Ιστορικές στιγμές σημειώθηκαν στο Φανάρι, με αφορμή την Θρονική Εορτή του Αγίου Ανδρέα, με τον Οικουμενικό Πατριάρχη κ.κ. Βαρθολομαίο και τον Πάπα Ρώμης Λέoντα ΙΔ να υπογραμμίζουν εντός του πατριαρχικού ναού του Αγίου Γεωργίου την ανάγκη για Χριστιανική ενότητα, τοποθετόντας στο επίκεντρο τις προσπάθειες μεταξύ των δύο Εκκλησίων για τον ορισμό της κοινής ημερομηνίας του εορτασμού του Πάσχα.
«Κοινή είναι η αναζήτησή για την Χριστιανική ενότητα, το σύμβολο της Πίστης, των αποφάσεών της, κυρίως αυτών που αφορούν τη θέσπιση κοινών κριτηρίων για τον ορισμό της κοινής ημερομηνίας του εορτασμού του Πάσχα», ανέφερε ο Οικουμενικός Πατριάρχης προσθέτοντας ότι «η θέληση του Ιησού Χριστού είναι να είμαστε ένα. Η χριστιανική ενότητα είναι μία αδήριτη ανάγκη, κυρίως στους ταραγμένους καιρούς». «Σήμερα είμαστε ακόμα πιο αποφασισμένοι να δεσμευθούμε στην αποκατάσταση της πλήρους κοινωνίας», ανέφερε ο Πάπας Λέων από την δική του πλευρά. Ο Οικουμενικός Πατριάρχης έδωσε επίσης έμφαση στον διαθρησκευτικό διάλογο, τόνισε ότι πρέπει να μην επαναληφθούν τα λάθη του παρελθόντος, ενώ αναφέρθηκε στην Ουκρανία και τη Μέση Ανατολή, ενώ ο Πάπας Λέων υπογράμμισε μίλησε για το κλίμα και την τεχνητή νοημοσύνη.
Pope Leo XIV and Ecumenical Patriarch Bartholomew I offer an Ecumenical Blessing at the Patriarchal Church of St. George in Istanbul, highlighting the fraternity and communion between the Churches of Rome and Constantinople. pic.twitter.com/tp3jeXcAGb
— Vatican News (@VaticanNews) November 30, 2025
Pope Leo XIV attends the Divine Liturgy at the Patriarchal Church of Saint George in Istanbul, and joins Patriarch Bartholomew I to underscore the bonds that unite us in our Christian faith and the continuing efforts to seek full communion.https://t.co/GiFS3N1T8u
— Vatican News (@VaticanNews) November 30, 2025
Κοινός εορτασμός του Πάσχα και προστασία των Χριστιανών στα μηνύματα Βαρθολομαίου και Λέοντα
Ειδικότερα, Οικουμενικός Πατριάρχης Βαρθολομαίος και Πάπας Λέων ανέδειξαν μεταξύ άλλων τα εξής ζητήματα: Πρώτον το Πάσχα ως ένδειξη ενότητας και διαλόγου. Τονίστηκε ότι η κοινή ημερομηνία του Πάσχα αποτελεί ορατό σημείο ενότητας και τελικού προορισμού του διαλόγου μεταξύ των Εκκλησιών. Υπογραμμίστηκε πως απαιτείται «ορθόδοξη διαβούλευση» και όχι «μονοπρόσωπη διαχείριση», καθώς η αποδοχή από τον λαό θεωρείται ουσιαστικότερη από τις διακηρύξεις των Ιεραρχών. Παρατέθηκε η ιστορική εμπειρία των «εσπευσμένων και βεβιασμένων ενώσεων από πάνω», οι οποίες κατέρρευσαν, οδηγώντας στο συμπέρασμα ότι δεν πρέπει να επαναληφθούν παρόμοια λάθη.
