Το σκάνδαλο των παράνομων αγροτικών επιδοτήσεων (ΟΠΕΚΕΠΕ) συνεχίζει να προκαλεί κραδασμούς στην πολιτική σκηνή, ενισχύοντας την κρίση εμπιστοσύνης των πολιτών απέναντι στο σύνολο του πολιτικού συστήματος.
Τα τελευταία δημοσκοπήματα καταγράφουν σημαντικές απώλειες για την κυβέρνηση, ενώ η αντιπολίτευση φαίνεται να μην καταφέρνει να επωφεληθεί, με το κλίμα δυσπιστίας να επεκτείνεται διακομματικά.
Κυβέρνηση υπό πίεση
Σύμφωνα με τη δημοσκόπηση της GPO για τα Παραπολιτικά, η ΝΔ έχει χάσει 3 ποσοστιαίες μονάδες (από 26% στο 23%) λόγω του σκανδάλου, ενώ το 74,5% των πολιτών δηλώνει ότι η εμπιστοσύνη του προς την κυβέρνηση έχει κλονιστεί.
Ο Λευτέρης Κουσούλης επισημαίνει ότι το σκάνδαλο δημιουργεί «κραδασμούς εμπιστοσύνης» εντός της κυβερνητικής παράταξης, με πολλούς βουλευτές να ανησυχούν για την επανεκλογή τους. «Έχει ωριμάσει η άρνηση εμπιστοσύνης», σχολιάζει, προβάλλοντας το ενδεχόμενο μεγάλης αποχής στις επόμενες εκλογές.
Από την πλευρά του, ο Ηλίας Τσαουσάκης επιβεβαιώνει ότι η κυβέρνηση βιώνει φθορά, αλλά διατηρεί μέρος της βάσης της. Παράλληλα, επισημαίνει ότι η κυβερνητική γραμμή άμυνας – η αναφορά σε «διαχρονικές ευθύνες» – φαίνεται να έχει μερική αποτελεσματικότητα, καθώς «δεν κερδίζει η κυβέρνηση, αλλά δεν κερδίζουν και οι άλλοι».
Η αντιπολίτευση που δεν εκπροσωπεί
Παρά την κυβερνητική φθορά, η αντιπολίτευση δεν καταφέρνει να επωφεληθεί. Το 69,1% των πολιτών κρίνει αρνητικά τη στάση του ΠΑΣΟΚ, ενώ η ΣΥΡΙΖΑ και άλλα κόμματα δεν φαίνεται να προσφέρουν μια πειστική εναλλακτική.
«Η άρνηση εμπιστοσύνης πλήττει και την αντιπολίτευση», σχολιάζει ο Κουσούλης, υπογραμμίζοντας ότι μετά από έξι χρόνια διακυβέρνησης της ΝΔ, τα κόμματα της αντιπολίτευσης δεν έχουν καταφέρει να προσελκύσουν την κοινωνία με νέα πρόσωπα και προτάσεις.
Ο Τσαουσάκης τονίζει ότι όταν μεγάλο τμήμα της κοινωνίας δεν βρίσκει εκπροσώπηση στην αντιπολίτευση, εντείνεται η γενικότερη δυσπιστία προς το πολιτικό σύστημα. «Είναι ένας οριζόντιος επηρεασμός», λέει, με τις κυβερνητικές απώλειες να μεταφέρονται κυρίως στην «γκρίζα ζώνη» του εκλογικού σώματος.
Το σκάνδαλο ως συμβολικό γεγονός
Το σκάνδαλο του ΟΠΕΚΕΠΕ δεν είναι ένα μεμονωμένο γεγονός, αλλά συμβολίζει μια συσσωρευμένη δυσαρέσκεια. Ο Κουσούλης το συγκρίνει με την υπόθεση των Τεμπών, καθώς και οι δύο περιπτώσεις αναδεικνύουν την αναποτελεσματικότητα του κράτους και την διαφθορά.
«Ο ΟΠΕΚΕΠΕ είναι η τελευταία σταγόνα», σχολιάζει, υποστηρίζοντας ότι η υπόθεση ενισχύει την αίσθηση ότι το πολιτικό σύστημα έχει εξαντλήσει τον τρόπο λειτουργίας του.
Ο Τσαουσάκης συμφωνεί ότι τα σκάνδαλα έχουν μακροπρόθεσμο αντίκτυπο: «Είναι δυναμικά γεγονότα που προσθέτονται σε ένα ήδη υπάρχον βάρος δυσπιστίας».
Το μεγάλο ερώτημα: Υπάρχει διέξοδος;
Σε ένα κλίμα πολιτικής ρευστότητας και αποξένωσης, το ερώτημα είναι αν το πολιτικό σύστημα μπορεί να ανακαμψει. Η κυβέρνηση χάνει έδαφος, η αντιπολίτευση δεν εμπνέει και οι πολίτες απομακρύνονται.
«Το χάσμα μεγαλώνει», συμπληρώνει ο Κουσούλης, ενώ ο Τσαουσάκης επισημαίνει ότι η μόνη στρατηγική της κυβέρνησης φαίνεται να είναι η διάχυση των ευθυνών, χωρίς όμως να υπάρχει κάποια ουσιαστική πρόταση για αλλαγή.
Με το 93,2% των πολιτών να θεωρεί το ζήτημα «ιδιαίτερα σημαντικό», φαίνεται ότι το σκάνδαλο ΟΠΕΚΕΠΕ ήρθε για να μείνει – και ίσως να καθορίσει την πορεία των επόμενων εκλογών.