν μέσω θέρους, ένα νομοσχέδιο που αφορά κρίσιμες πτυχές της λειτουργίας των πανεπιστημίων, χωρίς να προηγηθεί ουσιαστικός διάλογος με τους θεσμικούς φορείς της ανώτατης εκπαίδευσης. Ταυτόχρονα, σε ένα ακόμη νομοσχέδιο που άπτεται της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης αγνοούνται παρατηρήσεις και αιτήματα της ακαδημαϊκής κοινότητας για μείζονα θεσμικά ζητήματα, όπως αυτό της Διοίκησης των ΑΕΙ και της ενίσχυσης του αυτοδιοίκητου, και δεν υπάρχει ανταπόκριση ούτε καν για απλά ζητήματα εύρυθμης λειτουργίας των ΑΕΙ ή για ελάσσονα υπηρεσιακά θέματα των μελών ΔΕΠ.
Η ΠΟΣΔΕΠ ζήτησε πολλάκις από την κυβέρνηση να προχωρήσει έγκαιρα στην τροποποίησή των διατάξεων περί διαγραφής φοιτητών. Η τροποποίηση της ύστατης στιγμής για τους ενεργούς φοιτητές που έχουν ολοκληρώσει ένα ποσοστό των μαθημάτων ή πιστωτικών μονάδων είναι ανεπαρκής γιατί η ρύθμιση παραμένει ανεπαρκής, ως οριζόντια και ακαδημαϊκά απαράδεκτη, μη αναγνωρίζοντας ακαδημαϊκές ιδιαιτερότητες και διαφοροποιήσεις. Το κυριότερο, από το σχέδιο νόμου λείπουν πρόνοιες που να αφορούν στη διερεύνηση, αντιμετώπιση και θεραπεία των αιτίων της φοιτητικής αποτυχίας και εγκατάλειψης ή μη έγκαιρης περάτωσης των σπουδών, θέματα για τα οποία η ΠΟΣΔΕΠ έχει καταθέσει προτάσεις.
Για τις ρυθμίσεις που σχετίζονται με το ζήτημα της ασφάλειας εντός των εγκαταστάσεων των πανεπιστημίων, η επικοινωνιακή στόχευση του σχεδίου νόμου καθίσταται προφανής από τις πλείστες αναφορές για βία και παραβατικότητα που δήθεν ενδημούν στο ελληνικό πανεπιστήμιο. Περιστατικά βίας και βανδαλισμών και η παραβατικότητα αποτελούν ένα σύνθετο κοινωνικό φαινόμενο που για να αντιμετωπισθεί χρειάζονται πολιτικές πρόληψης, συστηματική προσπάθεια και συντονισμένη δράση, και όχι ακραία αυστηροποίηση και υπερποινικοποίηση.
Αντίθετα, οι υπό ψήφιση διατάξεις αναμένεται δυστυχώς να πυροδοτήσουν εύλογες αντιδράσεις και αχρείαστες εντάσεις. Αυτές μάλιστα, ίσως βολικά για κάποιους που δυσφημούν σε κάθε ευκαιρία τα πανεπιστήμια, θα συμπέσουν χρονικά με την έναρξη λειτουργίας των παραρτημάτων των ξένων Πανεπιστημίων, για την αδειοδότηση των οποίων το νομοσχέδιο απαράδεκτα χαλαρώνει ακόμη περισσότερο τις απαιτήσεις.
Το ισχύον θεσμικό πλαίσιο, που έχει ήδη τροποποιηθεί περισσότερες από μια φορές από την παρούσα κυβέρνηση είναι επαρκές. Σύσσωμη η ακαδημαϊκή κοινότητα θεωρεί ότι προτεραιότητα αποτελούν οι πολιτικές προστασίας. Το σημαντικότερο πρόβλημα ασφάλειας που αντιμετωπίζουν σήμερα τα Πανεπιστήμια είναι οι ανεπαρκείς πόροι, κυρίως για την ανακαίνιση και συντήρηση των υποδομών τους.
Το ελληνικό Δημόσιο Πανεπιστήμιο πρέπει να προσαρμοστεί στο νέο, ταχύτατα εξελισσόμενο τοπίο της ανώτατης εκπαίδευσης παίζοντας παράλληλα ενεργό ρόλο στη διαμόρφωσή του. Για να μπορέσει όμως το δημόσιο Πανεπιστήμιο να παίξει αυτόν τον ουσιαστικό ρόλο και να είναι πραγματικά χρήσιμο στην ελληνική κοινωνία και στη χώρα, μία απαραίτητη προϋπόθεση είναι η ενίσχυση του αυτοδιοίκητου. Δυστυχώς, με τις διατάξεις του το παρόν σχέδιο νόμου πλήττει ανεπανόρθωτα το αυτοδιοίκητο, αλλά και τη δημοκρατική και εύρυθμη λειτουργία του Δημόσιου Πανεπιστημίου.
Η ΠΟΣΔΕΠ ζητά:
- για τους ενεργούς φοιτητές, να είναι το κάθε πανεπιστήμιο που θα αποφασίζει για τους όρους συνέχισης της φοίτησης πέραν της ανώτατης διάρκειας (απόφαση ΕΓ 7-2-2025),
- για τη γενικευμένη και αόριστη ποινικοποίηση συμπεριφορών εντός των πανεπιστημίων και την υπερβολική αυστηροποίηση του ποινικού πλαισίου με ιδιώνυμα αδικήματα, να αποσυρθούν οι σχετικές διατάξεις του νομοσχεδίου.