Δεύτερον έγιναν αναφορές στο κλίμα και την τεχνητή νοημοσύνη, αναδείχθηκε η σχέση του ανθρώπου με τη φύση, με αναφορές στην πανδημία που απομάκρυνε την κοινωνία από το φυσικό περιβάλλον. Παράλληλα, επισημάνθηκε ο ραγδαίος και ανεξέλεγκτος –κατά πολλούς– ρυθμός ανάπτυξης της τεχνητής νοημοσύνης. Η σχετική έκκληση του Πάπα χαρακτηρίστηκε «επίκαιρη», καθώς αφορά όλους, ανεξαρτήτως πίστης ή θρησκευτικής στάσης. Τρίτον, μίλησαν για τους πολέμους και τον εκτοπισμό των χριστιανικών πληθυσμών για τις συνεχιζόμενες συγκρούσεις τόσο προς βορρά (Ουκρανία) όσο και προς νότο (Γάζα, Συρία, Μέση Ανατολή), που χαρακτηρίστηκε «λίκνο της Χριστιανοσύνης». Τονίστηκε ότι οι χριστιανικοί πληθυσμοί είναι οι αυτόχθονες της περιοχής και, όπως σημειώθηκε, «δεν μπορούν να εξοριστούν από τη χώρα τους». Η ανάγκη προστασίας των κοινοτήτων αυτών αναδείχθηκε ως ζήτημα με παγκόσμια διάσταση.
Ο προκαθήμενος της Ρωμαιοκαθολικής Εκκλησίας έφθασε στο Φανάρι περίπου στις 10:30 τοπική ώρα (9:30 ώρα Ελλάδας), όπου τον υποδέχθηκαν εκ μέρους του Οικουμενικού Πατριαρχείου, ο Αρχιεπίσκοπος Αμερικής κ. Ελπιδοφόρος και ο Μητροπολίτης Γέρων Χαλκιδόνος, Εμμανουήλ. Την ελληνική κυβέρνηση εκπροσώπησαν ο υφυπουργός Εξωτερικών, Γιάννης Λοβέρδος. Ο Πάπας παρακολούθησε την Πατριαρχική Θεία Λειτουργία στον Άγιο Γεώργιο και στο τέλος οι δύο προκαθήμενοι ευλόγησαν τους πιστούς από τον εξώστη του Πατριαρχικού Οίκου. Ακολούθησε γεύμα με τον Οικουμενικό Πατριάρχη, και ο Πάπας αναχώρησε αεροπορικώς από την Κωνσταντινούπολη για την Βηρυτό, όπου συνεχίζει την αποστολική του περιοδεία στο δεύτερο σκέλος της.
Νωρίτερα σήμερα το πρωί, ο Πάπας επισκέφθηκε το πατριαρχείο της Αρμενικής Αποστολικής Εκκλησίας στην Κωνσταντινούπολη. «Αυτή η επίσκεψη μου δίνει την ευκαιρία να ευχαριστήσω τον Θεό για τη θαρραλέα χριστιανική μαρτυρία του αρμενικού λαού σε όλη την ιστορία, συχνά εν μέσω τραγικών περιστάσεων» ανέφερε στη σύντομη ομιλία του ο Πάπας. Στον Λίβανο, ο Λέων αναμένεται να απευθύνει έκκληση για ειρήνη σε μια χώρα η οποία αποτελεί συνεχή στόχο ισραηλινών αεροπορικών επιδρομών. Ο Λέων αναμένεται να προσγειωθεί στις 3:45 μ.μ. (τοπική ώρα και ώρα Ελλάδας) στο Διεθνές Αεροδρόμιο Χαρίρι της Βηρυτού. Στη συνέχεια θα συναντηθεί με τον πρόεδρο και τον πρωθυπουργό και θα εκφωνήσει ομιλία προς την ηγεσία της χώρας, τη δεύτερη του πάπα προς μια ξένη κυβέρνηση. Ο Λίβανος, ο πληθυσμός του οποίου έχει τη μεγαλύτερη αναλογία χριστιανών στη Μέση Ανατολή, συγκλονίζεται εξαιτίας της σύγκρουσης στη Γάζα, καθώς το Ισραήλ πήγε σε πόλεμο με τη λιβανική μαχητική σιιτική οργάνωση Χεζμπολάχ, ο οποίος κορυφώθηκε με μια καταστροφική ισραηλινή επίθεση.
