Tις έντονες αντιδράσεις του νομικού κόσμου προκαλεί η λειτουργία των τριών ιδιωτικών σχολών Νομικής στη χώρα μας καθώς θεωρούν ότι τα προγράμματα σπουδών (μαθήματα) δεν πληρούν τις απαραίτητες προϋποθέσεις, ενώ κατηγορούν την κυβέρνηση ότι αρνήθηκε τη λειτουργία Νομικής σχολής στο πανεπιστήμιο της Πάτρας για να δώσει τρείς …άδειες στα ιδιωτικά πανεπιστήμια.
Μετά την ανακοίνωση των αδειών σε τέσσερα ιδιωτικά ΑΕΙ από την κυβέρνηση, οι διοικήσεις τους ανάρτησαν στο διαδίκτυο τις σχολές που θα λειτουργήσουν, τα δίδακτρα, τις υποχρεώσεις των φοιτητών και τα προγράμματα σπουδών. Μόνο που τα προγράμματα σπουδών δεν έχουν επίσημα αξιολογηθεί από την αρμόδια αρχή (ΕΘΑΑΕ) και όπως λέει το υπουργείο Παιδείας «μέχρι τότε κανένα πρόγραμμα δεν θεωρείται ότι έχει αξιολογηθεί εάν δεν είναι επίσημο από την ΕΘΑΑΕ». Θα πρέπει να σημειωθεί ότι τα ιδρύματα είχαν προθεσμία να καταθέσουν προς αξιολόγηση τα προγράμματα σπουδών έως τις 20 Αυγούστου 2025. Πήραν όμως παράταση και η προθεσμία λήγει την Παρασκευή 5 Σεπτεμβρίου 2025.
Οι νομικοί τονίζουν επίσης ότι «η κυβέρνηση φροντίζει ώστε τα πτυχία αυτά να θεωρούνται ισότιμα. Οι απόφοιτοι θα εγγράφονται στους Δικηγορικούς Συλλόγους με την ίδια ιδιότητα που απέκτησαν οι φοιτητές των ελληνικών Νομικών μέσα από χρόνια επίπονης μελέτης. Αυτό δεν είναι εκσυγχρονισμός. Είναι τεχνηέντως απαξίωση της νομικής επιστήμης και υποβάθμιση του επαγγέλματος, δια του υπερπληθωρισμού των αποφοίτων».
Η σύγκριση με τις κρατικές Νομικές σχολές
Όπως λέει ο δικηγόρος κ. Σπύρος Σκιαδόπουλος «άνοιξα το πρόγραμμα (σ.σ ιδιωτικής νομικής σχολής) και βρήκα 27 εγγραφές μαθημάτων, συμπεριλαμβανομένων και εγγραφών όπως «Πρακτική» και «Διπλωματική Εργασία». 27 μαθήματα μέσα σε 4 έτη. Στο Δημοκρίτειο είχαμε 49, αν θυμάμαι καλά. Δεν συγκρίνω, αλλά στη Νομική του ΔΠΘ, οι φοιτητές ολοκληρώνουν τις σπουδές τους με 49 μαθήματα, καλύπτοντας με αυστηρότητα κάθε πτυχή του δικαίου.
Χιλιάδες ώρες διαβάσματος, χιλιάδες ώρες παρακολούθησης για να κατανοήσεις όρους (αν ποτέ τους κατανόησες) και να εργαστείς πάνω σε παραδείγματα. Τέσσερις Πολιτικές Δικονομίες, τρεις Ποινικές Δικονομίες, τουλάχιστον 10 μαθήματα Εμπορικού σε διαφορετικά εξάμηνα. Εργασίες, διαβάσματα, ξενύχτια, ομαδικά διαβάσματα που δεν έβγαζαν πουθενά, δίνεις, κόβεσαι, παρακόβεσαι, κατακόβεσαι. Θυμώνεις, το ξαναδιαβάζεις και μετά κατάλαβες γιατί κόπηκες. Σημειώσεις, παρασημειώσεις, σύγκρινες τις σημειώσεις, συζητάγατε στο διάλειμμα, στον ύπνο, στον ξύπνιο.
Οι καταγγελίες
Στο μεταξύ όμως τα προγράμματα σπουδών των μη Κρατικών Νομικών Σχολών όπως δημοσιοποιήθηκαν από τα ίδια τα ιδιωτικά ΑΕΙ δέχονται καταιγισμό καταγγελιών αφού οι νομικοί υπογραμμίζουν ότι λείπουν θεμελιώδη μαθήματα, όπως το Συνταγματικό Δίκαιο, η Πολιτική και Ποινική Δικονομία και βασικές ενότητες του Αστικού Δικαίου. Ενδεικτική είναι η ανάρτηση του προέδρου του ΔΣΑ Δημήτρη Βερβεσού, ο οποίος επικαλείται τον δικηγόρο Σπύρο Σκιαδόπουλο, αλλά και τους καθηγητές Πάνο Λαζαράτο και Αντώνη Μεταξά. Στην ανάρτηση γίνεται λόγος για απουσία από τα προγράμματα σπουδών θεμελιωδών μαθημάτων όπως το Γενικό Ενοχικό Δίκαιο, το Κληρονομικό Δίκαιο, το Διοικητικό Δίκαιο, η Διοικητική Δικονομία, το Δίκαιο Δημοσίων Συμβάσεων, αλλά και το Φορολογικό Δίκαιο.
