Βαθιά στο πορτοφόλι – και όχι μόνο – καλούνται να βάλουν φέτος δεκάδες χιλιάδες οικογένειες, αντιμετωπίζοντας έναν συνδυασμό ελλείψεων και αισχροκερδίας που μετατρέπει το συνταγματικά κατοχυρωμένο δικαίωμα στην εκπαίδευση σε ένα απρόσμενα ακριβό «σπορ» για λίγους.
Ο όρος «στέγη» για τον φοιτητή που σπουδάζει έξω από τον τόπο κατοικίας του έχει γίνει ευφημισμός. Μιλάμε για ένα μηνιαίο κόστος που πλησιάζει ή και ξεπερνά τα 900 ευρώ, σε μια χώρα όπου ο κατώτατος μισθός σταθερά παραμένει στους 830€. Το ενοίκιο μόνο για μια γκαρσονιέρα σε μεγάλα αστικά κέντρα ξεκινά από 350-400€, ενώ η κυβέρνηση προτείνει ως λύση ένα ετήσιο στεγαστικό επίδομα των 1.500€ για την Αθήνα – ένα ποσό που δεν φτάνει ούτε για πέντε μήνες ενοικίου.
Η Σκληρή Πραγματικότητα: Κενές Θέσεις και «Φυγή» από τις Πανεπιστημιουπόλεις
Η κρίση δεν είναι απλώς οικονομική, είναι και εκπαιδευτική. Το φαινόμενο έχει πάρει τέτοιες διαστάσεις, ώστε να απειλεί την ίδια τη λειτουργία των ΑΕΙ. Στο Πολυτεχνείο Κρήτης, στα Χανιά, οι θέσεις εισακτέων για το 2025-26 δεν συμπληρώνονται, με κενά που φτάνουν το 46%. Η αιτία; Το «γερό πορτοφόλι» που απαιτείται για να βρει κανείς σπίτι σε μια τουριστική πόλη. Ανάλογο άγχος υπάρχει και στα Γιάννενα, με συρρίκνωση του φοιτητικού πληθυσμού. Η μόνη «ανάπτυξη» που παρατηρείται είναι σε πόλεις όπως η Κομοτηνή, όπου το χαμηλότερο κόστος ζωής λειτουργεί ως μαγνήτης για φοιτητές που αδυνατούν να ανταπεξέλθουν αλλού.
Οι Αυξήσεις που Πληγώνουν: +40% σε Πέντε Χρόνια
Τα στοιχεία της αγοράς απεικονίζουν μια αμείλικτη πραγματικότητα. Σύμφωνα με την πλατφόρμα Spitogatos, στο 2ο τρίμηνο του 2025 τα ενοίκια για φοιτητικές κατοικίες αυξήθηκαν κατά 7,4% ετησίως. Σε πόλεις όπως Φλώρινα, Σπάρτη και Χανιά, οι αυξήσεις είναι εκρηκτικές. Η κυβέρνηση μιλάει για μέτρα ανάκαμψης, αλλά στην πράξη, οι φοιτητές και οι οικογένειές τους πληρώνουν το τίμημα μιας ακριβούς στέγης που η ίδια η πολιτική της κυβέρνησης απέτυχε να ρυθμίσει.
Το Επίδομα: Μια Ψείρα στο Απέραντο Πέλαγος των Εξόδων
Απέναντι σε ένα μηνιαίο κόστος 900€, η ανακοίνωση του πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη για το αυξημένο στεγαστικό επίδομα – μέσω βίντεο στο TikTok – μοιάζει περισσότερο με πράξη κοινοβουλευτικού θεατρικού παρά με πραγματική λύση.
- 1.500€ ετησίως για Αθήνα/Θεσσαλονίκη (125€/μήνα)
- 2.000€ για την υπόλοιπη Ελλάδα (166€/μήνα)
Αυτά τα ποσά δεν καλύπτουν ούτε το μισό του μέσου ενοικίου στην πρωτεύουσα, πόσο μάλλον τα υπόλοιπα έξοδα διαβίωσης. Η προτροπή για συγκατοίκηση (με επίδομα 2.500€) είναι παραδοχή ότι το βασικό επίδομα είναι ανεπαρκές, μετατοπίζοντας το βάρος της επίλυσης του προβλήματος στους ίδιους τους φοιτητές.
Οι Εστίες: Η Αναμονή για τις «10.000 Θέσεις» και η Άμεση Κενότητα
Ενώ η κυβέρνηση προβάλλει το πρόγραμμα των 10.000 νέων εστιακών θέσεων μέσω του Ταμείου Ανάκαμψης, η πραγματικότητα σήμερα είναι τραγική:
- Μόλις το 6% των φοιτητών από άλλη πόλη έχει πρόσβαση σε εστίες.
- 6 πανεπιστημιακά ιδρύματα της πρωτεύουσας δεν διαθέτουν καν εστία.
- 17 φοιτητουπόλεις στην Ελλάδα είναι εντελώς χωρίς εστίες.
Η υπόσχεση για μελλοντικές λύσεις είναι κενή για τους χιλιάδες φοιτητές που αδυνατούν ή δυσκολεύονται σοβαρά να πληρώσουν το ενοίκιο αυτήν τη στιγμή.
Σύγκρουση Ρητορικής και Πραγματικότητας
Η κυβέρνηση τόνιζε ότι «η στεγαστική πολιτική αυτή τη στιγμή είναι πάνω από 2,3 δις ευρώ». Ωστόσο, αυτό το τεράστιο ποσό φαίνεται να εξαφανίζεται στο κενό, χωρίς να αποτυπώνεται στην καθημερινότητα των νέων που αναζητούν μια στέγη για να σπουδάσουν. Η έλλειψη ουσιαστικών παρεμβάσεων για τον έλεγχο των ενοικίων και η εξάρτηση από μη βιώσιμα επιδόματα δημιουργεί μια γενιά φοιτητών που είτε βαραίνει οικονομικά τις οικογένειές τους, είτε εγκαταλείπει το όνειρο των σπουδών σε ένα αξιόλογο πανεπιστήμιο.
Κλείνοντας, το δικαίωμα στην εκπαίδευση κινδυνεύει να γίνει προνόμιο για όσους μπορούν να το αντέξουν οικονομικά. Και ενώ η κρίση κορυφώνεται, η απάντηση της κυβέρνησης μοιάζει με μια βαθιά άσκοπη πτώση σε έναν χώρο γεμάτο από απλήρωτους λογαριασμούς και απροσπέλαστες σχολές.
