Τα τελευταία χρόνια επικρατεί η φράση «Δεν υπήρχε κανένας νεκρός στο Πολυτεχνείο, πείτε μας ένα όνομα». Αυτό είναι το αφήγημα απόσους αμφισβητούν την εξέγερση των φοιτητών του 1973.
Η πραγματικότητα όμως είναι λίγο διαφορετική, το Εθνικό Ίδρυμμα Ερευνών κάνει λόγο για 24 νεκρούς ενώ κάθε χρόνο μνημονεύονται τα ονόματά τους στις 17 Νοεμβρίου. Η εξέγερση των φοιτητών ήταν αυθόρμητη, χωρίς κάποιο σχέδιο ή κομματική ταυτότητα. Αυτός ήταν και ο λόγος που φοβήθηκαν οι «χουντικοί» και κατέφυγαν στην τυφλή βία ενάντια στους διαδηλωτές.
Υπενθυμίζεται ότι λίγοι μήνες πριν είχε γίνει η εξέγερση των φοιτητών στη Νομική Σχολή Αθηνών που κράτησε μια ημέρα και έληξε με ξύλο και προφυλακίστηκαν οι φοιτητές από παρακρατικούς.
Οι παρακρατικοί
Μέσα στην εξέγερση του Πολυτεχνείου είχαν μπει εσκεμμένα πολλοί παρακρατικοί. Συγκεκριμένα έμπαιναν μέσα στο Πολυτεχνείο και απειλούσαν τους φοιτητές, ενώ σε κάθε μεγάλη συγκέντρωση των φοιτητών επιχειρείτο από το προσωπικό της ασφάλειας να βάλει μέσα «πράκτορες».
Οι φοιτητές κατάφερναν να τους απομονώνουν όσο ήταν μέσα στις σχολές, στο Πολυτεχνείο όμως είχε ανοίξει το πράγμα.
Ο κόσμος στήριζε τους απλούς φοιτητές – Οι φοιτητές οργανώνονται
Όσο περνούσαν οι ώρες όμως, ο αρχηγός των διαδηλωτών αυξάνονταν και ο κόσμος στρεφόταν αργά κατά της χούντας. Η κυκλοφορία των οχημάτων γινόταν με πολύ μεγάλη δυσκολία, ενώ τα λεωφορεία και τα τρόλλεϋ τα σταματούσαν για να γράφουν οι φοιτητές επάνω τους συνθήματα.
Είχαν φτιάξει μέχρι και ιατρείο
Οι φοιτητές είχαν οργανωθεί και είχαν μαζί τους φαγητά, προμήθειες, φάρμακα πράγματα όπου δεν είχαν στη νομική. Μάλιστα, οι φοιτητές μαγείρευαν μέσα στις εγκαταστάσεις εκεί που είχε το Πολυτεχνείο εξοπλισμό ενώ επίσης μάζευαν χρήματα για τον αγώνα τους.
Οι φοιτητές είχαν στήσει και ιατρείο ενώ δε φανταζώντουσαν ότι θα το χρησιμοποιούσαν για να αντιμετωπίσουν πολύ σοβαρά περιστατικά. Αρχικά, προσπάθησαν να μαζέψουν τα στοιχειώδη για να δίνονται οι πρώτες βοήθειες όταν θα υπήρχε κάποια έκτακτη ανάγκη, σε μια συνηθισμένη καθημερινή κατάσταση.
Κάλεσμα στον απλό κόσμο – Μαζική συμμετοχή
Οι φοιτητές κάλεσαν μέχρι και απλούς πολίτες να πάνε στο Πολυτεχνείο για να προστατευτεί ο αγώνας τους. Το απόγευμα στις 16 Νοεμβρίου, το Πολυτεχνείο είχε φτάσει σε μια κορυφαία στιγμή του. Μέσα ήταν πάνω από 4.000 φοιτητές.
Μάλιστα, ο κόσμος δεν ήταν μόνο μέσα στο Πολυτεχνείο αλλά και έξω που έφτανε μέχρι την Πλατεία Αιγύπτου, δηλαδή στη διασταύρωση της Πατησίων με τη Λεωφόρο Αλεξάνδρας.
Στη συγκέντρωση των φοιτητών είχε έρθει ο Ξυλούρης, ο Θάνος Μικρούτσικος, ο Ανδρέας Μικρούτσικος, η Μαρία Δημητριάδη, η Αφροδίτη Μάνου και άλλοι μεγάλοι μουσικοσυνθέτες και γνωστοί τραγουδιστές. Μέσα στον απλό κόσμο όμως ήρθε κάθε μορφή πολίτη εντός της Αθήνας, ασχέτως ηλικίας, φύλλου και ταξικής διαφοράς.
