Στην ογκώδη δικογραφία για το σκάνδαλο του ΟΠΕΚΕΠΕ, εκτός από τους δύο πρώην υπουργούς Αγροτικής Ανάπτυξης, Μάκη Βορίδη και Λευτέρη Αυγενάκη, φέρονται, σύμφωνα με δημοσιεύματα να εμφανίζονται και τα ονόματα δεκάδων βουλευτών.
Την Παρασκευή αναμένεται η επίσημη ανακοίνωση στη Βουλή, οπότε και θα αποκαλυφθεί εάν, και με ποιον τρόπο, στοιχειοθετούνται ποινικές ευθύνες σε βάρος των δύο πρώην υπουργών.
Η δικογραφία, κατόπιν εντολής της Ευρωπαϊκής Εισαγγελίας, διαβιβάστηκε την προηγούμενη Πέμπτη από την Εισαγγελία προς το Υπουργείο Δικαιοσύνης και αναμένεται να κατατεθεί στη Βουλή την Παρασκευή – καθώς την Πέμπτη δεν συνεδριάζει η Ολομέλεια.
Από εκείνο το χρονικό σημείο και έπειτα, οι βουλευτές θα έχουν πρόσβαση στο σύνολο του φακέλου. Όπως είναι αναμενόμενο, η διαρροή πληροφοριών θεωρείται ζήτημα χρόνου.
Η καθυστέρηση της κοινοβουλευτικής ενημέρωσης για σχεδόν μία εβδομάδα προκαλεί ήδη προβληματισμό, καθώς πρόκειται για υπόθεση με σαφές πολιτικό και ποινικό βάρος.
Οι αποκαλυπτικές τηλεφωνικές επικοινωνίες
Η δικογραφία περιλαμβάνει, σύμφωνα με πληροφορίες, πλήθος τηλεφωνικών επικοινωνιών μεταξύ ιδιωτών, υπηρεσιακών παραγόντων και πολιτικών προσώπων, σχετιζόμενων με αιτήματα για παράνομες ή/και μη νόμιμες επιδοτήσεις.
Το νήμα άρχισε να ξετυλίγεται επί προεδρίας Γρηγόρη Βάρρα στον ΟΠΕΚΕΠΕ, όταν αποστάλθηκε στην Ευρωπαϊκή Εισαγγελία λίστα με 3.480 ύποπτα ΑΦΜ για περαιτέρω έλεγχο. Στη συνέχεια, ο κ. Βάρρας απομακρύνθηκε από τη θέση του. Η κυβέρνηση, πάντως, υποστηρίζει ότι η απομάκρυνσή του δεν συνιστά ποινική αποδοκιμασία, επικαλούμενη το γεγονός πως σήμερα υπηρετεί στην Προεδρία της Δημοκρατίας. Στο πλαίσιο αυτό, το Μέγαρο Μαξίμου επιχειρεί να παρουσιάσει την έναρξη των ελέγχων και τη συνεργασία με την Ευρωπαϊκή Εισαγγελία ως πρωτοβουλία της κυβέρνησης Μητσοτάκη.
Βουλευτές «καίγονται» από τις συνομιλίες
Στη δικογραφία καταγράφονται, σύμφωνα με τις ίδιες πηγές, τηλεφωνικές συνομιλίες με βουλευτές που φέρονται να παρενέβησαν υπέρ πολιτών, αιτούμενοι επιδοτήσεις ή τη διευθέτηση υποθέσεων αγροτών και τρίτων προσώπων. Οι επικοινωνίες αυτές φαίνεται πως αφορούν κατά κύριο λόγο βουλευτές που εκλέγονται σε αγροτικές περιφέρειες και ενδεχομένως να υπέβαλαν αιτήματα εξυπηρετήσεων – πολιτικά ρουσφέτια – προς υπηρεσιακούς παράγοντες του Οργανισμού.
