Σε προκλήσεις που αντιμετωπίζει η ανθρωπότητα λόγω της κλιματικής αλλαγής, σε «σενάρια» για την αύξηση της θερμοκρασίας παγκοσμίως αλλά και τη στρατηγική που χρειάζεται να ακολουθηθεί ώστε να μετριαστούν οι επιπτώσεις αναφέρθηκε μεταξύ άλλων, ο επικεφαλής της Διακυβερνητικής Επιτροπής για την Κλιματική Αλλαγή του ΟΗΕ (IPCC) και ομότιμος καθηγητής Βιώσιμης Ενέργειας στο Imperial College London, Τζιμ Σκία.
Επικεφαλής της IPCC από τον Ιούλιο του 2023 ο σερ Τζιμ Σκία, ασχολείται με τον μετριασμό της κλιματικής αλλαγής ενώ ήταν από τα προεδρεύοντα μέλη της επιστημονικής επιτροπής της ειδικής έκθεσης της IPCC για την υπερθέρμανση του πλανήτη κατά 1,5°C.
«Οι επιστήμονες, εξετάζοντας τις μακροπρόθεσμες τάσεις, εκτιμούν ότι η μέση αύξηση ήταν πιθανώς περίπου 1,3°C. Παρόλα αυτά, πλησιάζουμε τον 1,5°C, αλλά δεν έχουμε φτάσει ακόμα εκεί», σημειώνει στο ΑΠΕ-ΜΠΕ , αναφερόμενος στις θερμοκρασίες που καταγράφηκαν το 2024. Επιπλέον, υπογραμμίζει πως είναι «πολύ πιθανό να ξεπεράσουμε τον 1,5°C μέσα στα επόμενα 10 χρόνια, αν συνεχιστεί η παρούσα πορεία», ωστόσο προσθέτει πως αυτό «δεν σημαίνει ότι δεν μπορούμε να το επαναφέρουμε μέχρι το τέλος του 21ου αιώνα».
Όσον αφορά τις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής, ιδιαίτερα στην περιοχή της Μεσογείου η οποία έχει χαρακτηριστεί «hotspot», ο κ. Σκία τονίζει ότι πρόκειται για μια από τις πιο ευάλωτες περιοχές παγκοσμίως.
Όπως επισημαίνει, η ερημοποίηση και η ξηρασία αποτελούν μεγάλα προβλήματα, ενώ τα ακραία καιρικά φαινόμενα και οι πυρκαγιές, όπως αυτές που πλήττουν την Ελλάδα, είναι ανησυχητικά. «Στον τελευταίο κύκλο αξιολόγησης (της IPCC) καταλήξαμε στο συμπέρασμα ότι ήμασταν καλύτεροι στον καθορισμό φιλοδοξιών παρά στην εφαρμογή πολιτικών που θα επέτρεπαν την προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή», εξηγεί.
Ο ίδιος τονίζει ότι η αντιμετώπιση των επιπτώσεων είναι σύνθετη και απαιτεί διαφορετικές προσεγγίσεις: από αλλαγή των καλλιεργειών μέχρι την ορθολογική χωροταξία και τον σχεδιασμό των πόλεων, περισσότερους χώρους πρασίνου και υδάτινων εκτάσεων, που βοηθούν στη μείωση της θερμοκρασίας και των αναγκών για κλιματισμό. «Συμπερασματικά εντάσσονται και στις δράσεις μετριασμού της κλιματικής αλλαγής», προσθέτει.
Αναφορικά με τη μείωση των εκπομπών των ρύπων, ο κ. Σκία υπογραμμίζει στο ΑΠΕ- ΜΠΕ «ότι έχουν γίνει βήματα προόδου και χωρίς αυτά, οι εκπομπές θα ήταν πολύ μεγαλύτερες».
«Πρέπει να κάνουμε πολύ περισσότερα για να βρεθούμε στον σωστό δρόμο», σημειώνει. Μεταξύ των μέτρων που αναφέρει, είναι η στροφή στις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, η μείωση εκπομπών μεθανίου από χώρες που παράγουν ορυκτά καύσιμα, η απανθρακοποίηση της ηλεκτρικής ενέργειας, καθώς και η προώθηση της ηλεκτροκίνησης και της χρήσης ηλεκτρικών αντλιών θερμότητας. «Όλα αυτά είναι πράγματα με τα οποία μπορούμε να ασχοληθούμε τώρα. Δεν χρειάζεται να περιμένουμε», επισημαίνει στο ΑΠΕ-ΜΠΕ.
Αναφερόμενος στην επόμενη φάση της δουλειάς της IPCC, εξηγεί ότι οι τρεις επιστημονικές ομάδες εργασίας θα εστιάσουν σε διαφορετικούς άξονες: Η πρώτη θα εξετάσει αν συγκεκριμένα ακραία φαινόμενα μπορούν να αποδοθούν στην ανθρώπινη δραστηριότητα, η δεύτερη θα επικεντρωθεί στις επιπτώσεις και την προσαρμογή — ιδίως στις πόλεις — και η τρίτη στην ανθρώπινη συμπεριφορά, την κατανάλωση και τις τεχνολογίες απομάκρυνσης του διοξειδίου του άνθρακα. «Δεν θα μπορέσουμε να μειώσουμε ξανά τις θερμοκρασίες, αν δεν αφαιρέσουμε CO2 από την ατμόσφαιρα», προειδοποιεί.
Αναγνωρίζοντας τις δυσκολίες στο γεωπολιτικό πεδίο ο κ. Σκία παραδέχεται ότι «Γεωπολιτικά, βρισκόμαστε σε μια δύσκολη κατάσταση,», ωστόσο προσθέτει ότι η κλιματική αλλαγή εξακολουθεί να είναι το μεγαλύτερο μακροπρόθεσμο ζήτημα που αντιμετωπίζει η ανθρωπότητα.
«Ας μην κοροϊδεύουμε τους εαυτούς μας. Η κλιματική αλλαγή είναι το μεγαλύτερο μακροπρόθεσμο ζήτημα που αντιμετωπίζει η ανθρωπότητα. Και θα γυρίσει πίσω για να μας δαγκώσει, γιατί αν νομίζουμε ότι ο τελευταίος χρόνος ήταν κακός, θα γίνει πολύ, πολύ χειρότερος αν δεν αναλάβουμε δράση», καταλήγει ο κ. Σκία στο ΑΠΕ-ΜΠΕ.
Ο σερ Τζιμ Σκία φιλοξενήθηκε από το Ινστιτούτο Ερευνών Περιβάλλοντος και Βιώσιμης Ανάπτυξης (ΙΕΠΒΑ) του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών (ΕΑΑ) και το Εργαστήριο Συστημάτων Αποφάσεων και Διοίκησης (ΕΣΑΔ) του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου (ΕΜΠ) παραθέτοντας διάλεξη με θέμα «Climate Change in 2025: What science is telling us?».