Οι δρόμοι μετατρέπονται σε πεδία μάχης
Στις 16 Νοεμβρίου η αστυνομία παύει να είναι παρατηρητής των γεγονότων και άρχισε την καταστολή και τις εξεγέρσεις. Οι οδοί της Πατησσίων, της 3ης Σεπτεμβρίου, της Αβέρωφ και η Μάρνη μετατρέπονται σε πεδία μάχης.
Οι φοιτητές μάλιστα άναψαν και φωτιές, κυρίως έκαιγαν λάστιχα κυρίως για να γλειτώσουν από τα δακρυγόνα αρκεί να σκεφτεί κανείς πως υπήρχαν καπνοί σε κάθε διασταύρωση.
Οι Ελεύθεροι σκοπευτές
Η χούντα δεν αρκέστηκε όμως στα δακρυγόνα και στους ξυλοδαρμούς καθώς έβαλε και ελεύθερους σκοπευτές στις ταράτσες γειτονικών κτηρίων και έριχναν αδιακρίτως σφαίρες μέσα στο πλήθος.
Είχαν βάλει ελεύθερους σκοπευτές ακόμη και στις ταράτσες των ξενοδοχείων και στο Υπουργείο Δημόσιας Τάξης στην Οδό Μάρνη και το αρχηγείο της χωροφυλακής. Επίσης, στην οδό Μπουμπουλίνας ήταν η ασφάλεια.
Μάλιστα, υπήρχαν και μαρτυρίες από υπάλληλους του ΟΤΕ που πριν καν αρχίσουν τα γεγονότα στο Πολυτεχνείο, ότι είχαν δει ακροβωλισμένους στην ταράτσα του ΟΤΕ ελεύθερους σκοπευτές.
Ο σκοπός των ελεύθερων σκοπευτών
Οι πυροβολισμοί είχαν έναν και μοναδικό σκοπό να σταματήσουν το ρεύμα προς το Πολυτεχνείο, το σχέδιο ήταν οργανωμένο.
Το πρωί, ο δικτάτορας Παπαδόπουλος, είχε αποφασίσει να επέμβει ο στρατός και τη βιαίη ανακατάληψη του χώρου με κάθε μέσο ενώ οι ελεύθεροι σκοπευτές αφαίρεσαν μέχρι και ανθρώπινες ζωές.
Ανάμεσα στο κόσμο που χτηπήθηκε ήταν και αρκετοί φοιτητές και νοσηλεύτηκαν στο πρόχειρο ιατρείο των φοιητητών μέσα στο ίδρυμα.
Ο χώρος ήταν γεμάτος αίματα ενώ φοιτητές πέθαναν μέσα και στο Πολυτεχνείο. Αξίζει να σημειωθεί ότι ανάμεσα στους νεκρούς ήταν και αρκετοί ανήλικοι.
Μάλιστα, υπάρχουν αρκετές φωτογραφίες που δείχνουν νεαρούς να μεταφέρνουν αιμόφωρτους διαδηλωτές στην Πατησίων και στις γύρω οδούς ενώ είχαν σταλθεί και τα πρώτα ασθενοφόρα.
Οι πρώτοι βαριά τραυματίες καθώς και οι νεκροί ήρθαν από τις σφαίρες των ελεύθερων σκοπευτών.
Το πόρισμα του Πολυτεχνείου
Όπως είχε τονιστεί στο πόρισμα του εισαγγελέα:
«Ότε ήρχησεν η διακομιδή των πρώτων τραυματιών, εις το Ρυθμιστικόν Κέντρο Αθηνών η ανθρώπινη βαρβαρότης έδειξε το αληθές προσωπείον της. Ημαύρωσε και διέσυρε πασάν έννοιας φιλαλληλίας και ανθρωπισμού»
Η ταράτσα του Υπουργείου Δημόσιας Τάξης
Οι πρώτοι ελεύθεροι σκοπευτές είχαν στηθεί στο Υπουργείο Δημόσιας Τάξης, στη συμβολή των οδών Μάρνης, 3ης Σεπτεμβρίου και Αβέρωφ.