Η «κομματική διασπορά» των βουλευτών που φέρονται να εμπλέκονται αφορά τόσο τη Νέα Δημοκρατία όσο και άλλα κόμματα του Ελληνικού Κοινοβουλίου
Το Μέγαρο Μαξίμου δεν θέλει τρίτη Προανακριτική
Η κυβέρνηση φέρεται να απορρίπτει εκ των προτέρων κάθε σενάριο συγκρότησης τρίτης Προανακριτικής Επιτροπής, ενδεχόμενο που θα την υποχρέωνε να παραπέμψει δύο ακόμη πρώην υπουργούς της. Στο παρασκήνιο, φαίνεται πως το πρωθυπουργικό επιτελείο έχει ήδη λάβει ενημέρωση από τους εμπλεκόμενους πρώην υπουργούς αναφορικά με τα επίμαχα σημεία της υπόθεσης.
Ωστόσο, πιο επιφυλακτικοί κυβερνητικοί βουλευτές δηλώνουν πως δεν προτίθενται να λάβουν πολιτική θέση προτού δουν με τα ίδια τους τα μάτια τη δικογραφία και τις απομαγνητοφωνημένες συνομιλίες.
Πού τελειώνει το ρουσφέτι και πού αρχίζει η συναλλαγή;
Όπως σημειώνουν κυβερνητικά στελέχη, «είναι άλλο να ζητεί ένας βουλευτής ή τρίτος μια διευκόλυνση για έναν πολίτη – ώστε να ξεμπλοκαριστεί ένα ΑΦΜ ή να διεκπεραιωθεί ταχύτερα μια αίτηση – και άλλο να τεκμαίρεται οργανωμένη συναλλαγή, με σκοπό την παράνομη χορήγηση δημόσιου χρήματος».
Ωστόσο, ακόμη και οι φαινομενικά «ανώδυνες» ενέργειες, όπως το ξεμπλοκάρισμα ενός ΑΦΜ υπό έλεγχο για πιθανή απάτη, θα μπορούσαν να εγείρουν ζήτημα παρέμβασης σε διοικητική ή δικαστική διαδικασία.
Το νομικό και πολιτικό ερώτημα που θα τεθεί, συνεπώς, είναι πότε μια κοινοβουλευτική παρέμβαση συνιστά κατάχρηση εξουσίας ή συνέργεια σε απάτη, και πότε μπορεί να θεωρηθεί θεμιτή κοινοβουλευτική διαμεσολάβηση.
Η αποκάλυψη του πελατειακού κράτους
Το σκάνδαλο του ΟΠΕΚΕΠΕ, όπως σκιαγραφείται στη δικογραφία, φαίνεται να αναδεικνύει – σε όλο του το εύρος – το διαχρονικό φαινόμενο του πελατειακού κράτους. Πολιτικοί, υπηρεσιακοί παράγοντες και πολίτες εμπλέκονται σε ένα πλέγμα σχέσεων που θολώνουν τη διαχωριστική γραμμή μεταξύ εξυπηρέτησης και αθέμιτης συναλλαγής.
Ήδη, κυβερνητικά στελέχη επιχειρούν να εξορθολογίσουν τις βουλευτικές παρεμβάσεις, υποστηρίζοντας:
«Από τη στιγμή που οι βουλευτές εκλέγονται με σταυρό προτίμησης, δεν μπορούμε να ποινικοποιούμε την κοινοβουλευτική διαμεσολάβηση. Αν θεωρούμε ότι κάθε παρέμβαση συνιστά ποινικό αδίκημα, τότε ίσως πρέπει να ξαναδούμε συνολικά το σύστημα εκλογής των εκπροσώπων του λαού».
Η δικογραφία για τον ΟΠΕΚΕΠΕ, πέραν των ενδεχόμενων ποινικών ευθυνών, καθρεφτίζει βαθύτερα δομικά προβλήματα του ελληνικού πολιτικού και διοικητικού συστήματος. Το πώς θα διαχειριστεί η πολιτεία – θεσμικά και επικοινωνιακά – την υπόθεση αυτή, θα κρίνει πολλά: για τη διαφάνεια, την εμπιστοσύνη στους θεσμούς, και την ίδια τη λειτουργία της δημοκρατίας.
