Ένα στα επτά παιδιά και εφήβους στην ευρωπαϊκή περιφέρεια του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας ζει με κάποια ψυχική διαταραχή, όπως αποκαλύπτει νέα έκθεση του ΠΟΥ. Η κατάσταση είναι ακόμη πιο ανησυχητική για τα κορίτσια, καθώς μία στις τέσσερις έφηβες ηλικίας 15 έως 19 ετών αντιμετωπίζει πρόβλημα ψυχικής υγείας. Η αυτοκτονία παραμένει η κύρια αιτία θανάτου για άτομα ηλικίας 15 έως 29 ετών, δείχνοντας τη σοβαρότητα της κρίσης.
Η εμφάνιση ψυχικών διαταραχών έχει αυξηθεί κατά περίπου ένα τρίτο τα τελευταία 15 χρόνια, την ώρα που οι υπηρεσίες ψυχικής υγείας αδυνατούν να ανταποκριθούν στις πραγματικές ανάγκες των παιδιών και των νέων. Στην ευρωπαϊκή περιφέρεια του ΠΟΥ, μία στις τέσσερις χώρες δεν διαθέτει κοινοτικές υπηρεσίες ψυχικής υγείας για παιδιά και νέους, ενώ μία στις πέντε χώρες δεν έχει ειδική πολιτική για την ψυχική υγεία αυτών των πληθυσμιακών ομάδων. Η ποιότητα φροντίδας διαφέρει σημαντικά μεταξύ των χωρών, ενώ ένας ψυχίατρος αντιστοιχεί σε 76.000 παιδιά και εφήβους, δείγμα των έντονων ελλείψεων σε ανθρώπινο δυναμικό.
Η νέα έκθεση, με τίτλο «Ψυχική υγεία παιδιών και νέων στην Ευρωπαϊκή Περιφέρεια του ΠΟΥ: Τρέχουσα κατάσταση και δράσεις για την ενίσχυση της ποιότητας της φροντίδας», συγκεντρώνει για πρώτη φορά ολοκληρωμένα στοιχεία για την ψυχική υγεία παιδιών και νέων σε όλη την Περιφέρεια. Αναδεικνύει τις αυξανόμενες ανάγκες, αλλά και τα σοβαρά κενά στην ποιότητα και στην προσβασιμότητα των υπηρεσιών.
Η έκθεση απευθύνει έκκληση για άμεση, συντονισμένη και συστηματική δράση που θα εξασφαλίσει την πρόσβαση όλων των παιδιών και των νέων σε υψηλής ποιότητας, εξατομικευμένη φροντίδα ψυχικής υγείας. Προτείνει εννέα βασικές δράσεις:
- Ανάπτυξη και συντονισμός εθνικών σχεδίων δράσης και νομοθετικών ρυθμίσεων.
- Ενσωμάτωση κινήτρων και χρηματοδοτήσεων για βελτίωση της ποιότητας.
- Καθορισμός προτύπων ποιότητας, πρωτοκόλλων και κλινικών κατευθυντήριων γραμμών.
- Υιοθέτηση κουλτούρας συνεχούς βελτίωσης σε όλα τα συστήματα φροντίδας.
- Επανασχεδιασμός μοντέλων παροχής υπηρεσιών με επίκεντρο παιδιά, νέους και φροντιστές.
- Προώθηση ενεργούς συμμετοχής και ενδυνάμωσης παιδιών, οικογενειών και κοινοτήτων.
- Επένδυση σε ανθρώπινο δυναμικό που ανταποκρίνεται στις πραγματικές ανάγκες.
- Συστηματική μέτρηση αποτελεσμάτων που έχουν σημασία για τα παιδιά και τις οικογένειές τους.
- Ενίσχυση της έρευνας και ανταλλαγής εμπειριών για αποδεδειγμένα αποτελεσματικές πρακτικές.
Ο Δρ João Breda τόνισε ότι «κάθε παιδί και νέος έχει δικαίωμα σε υποστηρικτικές υπηρεσίες ψυχικής υγείας και σε ποιοτική φροντίδα», υπογραμμίζοντας πως η δράση σήμερα μπορεί να οικοδομήσει ανθεκτικά συστήματα για τις επόμενες γενιές. Η Δρ Ledia Lazëri σημείωσε ότι η έκθεση αποτελεί ορόσημο, προσφέροντας για πρώτη φορά ολοκληρωμένη εικόνα που μπορεί να αξιοποιηθεί για χάραξη πολιτικών και σχεδιασμό υπηρεσιών.