Σε κάθε παράθυρο είχε και από έναν ελεύθερο σκοπευτή ενώ η ταράτσα ήταν ένα κεντρικό πολυβολείο. Οι ελεύθεροι σκοπευτές σημάδευαν απλούς, λαϊκούς ανθρώπους που είχαν την εντύπωση που πιθανολογούσαν ότι θα πάνε στο Πολυτεχνείο.
Αξίζει να σημειωθεί ότι ο δικηγόρος που υπερασπίστηκε τους χουντικούς, έχει επιβεβαίωσει ότι έπεσαν πυροβολισμοί από το συγκεκριμένο σημείο.
Οι τραυματίες που δεν κατάφεραν να μπουν στο ιατρείο του Πολυτεχνείου κατέφυγαν για βοήθεια στις διπλανές πολυκατοικίες.
Η δολοφονία του Διομήδη Κομνηνού
Ο 17χρονος Διομήδης Κομνηνός μετέφερε τραυματίες μπροστά από το Υπουργείο Δημόσιας Τάξης, τότε όμως τραυματίστηκε και ο ίδιος θανάσιμα.
Όπως έχει αναφέρει ο πατέρας του Γιάννης Κομνηνός τον σκότωσαν με μια σφαίρα στην καρδιά ενώ ήταν και ο πρώτος που ξεκίνησε έναν μεγάλο και άνισο αγώνα για να αποδείξει την δολοφονία του γιου του.
Άλλα θύματα των ελεύθερων σκοπευτών
Ένα ακόμη θύμα των ελεύθερων σκοπευτών που πυροβολούσαν από την ταράτσα του Υπουργείου ήταν και μια νεαρή τουρίστρια από τη Νορβηγία. Ο τύπος της εποχής την είχε αποκαλέσει ως «Μόνα Λίζα της Νορβηγίας» και είχε τραυματιστεί θανάσιμα στο πλήθος.
Το γεγονός αυτό αποδεικνύει ότι πυροβολούσαν τυφλά ενάντια στους διαδηλωτές. Από την ίδια ταράτσα πυροβολήθηκε και ο 26χρονος κρατικός υπάλληλος Βασίλειος Φάμελλος. Το πρωί της Παρασκευής 16 Νοεμβρίου του 1973 υπήρχαν είδη 9 νεκροί.
Τρεις ακόμη νεκροί, ο ηλεκτρολόγος Μάρκος Καραμανής που είχε κατεύει στη Πατησίων με το ξάδερφό του Χρήστο Μαλλιαράκη και έναν φίλο τους Μιχάλη Μυρογιάννη. Ο ένας δολοφονήθηκε στη μέση του δρόμου, ο άλλος από έναν έφεδρο ενώ ο τρίτος της παρέας έζησε για 40 χρόνια με μια σφαίρα στο κεφάλι.
Ένας άλλος που δολοφονήθηκε ήταν ο 16χρονος μαθητής Αλέξανδρος Σπαρτίδης που πυροβολήθηκε στην κοιλιά ενώ περπατούσε στην Πατησίων ενώ δε πρόλαβε να πάει στο νοσοκομείο.
Δολοφόνησαν μέχρι και 5χρονο
Ο πιο μικρός στους δολοφονημένους ήταν ένα παιδί 5 ετών, με το όνομα Δημήτρης Θεοδώρος ενώ ο Ανδρέας Κούμπος, ετών 63 ήταν το μεγαλύτερο.
Ακόμη και στην κηδεία η οικογένεια δεν ήθελε να θρινήσει όπως θα ήθελε
Ρυθμιστικό
Τα αιματερά περιστατικά δεχόντουσαν το ένα πίσω από το άλλο ενώ αρκετοί τραυματίες πήγαιναν στο νοσοκομείο με ασθενοφόρα.
Πολλά ασθενοφόροα τα σταματούσαν και χτυπούσαν οι παρακρατικοί τους τραυματίες ενώ πήγαιναν στο ρυθμιστικό νοσοκομείο τους περίμενε η ασφάλεια.
Χτυπούσαν με μανίες τους πάντες, ακόμη και τους δημοσιογράφους της εποχής.
Αποτέλεσμα; Στις 18 Νοεμβρίου εφαρμόστηκε στρατιωτικός νόμος σε ολόκληρη την Αττική.
Η πρώτη μήνυση
O πρώτος που έκανε μήνυση ήταν ο πατέρας του 5χρονου για τη δολοφονία του παιδιού του. Η χούντα προσπάθησε να δωροδοκίσει και να σταματήσει τις οικογένειες των θυμάτων.
Πηγή: Η μηχανή του χρόνου
