Ο Ντόναλντ Τραμπ δήλωσε ότι δεν ήθελε μια «συνάντηση χωρίς αποτέλεσμα», σχολιάζοντας την ακύρωση των σχεδίων για απευθείας συνομιλίες με τον Ρώσο ομόλογό του στην Βουδαπέστη.
Σε δηλώσεις του στον Λευκό Οίκο, ο Αμερικανός πρόεδρος ανέφερε ότι το βασικό σημείο τριβής παραμένει η άρνηση της Μόσχας να σταματήσει τις εχθροπραξίες κατά μήκος της τρέχουσας γραμμής του μετώπου.
Νωρίτερα, αξιωματούχος του Λευκού Οίκου είχε δηλώσει ότι δεν υπάρχουν «σχέδια για συνάντηση Τραμπ – Πούτιν στο άμεσο μέλλον», διαψεύδοντας τον Τραμπ που είχε πει την Πέμπτη ότι οι δύο ηγέτες θα πραγματοποιούσαν συνομιλίες στη Βουδαπέστη το επόμενο δεκαπενθήμερο.
Οι ουσιαστικές διαφορές μεταξύ των αμερικανικών και ρωσικών προτάσεων για ειρήνη έγιναν όλο και πιο εμφανείς αυτή την εβδομάδα, εξανεμίζοντας τις όποιες πιθανότητες για μια σύνοδο κορυφής.
Ο Τραμπ και ο Πούτιν είχαν συναντηθεί τελευταία φορά στην Αλάσκα τον Αύγουστο, σε μια σύνοδο που δεν απέφερε απτά αποτελέσματα.
Η απόφαση του Λευκού Οίκου να εγκαταλείψει τα σχέδια για μια δεύτερη συνάντηση Τραμπ – Πούτιν ήρθε, όπως όλα δείχνουν, προκειμένου να μην έχουμε επανάληψη της ίδιας κατάστασης: «Υποθέτω ότι οι Ρώσοι ζήτησαν υπερβολικά πολλά και έγινε σαφές στους Αμερικανούς ότι δεν θα υπάρξει συμφωνία στη Βουδαπέστη», δήλωσε στο Reuters ανώτερος Ευρωπαίος διπλωμάτης.
Μια προπαρασκευαστική συνάντηση ανάμεσα στον Αμερικανό υπουργό Εξωτερικών Μάρκο Ρούμπιο και τον Ρώσο ομόλογό του Σεργκέι Λαβρόφ επρόκειτο να πραγματοποιηθεί αυτή την εβδομάδα – όμως ο Λευκός Οίκος ανακοίνωσε ότι οι δύο είχαν μια «παραγωγική» τηλεφωνική επικοινωνία και πως η συνάντηση δεν ήταν πλέον «αναγκαία».
Υπενθυμίζεται πως τη Δευτέρα, ο Τραμπ υποστήριξε πρόταση κατάπαυσης του πυρός για το «πάγωμα» της σύγκρουσης στη σημερινή γραμμή του μετώπου.
«Ας κοπεί όπως είναι», είπε. «Είπα: κόψτε και σταματήστε στη γραμμή των μαχών. Πηγαίνετε σπίτια σας. Σταματήστε να πολεμάτε, σταματήστε να σκοτώνετε ανθρώπους».
Η Ρωσία, ωστόσο, έχει επανειλημμένα απορρίψει το ενδεχόμενο «παγώματος» στην τρέχουσα γραμμής επαφής: Ο Ντμίτρι Πεσκόφ δήλωσε ότι η ιδέα αυτή έχει τεθεί επανειλημμένα στη Μόσχα, αλλά «η ρωσική θέση δεν αλλάζει» – με την Μόσχα να επιμένει σε πλήρη αποχώρηση των ουκρανικών στρατευμάτων από τις εμπόλεμες ανατολικές περιοχές.
