Απογοητευμένη από τις συνεχιζόμενες επαναπροωθήσεις μεταναστών στην Ελλάδα εμφανίζεται η Frontex, σύμφωνα με δημοσίευμα του Politico. Ο Οργανισμός φέρεται να εξετάζει το ενδεχόμενο να ζητήσει από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή την έναρξη διαδικασίας επί παραβάσει κατά της Ελλάδας για παραβίαση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων.
Ο Υπεύθυνος Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Frontex, Jonas Grimheden, σε δηλώσεις του τόνισε ότι η στάση της Ελλάδας αφήνει δύο επιλογές: είτε την αναστολή της αποστολής της Frontex στη χώρα είτε την προσφυγή στην Επιτροπή. Ωστόσο, όπως επισήμανε, η διακοπή της αποστολής δεν θα εξυπηρετούσε, καθώς «αν η Frontex αποχωρούσε, δε θα υπήρχε τρόπος να παρακολουθούμε πώς οι αρχές αντιμετωπίζουν τους νεοαφιχθέντες μετανάστες».
Ο Grimheden υπογράμμισε ότι πρέπει να υπάρξει «κάποια μορφή τιμωρίας» και πρότεινε η Επιτροπή να συνδέσει την πρόσβαση της Ελλάδας σε ευρωπαϊκά κονδύλια με την πρόοδο στα ανθρώπινα δικαιώματα. Σε ακραία περίπτωση, προειδοποίησε, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θα μπορούσε να παραπέμψει την Ελλάδα στο Δικαστήριο της ΕΕ.
Οι δηλώσεις του Grimheden ήρθαν λίγες μέρες μετά την απειλή της Frontex να διακόψει τη συγχρηματοδότηση για σκάφη του Λιμενικού, σε περίπτωση μη συμμόρφωσης με τις συστάσεις της για τη μεταναστευτική πολιτική.
Η πίεση προς την Ελλάδα αυξάνεται, καθώς υπάρχουν σήμερα 13 ανοιχτές υποθέσεις παραβιάσεων ανθρωπίνων δικαιωμάτων εις βάρος μεταναστών – το μεγαλύτερο νούμερο σε όλη την ΕΕ. Συνολικά, σχεδόν το ένα τρίτο των 56 ανοιχτών υποθέσεων της Frontex για το 2024 αφορούν την Ελλάδα.
Το τραγικό περιστατικό στη Λέσβο
Στις 3 Απριλίου, επτά μετανάστες, ανάμεσά τους δύο παιδιά, έχασαν τη ζωή τους κοντά στη Λέσβο όταν η βάρκα τους βυθίστηκε μετά από παρέμβαση του Λιμενικού, όπως αναφέρει καταγγελία που ερευνά η Frontex. Σύμφωνα με τον εκπρόσωπο του Λιμενικού, ένας από τους 23 διασωθέντες υπέβαλε την καταγγελία, με την ελληνική πλευρά να αποδίδει την ανατροπή της βάρκας στην υπερφόρτωσή της.
Καταγγελίες για παράνομες επαναπροωθήσεις
Πολλές από τις ανοιχτές υποθέσεις σχετίζονται με αναγκαστικές επαναπροωθήσεις (pushbacks) μεταναστών στα ελληνικά σύνορα – μια πρακτική που απαγορεύεται από το διεθνές δίκαιο και τη Σύμβαση του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες. Τον Ιανουάριο του 2024, το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων καταδίκασε την Ελλάδα για συστηματικές παραβιάσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων.
Υπενθυμίζεται ότι και η ίδια η Frontex είχε βρεθεί στο στόχαστρο κατηγοριών για χρήση pushbacks το 2022, οδηγώντας τότε τον επικεφαλής της σε παραίτηση.
Η στάση της ελληνικής κυβέρνησης
Ο εκπρόσωπος του Λιμενικού, Νικόλαος Αλεξίου, δήλωσε στο Politico ότι «το ανθρωπιστικό έργο του Ελληνικού Λιμενικού είναι αδιαμφισβήτητο», προσθέτοντας ότι σε περιπτώσεις αποκλίσεων ενεργοποιούνται άμεσα οι μηχανισμοί εσωτερικού ελέγχου.
Από την πλευρά του, ο κυβερνητικός εκπρόσωπος Παύλος Μαρινάκης ξεκαθάρισε ότι «η Frontex δεν έχει διατυπώσει καμία επίσημη απειλή διακοπής χρηματοδότησης». Τόνισε επίσης ότι «η Ελλάδα προστατεύει τα θαλάσσια σύνορα της Ευρώπης» και πως «όλες οι καταγγελίες διερευνώνται, ακόμα και εκείνες που προέρχονται από μη επιβεβαιωμένες πηγές».
Σκλήρυνση της ευρωπαϊκής στάσης
Από την κορύφωση της μεταναστευτικής κρίσης του 2015 μέχρι σήμερα, η στάση της Ευρωπαϊκής Ένωσης έχει γίνει αυστηρότερη. Πρόσφατα, η ΕΕ κατάρτισε λίστα με επτά «ασφαλείς» χώρες, δυσχεραίνοντας την παροχή ασύλου για πολίτες που προέρχονται από αυτές.