Κοινό μήνυμα Οικουμενικού Πατριάρχη και Πάπα από το Φανάρι για ενότητα και συμπόρευση
Σημειώνεται πως χθες, αμέσως μετά τη Δοξολογία στον ναό του Αγίου Γεωργίου στο Φανάρι, υπεγράφη Κοινή Δήλωση μεταξύ του Οικουμενικού Πατριάρχη Βαρθολομαίου και του Πάπα Λέοντος ΙΔ’, κίνηση που χαρακτηρίστηκε ως «στιγμή υψηλού συμβολισμού» για τις σχέσεις Ορθόδοξης και Ρωμαιοκαθολικής Εκκλησίας. Το κείμενο της δήλωσης «διαπνέεται από αγάπη, ομόνοια και χριστιανικές αξίες». Ιδιαίτερο βάρος δίνεται στο απόσπασμα όπου οι δύο ηγέτες αναγνωρίζουν τα εμπόδια που εξακολουθούν να παρεμποδίζουν την πλήρη αποκατάσταση της κοινωνίας μεταξύ των χριστιανών, υπογραμμίζοντας ωστόσο ότι αυτά αντιμετωπίζονται μέσω της συνέχισης του θεολογικού διαλόγου. «Πρέπει επίσης να αναγνωρίσουμε ότι αυτό που μας ενώνει είναι η πίστη που εκφράζεται στο Σύμβολο της Νικαίας», σημειώνεται χαρακτηριστικά. Η κοινή δήλωση αποτελεί συνέχεια μιας μακράς διαδικασίας προσέγγισης, με τους ειδικούς να υπενθυμίζουν ότι πρόκειται για «μαραθώνιο», καθώς εξακολουθούν να υπάρχουν θεολογικά ζητήματα που παραμένουν δυσεπίλυτα εδώ και δεκαετίες.
Η ομιλία του Οικουμενικού Πατριάρχη Βαρολομαίου: “Υπάρχει ένα σώμα, μια πίστη”
«Σήμερα υποδεχόμαστε εσάς, στην εκκλησιά του Αι Γεωργίου όπου γιορτάσαμε τη Θεία Λειτουργία, στη γιορτή του Αποστόλου Ανδρέα. Διαβάσαμε τα ευαγγέλια και υπενθυμίσαμε το έργο των δυο αδερφών Αντρέα και Πέτρου. Αισθανόμαστε ενωμένοι με τους δεσμούς της αδελφοσύνης, η ευλογημένη επίσκεψή σας σήμερα όπως και η επικοινωνία των αντιπροσωπειών των δυο εκκλησιών δεν μπορεί να περιοριστεί σε εκδηλώσεις πρωτοκόλλου» είπε ο Οικουμενικού Πατριάρχη κ.κ. Βαρθολομαίου απευθυνόμενος στο Πάπα Λέοντα. Ο Οικουμενικός Πατριάρχης τόνισε πως είμαστε μπροστά σε ένα «νέο κεφάλαιο στις αμοιβαίες σχέσεις ξεπερνώντας τις διαφορές του παρελθόντος, μέσω της κάθαρσης και μέσω της αποφασιστικότητας να φτάσουμε σε μια κοινή κατανόηση». «Το να είμαστε πιστοί σε αυτή τη δέσμευση είναι μια ιστορική συνέχεια της ιεράς συνόδου της Νίκαιας». «Η χριστιανική ενότητα δεν είναι πολυτέλεια, είναι η θέληση του Ιησού Χριστού όλοι να είμαστε ένα» συνέχισε.