Η ανακοίνωση των πανεπιστημιακών
Όπως αναφέρει η ΠΟΣΔΕΠ σε ανακοίνωσή της: “Η έναρξη της νέας ακαδημαϊκής χρονιάς συμπίπτει χρονικά με την ιδρυματική αδειοδότηση τεσσάρων ξένων πανεπιστημίων για ίδρυση παραρτημάτων στην Ελλάδα, η οποία ανακοινώθηκε με αβάσιμες θριαμβολογίες και αμετροέπειες. Χαρακτηρίστηκε «εμβληματική καινοτομία», «μεταρρύθμιση που καθυστέρησε», «νίκη της απλής λογικής έναντι της ιδεοληψίας», «στιγμή δικαίωσης για τις οικογένειες που πλήρωναν στο εξωτερικό». Οφείλουμε να επισημάνουμε ότι στην πραγματικότητα η «καινοτομία» είναι ότι κάποιες οικογένειες – από εκείνες που έχουν τη δυνατότητα – θα πληρώνουν πλέον στο εσωτερικό αντί για το εξωτερικό τις σπουδές των παιδιών τους, όταν αυτά δεν επιτυγχάνουν στις εισαγωγικές ή δεν επιλέγουν το δημόσιο πανεπιστήμιο. Και η απλή λογική λέει ότι αυτό σίγουρα δεν αποτελεί δικαίωση για τα χιλιάδες παιδιά που με κόπο εισάγονται στο ελληνικό πανεπιστήμιο, ιδίως σε σχολές με υψηλότατη βάση, οι οποίες απαιτούν ιδιαίτερη προσπάθεια, όπως η Ιατρική και η Νομική.
Η απλή λογική επίσης λέει ότι η απόρριψη των υπολοίπων οκτώ αιτήσεων, στην παρούσα φάση, δεν αποτελεί απόδειξη της αυστηρότητας του ελέγχου των αιτήσεων, ούτε αποδεικνύει την ποιότητα αυτών που εγκρίθηκαν, όπως παρουσιάζεται από κυβερνητικούς παράγοντες, αλλά απλά σημαίνει ότι οι σχετικοί φάκελοι ήταν ελλιπείς, ανεπαρκείς και κάτω των ορίων που τέθηκαν. Είναι δε γνωστό ότι τα κριτήρια ήταν χαλαρά και χαλάρωσαν περαιτέρω, ενώ επίσης δόθηκαν παρατάσεις προθεσμιών και αναβολές ελέγχου ή παροχής απαραίτητων στοιχείων (όπως π.χ. των εγκαταστάσεων και των αδειών πυρασφάλειας). Αναμένουμε να δούμε στη συνέχεια πόσο «αυστηρή» θα είναι, μέσα στον ελάχιστο διαθέσιμο χρόνο, η πιστοποίηση των προγραμμάτων σπουδών για τις ιδιωτικές σχολές που ιδρύονται. Για σύγκριση υπενθυμίζουμε ότι η πιστοποίηση των προγραμμάτων, προπτυχιακών και μεταπτυχιακών, του ελληνικού πανεπιστημίου αποτελεί μια χρονοβόρα και επίπονη διαδικασία, και τα αποτελέσματά της, μαζί με το πλήρες συνοδευτικό υλικό, δημοσιεύονται αναλυτικά από την ΕΘΑΑΕ.
Επιπλέον, στο πλαίσιο της εκ του νόμου προβλεπόμενης συμμόρφωσης με τις αρχές της διαφάνειας, της λογοδοσίας, και της αξιοκρατίας, αναμένουμε τη δημοσιοποίηση των εγκριθέντων φακέλων. Παράλληλα, εφόσον η Κυβέρνηση ενδιαφέρεται για τις οικογένειες που πληρώνουν τα δίδακτρα, θα πρέπει να υποχρεώνονται τα παραρτήματα να δίνουν στη δημοσιότητα τα πλήρη δεδομένα της ακαδημαϊκής λειτουργίας τους (π.χ., διαδικασία, κριτήρια και βαθμολογία εισαγωγής ανά Τμήμα, αναλυτική κατάσταση και βιογραφικά διδακτικού προσωπικού, διαδικασίες αξιολόγησης και επιλογής προσωπικού, αναλυτικά προγράμματα και κανονισμοί σπουδών), σε αντιστοιχία με ό,τι ισχύει για το ελληνικό πανεπιστήμιο και όχι με την πλήρη αδιαφάνεια που χαρακτηρίζει τα κολέγια.
Είναι προφανές ότι το διαφορετικό καθεστώς που επιφυλάσσεται για παρόχους πανεπιστημιακών πτυχίων με δίδακτρα, είτε είναι κολέγια είτε είναι ΝΠΠΕ – παραρτήματα ξένων πανεπιστημίων, δεν συνιστά εμβληματική μεταρρύθμιση αλλά υποβάθμιση της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης της χώρας μας. Δηλαδή με ποια απλή λογική, απαλλαγμένη από ιδεοληψίες, αποτελεί αναβάθμιση για τις σπουδές μία νέα Σχολή που λειτουργεί με ελάχιστα μέλη ΔΕΠ, χωρίς σοβαρό βαθμολογικό όριο εισαγωγής, συστεγαζόμενη με άλλες εκπαιδευτικές δομές και με πρόγραμμα σπουδών να εγκρίνεται σε μια νύχτα; “