Η Μόσχα ενδιαφέρεται μόνο για μια «μακροπρόθεσμη, βιώσιμη ειρήνη», δήλωσε ο Λαβρόφ την Τρίτη, υπονοώντας ότι το πάγωμα της γραμμής του μετώπου θα αποτελούσε μόνο προσωρινή εκεχειρία.
Οι «ρίζες της σύγκρουσης» πρέπει να αντιμετωπιστούν, πρόσθεσε ο Λαβρόφ, χρησιμοποιώντας τη χαρακτηριστική ρητορική του Κρεμλίνου για μια σειρά μαξιμαλιστικών απαιτήσεων που περιλαμβάνουν την αναγνώριση της πλήρους ρωσικής κυριαρχίας στο Ντονμπάς, καθώς και την αποστρατιωτικοποίηση της Ουκρανίας – όροι που είναι αδιανόητοι για το Κίεβο και τους Ευρωπαίους εταίρους του.
Νωρίτερα την Τρίτη, Ευρωπαίοι ηγέτες εξέδωσαν κοινή δήλωση με τον Ζελένσκι, σύμφωνα με την οποία οποιαδήποτε συνομιλία για τον τερματισμό του πολέμου στην Ουκρανία θα πρέπει να ξεκινήσει με «πάγωμα» της τρέχουσας γραμμής του μετώπου, κατηγορώντας τη Ρωσία ότι δεν είναι «σοβαρή» σχετικά με την ειρήνη.
Ο Ζελένσκι δήλωσε ότι οι συζητήσεις για τη γραμμή του μετώπου αποτελούν «την αρχή της διπλωματίας», την οποία η Ρωσία κάνει ό,τι μπορεί για να αποφύγει. Το μόνο θέμα που θα μπορούσε να κάνει τη Μόσχα «να δώσει προσοχή», πρόσθεσε, είναι η προμήθεια στην Ουκρανία όπλων μεγάλου βεληνεκούς.
Ο Τραμπ είχε συζητήσει τηλεφωνικά με τον Πούτιν το ενδεχόμενο μιας συνόδου στη Βουδαπέστη, μία ημέρα πριν από τη συνάντησή του με τον Ουκρανό πρόεδρο Βολοντίμιρ Ζελένσκι στον Λευκό Οίκο.
Σύμφωνα με ορισμένες αναφορές, οι συνομιλίες αυτές ήταν «έντονες», με πηγές να αναφέρουν ότι ο Τραμπ πίεσε τον Ζελένσκι να εγκαταλείψει μεγάλες περιοχές στην ανατολική Ουκρανία – στις επαρχίες Ντονέτσκ και Λουχάνσκ, γνωστές συνολικά ως Ντονμπάς – στο πλαίσιο μιας πιθανής συμφωνίας με τη Ρωσία.
Ωστόσο, ο Ζελένσκι έχει επανειλημμένα δηλώσει ότι η Ουκρανία δεν μπορεί να παραχωρήσει τα τμήματα του Ντονμπάς που εξακολουθεί να ελέγχει, καθώς η Ρωσία θα μπορούσε αργότερα να χρησιμοποιήσει την περιοχή ως εφαλτήριο για νέες επιθέσεις.
Η απρογραμμάτιστη τηλεφωνική επικοινωνία του Πούτιν με τον Τραμπ την περασμένη Πέμπτη έγινε εν μέσω εικασιών ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες ετοιμάζονταν να στείλουν πυραύλους μεγάλου βεληνεκούς Tomahawk στο Κίεβο, οι οποίοι θα μπορούσαν ενδεχομένως να πλήξουν στόχους βαθιά μέσα στη Ρωσία.
Ο Ζελένσκι δήλωσε ότι το ζήτημα των Tomahawk ήταν αυτό που ανάγκασε τη Ρωσία να συμμετάσχει σε συζητήσεις. Παρότι αποχώρησε από τον Λευκό Οίκο χωρίς συγκεκριμένα αποτελέσματα, πρόσθεσε ότι οι συζητήσεις για τους πυραύλους αποδείχθηκαν «ισχυρή επένδυση στη διπλωματία».