«Δεν μπορούμε να είμαστε συνέχεια την αιματοχυσία που λαμβάνει χώρα στην Ουκρανία ή αδιάφοροι στις αδικίες που βιώνουν οι αδελφοί λαοί, δεν μπορούμε να αγνοούμε τα προβλήματα της κλιματικής κρίσης, πρέπει να σταθούμε σε αυτούς που διψούν για δικαιοσύνη. Αγαπητέ αδερφέ, με αυτές τις ταπεινές σκέψεις θα ήθελα να εκφράσω τη βαθιά μας ευγνωμοσύνη για την επίσκεψή σας στην πόλη και την εκκλησίας μας. Και όπως έχουμε πει ας κινηθούμε ενωμένοι, ας εμπνευστούμε όλοι από το όραμα των Αποστόλων κι ας συνεχίσουμε το κοινό μας προσκύνημα, ας γίνουμε μαζί μάρτυρες ώστε ο κόσμος να πιστέψει ότι πέτυχαμε την αποστολή μας, για άλλη μια φορά θα θέλαμε να σας καλωσορίσουμε αγαπημένε αδελφέ». «Ο εορτασμός αυτής της ευλογημένης επετείου σηματοδοτεί αυτόν τον διάλογο της αγάπης και οδηγεί στον διάλογο της αλήθειας, και λαμβάνει χώρα μεταξύ των δύο εκκλησιών όπως αυτός θεσπίστηκε από τους προκατόχους μας, το έργο που έγινε πριν χρόνια, ανέπτυξε την αμοιβαία εμπιστοσύνη και κατανόηση που υπάρχει στις δύο εκκλησίες μας ώστε να καταπιαστούμε με ζητήματα του παρελθόντος και να τα ξεπεράσουμε. Είναι αξιοθαύμαστο το γεγονός ότι αυτή η προσπάθεια έχει αποδεχθεί πηγή έμπνευση και ανανέωσης όχι μόνο για τρις αδελφές εκκλησίες αλλά και για τον υπόλοιπο Χριστιανικό κόσμο».
Pope Leo XIV joins Ecumenical Patriarch Bartholomew I in the praying of the Divine Liturgy at the Orthodox Patriarchal church of Saint George in Istanbul on the feast of St Andrew, considered the founder of eastern Orthodoxy @Pontifex #PopeLeoXIV pic.twitter.com/zte098fiNo
— Elise Ann Allen (@eliseannallen) November 30, 2025
Η ομιλία του Πάπα Λέοντα: Να κάνουμε επιλογές και να υιοθετούμε χειρονομίες που οικοδομούν την ειρήνη
Στον λόγο του, ο Πάπας Λέων τόνισε ότι αυτό το κοινό προσκύνημα στους τόπους όπου συνεκλήθη η Α΄ Οικουμενική Σύνοδος στην ιστορία της Εκκλησίας, στη Νίκαια, κορυφώνεται στη σημερινή πανηγυρική Θεία Λειτουργία, ανήμερα της εορτής του Αγίου Ανδρέα. Ο Πάπας υπενθύμισε ότι, σύμφωνα με την αρχαία παράδοση, ο Απόστολος Ανδρέας κήρυξε το Ευαγγέλιο σε αυτή την πόλη και ότι «η πίστη του είναι η ίδια με τη δική μας πίστη· εκείνη που ορίστηκε από τις Οικουμενικές Συνόδους και την οποία ομολογεί η Εκκλησία μέχρι σήμερα». Σημείωσε ότι η κοινή εκκλησιαστική προσευχή έφερε κοντά Προκαθημένους Εκκλησιών και εκπροσώπους Χριστιανικών Κοινοτήτων ανά τον κόσμο, υπενθυμίζοντας πως «η πίστη που ομολογούμε στο Σύμβολο της Πίστεως Νικαίας-Κωνσταντινουπόλεως μας ενώνει σε πραγματική κοινωνία και μας επιτρέπει να αναγνωρίζουμε ο ένας τον άλλον ως αδελφούς και αδελφές». Παρά τις «πολλές παρεξηγήσεις και ακόμη και συγκρούσεις» του παρελθόντος, όπως και τις σύγχρονες δυσκολίες «στον αγώνα για την πλήρη κοινωνία», τόνισε ότι πρέπει να συνεχίσουμε να πορευόμαστε προς την ενότητα και «να θεωρούμε ο ένας τον άλλον αδελφούς και αδελφές εν Χριστώ, αγαπώντας αλλήλους αναλόγως».
