Ο αμερικανικός οίκος αξιολόγησης Fitch ανακοίνωσε, την Παρασκευή (12/9), πως υποβαθμίζει τη Γαλλία και την πιστοληπτική ικανότητά της, τη στιγμή που ο Πρόεδρος της χώρας, Εμανουέλ Μακρόν, αντιμετωπίζει έντονες πολιτικές αναταράξεις και διχασμό σχετικά με τον τρόπο εξυγίανσης των δημόσιων οικονομικών.
Συγκεκριμένα, σύμφωνα με τα διεθνή μέσα ενημέρωσης, η αξιολόγηση για τη Γαλλία έπεσε από το «AA-» στο «A+», δηλαδή στο χαμηλότερο επίπεδο που έχει καταγραφεί ποτέ για τη χώρα από μεγάλο διεθνή οίκο αξιολόγησης.
Ακόμα, ο Fitch προειδοποίησε πως το γαλλικό δημόσιο χρέος θα συνεχίσει να αυξάνεται έως το 2027, εάν δεν υπάρξουν άμεσα μέτρα, σημειώνοντας την απουσία «ενός ξεκάθαρου ορίζοντα για τη σταθεροποίηση του χρέους στα επόμενα χρόνια».
Παραιτήσεις και πολιτική κρίση στη Γαλλία
Η ανακοίνωση ήρθε μόλις τέσσερις ημέρες μετά την παραίτηση του πρωθυπουργού, Φρανσουά Μπαϊρού, ο οποίος έχασε την ψήφο εμπιστοσύνης στη Βουλή με αφορμή την προσπάθειά του να περάσει έναν αυστηρό προϋπολογισμό λιτότητας. Ο Φρανσουά Μπαϊρού είχε επιδιώξει δραστικές περικοπές δαπανών ώστε να περιορίσει το έλλειμμα και το χρέος της χώρας.
Αντιδρώντας στην ανακοίνωση της Fitch, ο ίδιος έγραψε στο Χ: «Η Γαλλία είναι μια χώρα της οποίας οι “ελίτ” την οδηγούν στην απόρριψη της αλήθειας (και) είναι καταδικασμένη να πληρώσει το τίμημα».
Νέος πρωθυπουργός με δύσκολο έργο
Η υποβάθμιση αναμένεται να κάνει ακόμη πιο περίπλοκο το έργο του νέου πρωθυπουργού, Σεμπαστιάν Λεκορνί, ο οποίος πιθανότατα θα ηγηθεί μιας κυβέρνησης μειοψηφίας. Η κατάρτιση του προϋπολογισμού για το 2025 θεωρείται πλέον εξαιρετικά δύσκολη υπόθεση.
Σε ανακοίνωσή της, ο οίκος αξιολόγησης Fitch τόνισε: «Η ήττα της κυβέρνησης σε ψήφο εμπιστοσύνης καταδεικνύει την αυξανόμενη διάσπαση και πόλωση της εγχώριας πολιτικής. Αυτή η αστάθεια αποδυναμώνει την ικανότητα του πολιτικού συστήματος να προχωρήσει σε ουσιαστική δημοσιονομική εξυγίανση». Μάλιστα, εκτίμησε ότι είναι απίθανο το έλλειμμα να μειωθεί στο 3% του ΑΕΠ έως το 2029, όπως προέβλεπε η απερχόμενη κυβέρνηση.
Οι αγορές ομολόγων και οι επιπτώσεις
Μια υποβάθμιση πιστοληπτικής ικανότητας συνήθως αυξάνει το επιτόκιο που ζητούν οι επενδυτές για να αγοράσουν κρατικά ομόλογα. Ορισμένοι αναλυτές υποστήριζαν ότι οι αγορές είχαν ήδη προεξοφλήσει αυτήν την εξέλιξη για τη Γαλλία. Ωστόσο, η κίνηση θεωρείται πιο σοβαρή από προηγούμενες, καθώς μπορεί να οδηγήσει και άλλους οίκους να ακολουθήσουν, αναγκάζοντας επενδυτές που δεσμεύονται από όρια αξιολόγησης να ρευστοποιήσουν γαλλικούς τίτλους.
Μάλιστα, την Τρίτη (9/9), η απόδοση του 10ετούς γαλλικού ομολόγου ανήλθε στο 3,47%, φτάνοντας σχεδόν στο επίπεδο της Ιταλίας – μίας από τις πιο προβληματικές οικονομίες της Ευρωζώνης. Η άνοδος των αποδόσεων μεταφράζεται σε μεγαλύτερο κόστος εξυπηρέτησης του χρέους, το οποίο ο Φρανσουά Μπαϊρού είχε χαρακτηρίσει ήδη «αφόρητο».
Το έλλειμμα και το χρέος στη Γαλλία
Πάντως, το 2024, το δημοσιονομικό έλλειμμα της Γαλλίας ανήλθε στο 5,8% του ΑΕΠ, ενώ το δημόσιο χρέος έφτασε στο 113%. Τα αντίστοιχα όρια που θέτει η Ευρωζώνη είναι 3% για το έλλειμμα και 60% για το χρέος.
Ο οίκος αξιολόγησης Fitch προέβλεψε ότι «το χρέος θα αυξηθεί στο 121% του ΑΕΠ το 2027 από 113,2% το 2024, χωρίς ξεκάθαρο ορίζοντα σταθεροποίησης τα επόμενα χρόνια», σημειώνοντας: «Η αυξανόμενη δημόσια υπερχρέωση της Γαλλίας περιορίζει την ικανότητα να ανταποκριθεί σε νέους κραδασμούς χωρίς περαιτέρω επιδείνωση των δημόσιων οικονομικών».
Παρά τη δυσμενή συγκυρία, η Γαλλία εξακολουθεί να στοχεύει σε θετικούς ρυθμούς ανάπτυξης. Η εθνική στατιστική υπηρεσία INSEE ανακοίνωσε, την Πέμπτη (11/9), ότι το ΑΕΠ αναμένεται να αυξηθεί κατά 0,8% το 2025, ελαφρώς υψηλότερα από την προηγούμενη πρόβλεψη. Ο ανταγωνιστικός οίκος αξιολόγησης S+P Global αναμένεται να ανακοινώσει τη δική του απόφαση για την πιστοληπτική ικανότητα της Γαλλίας τον Νοέμβριο.