Και οι δύο πνευματικοί ηγέτες αναφέρθηκαν στις επισκέψεις προηγούμενων Παπών στο Οικουμενικό Πατριαρχείο, ιδιαίτερα στην ιστορική στιγμή πριν από εξήντα χρόνια, όταν ο Πάπας Παύλος ΣΤ΄ και ο Πατριάρχης Αθηναγόρας ήραν επίσημα τα αμοιβαία αναθέματα του 1054. Ο Πάπας Λέων είπε ότι «εκείνη η ιστορική χειρονομία των σεβαστών προκατόχων μας εγκαινίασε έναν δρόμο συμφιλίωσης, ειρήνης και αυξανόμενης κοινωνίας μεταξύ Καθολικών και Ορθοδόξων, ο οποίος ενισχύθηκε μέσα από συχνή επικοινωνία, αδελφικές συναντήσεις και εποικοδομητικό θεολογικό διάλογο». Και δεδομένης της μεγάλης προόδου που έχει συντελεστεί από τότε, «σήμερα καλούμαστε ακόμη περισσότερο να δεσμευθούμε για την αποκατάσταση της πλήρους κοινωνίας». Οι δύο ηγέτες υπογράμμισαν επίσης το κοινό τους καθήκον να ανταποκριθούν στη χριστιανική κλήση προς τη δικαιοσύνη, την ειρήνη και τη βιωματική έμπρακτη φιλανθρωπία προς όλους. Ιδιαίτερη μνεία έγινε στις εμπόλεμες περιοχές του κόσμου και στο πώς Καθολικοί και Ορθόδοξοι καλούνται να είναι ειρηνοποιοί. Ο Πάπας Λέων σημείωσε ότι «αυτό σημαίνει αναμφίβολα να αναλαμβάνουμε δράση, να κάνουμε επιλογές και να υιοθετούμε χειρονομίες που οικοδομούν την ειρήνη, αναγνωρίζοντας ταυτόχρονα ότι η ειρήνη δεν είναι απλώς καρπός ανθρώπινης προσπάθειας, αλλά δώρο Θεού», το οποίο πρέπει να ζητούμε «μέσα από προσευχή, μετάνοια, θεωρία και καλλιέργεια ζωντανής σχέσης με τον Κύριο, που μας βοηθά να διακρίνουμε ποια λόγια, χειρονομίες και πράξεις πρέπει να κάνουμε ώστε να υπηρετούμε πραγματικά την ειρήνη».
Ο Πάπας εξέφρασε επίσης τη βαθιά του ανησυχία για τη σοβαρή οικολογική κρίση που αντιμετωπίζει ο κόσμος και την ανάγκη για «πνευματική, προσωπική και κοινοτική μεταστροφή, ώστε να αλλάξουμε πορεία και να προστατεύσουμε τη δημιουργία», κάτι που ο Πατριάρχης Βαρθολομαίος προβάλλει θερμά στη διακονία του. Ανέφερε ακόμη ότι «Καθολικοί και Ορθόδοξοι καλούνται να εργαστούν από κοινού για την καλλιέργεια μιας νέας νοοτροπίας, ώστε όλοι να αναγνωρίζουν την ευθύνη τους απέναντι στη δημιουργία που μας εμπιστεύθηκε ο Θεός». Κλείνοντας, ο Πάπας αναφέρθηκε στις νέες τεχνολογίες, ιδίως στον τομέα της επικοινωνίας, οι οποίες αποτελούν πρόκληση αλλά και μεγάλη ευκαιρία, ώστε Καθολικοί και Ορθόδοξοι να εξασφαλίσουν ότι αυτές «τίθενται στην υπηρεσία της ολιστικής ανθρώπινης ανάπτυξης και παραμένουν προσβάσιμες σε όλους, ώστε τα οφέλη τους να μην περιορίζονται σε έναν μικρό αριθμό ή σε κάποια προνομιούχα ομάδα».
Ο Πάπας Λέων εξέφρασε τις «θερμές ευχές του για υγεία και γαλήνη» προς τον Πατριάρχη Βαρθολομαίο και τη βαθύτατη ευγνωμοσύνη του για τη θερμή και αδελφική φιλοξενία, αναθέτοντας όλους «στην πρεσβεία του Αποστόλου Ανδρέα και του αδελφού του Αγίου Πέτρου, του Αγίου Γεωργίου του Μεγαλομάρτυρος, στον οποίο είναι αφιερωμένος ο Ναός, των Αγίων Πατέρων της Α΄ Οικουμενικής Συνόδου της Νικαίας και των πολλών Αγίων Ποιμένων αυτής της αρχαίας και ένδοξης Εκκλησίας της Κωνσταντινουπόλεως. Και ζητώ από τον Θεό, τον Πατέρα των οικτιρμών, να ευλογήσει πλούσια όλους όσοι παρευρίσκονται εδώ».
