Με «αφηγητή» το μεταξωτό νήμα -φαινομενικά εύθραυστο μα συνάμα ισχυρό και ανθεκτικό- που πρωταγωνιστεί σε καλλιτεχνήματα από το Μουσείο Ασιατικής Τέχνης Κέρκυρας, διηγείται το Μουσείο Μετάξης του Πολιτιστικού Ιδρύματος Πειραιώς (ΠΙΟΠ) στο Σουφλί τα κοινά στοιχεία του ελληνικού και ιαπωνικού πολιτισμού του μεταξιού, μέσα από την περιοδική έκθεση «Σαν Μετάξι».
Τα επιλεγμένα αυθεντικά αντικείμενα από τις συλλογές του Μουσείου Ασιατικής Τέχνης Κέρκυρας που εκτίθενται στο Σουφλί, την «πόλη του Μεταξιού», από τις 10 Ιουνίου έως και τις 13 Νοεμβρίου, αποκαλύπτουν και αναδεικνύουν τον διαχρονικά δυναμικό ρόλο του πολύτιμου νήματος: πώς η σηροτροφία και η τέχνη του μεταξιού αποτέλεσε τον κοινό παρονομαστή στην οικονομική, κοινωνική και πολιτισμική ανάπτυξη της χώρας του Ανατέλλοντος Ηλίου, έναν από τους μεγαλύτερους παραγωγούς μεταξιού στον κόσμο αλλά και πώς το Σουφλί, η φυσιογνωμία του οποίου καθορίστηκε από το μετάξι, σήμερα διεκδικεί τη δική του θέση στον χάρτη των μεταξοπαραγωγών χωρών.
Γ. Χαντζηνικολάου: Το μετάξι και η σηροτροφία «γέφυρα» πολιτισμού Ελλάδας-Ιαπωνίας
Στην ιδιαιτερότητα των εκθεμάτων, στο σκεπτικό και τη στόχευση της εν λόγω περιοδικής έκθεσης αναφέρθηκε, στο πλαίσιο των εγκαινίων της στις 9 Ιουνίου, ο πρόεδρος του ΠΙΟΠ Γιώργος Χαντζηνικολάου. Υπογράμμισε πως με στόχο την επίτευξη ισοτιμίας στο πεδίο του πολιτισμού, το ΠΙΟΠ διαχρονικά επενδύει στη συνένωση δυνάμεων, επιζητώντας πάντα ουσιαστικές συνεργασίες σε Ελλάδα και εξωτερικό και προς αυτή την κατεύθυνση η οργάνωση μεγάλων πολιτιστικών γεγονότων στην περιφέρεια, η προσφορά νέων πολιτισμικών εμπειριών στις τοπικές κοινωνίες συνιστά μία απολύτως συνειδητή επιλογή.
Χαρακτήρισε την έκθεση ως μια «γέφυρα» ανάμεσα στην Ελλάδα και την Ιαπωνία «…μία μικρή, αλλά ουσιαστική, συμβολή στην αμοιβαία κατανόηση και στη δημιουργία ενός κλίματος φιλίας ανάμεσα στις δύο χώρες» καθώς με συνδετικό κρίκο το μετάξι και τη σηροτροφία, οι επισκέπτες θα ανακαλύψουν όλα όσα ενώνουν τις δύο χώρες, τους δύο πολιτισμούς.
Κο Σιρατόρι: Στόχος η διερεύνηση κοινών πολιτισμικών και ιστορικών στοιχείων
Την αγαστή και μακροχρόνια συνεργασία της Πρεσβείας της Ιαπωνίας στην Ελλάδα, υπό την αιγίδα της οποίας τελεί η εν λόγω έκθεση, με το Μουσείο Ασιατικής Τέχνης Κέρκυρας σημείωσε ο Μορφωτικός Ακόλουθος της Ιαπωνικής Πρεσβείας Κο Σιρατόρι (Ko Shiratori). Αναφορικά με τα αντικείμενα από την ιαπωνική συλλογή που εκτίθενται είπε πως «προβάλλουν πτυχές της ιστορίας της παραγωγής και της χρήσης του μεταξιού στην Ιαπωνία και έρχονται σε διάλογο με τα εκθέματα του Μουσείου Μετάξης, αποσκοπώντας στην διερεύνηση κοινών πολιτισμικών και ιστορικών στοιχείων με στόχο την προαγωγή της αλληλοκατανόησης μεταξύ των δύο λαών».
Ειδική αναφορά έκανε και στην επίσημη ανακήρυξη του 2024 σε έτος Πολιτισμού και Τουρισμού Ελλάδας – Ιαπωνίας, ευχόμενος «η έκθεση να λειτουργήσει ως γέφυρα για το γεγονός αυτό και να ενισχύσει περαιτέρω τις υφιστάμενες φιλικές σχέσεις μεταξύ Ελλάδας και Ιαπωνίας».
Παν. Καλακίκος: Ο πολιτισμός και η ιστορία σμίγουν ανθρώπους και τόπους
Για μία ακόμα ποιοτική πρωτοβουλία, που «προσθέτει ιδιαίτερο ενδιαφέρον στον τρόπο με τον οποίο προσεγγίζεται το χαρακτηριστικό για την περιοχή μας μετάξι» έκανε λόγο ο δήμαρχος της πόλης Παναγιώτης Καλακίκος. Εκτιμώντας ότι «ο πολιτισμός και η ιστορία πάντοτε σμίγουν ανθρώπους και τόπους, εντοπίζοντας τα κοινά σημεία που μπορεί να τους συνδέουν», εξέφρασε την πεποίθηση ότι το μετάξι, το κοινό πολιτισμικό σημείο μεταξύ Ασίας και Ελλάδας, «το πιο μυστηριώδες, εκλεπτυσμένο και φίνο υλικό που δώρισε ποτέ η φύση», σε συνδυασμό με την τέχνη, είναι ικανό να ταξιδέψει κάθε επισκέπτη.
Δεσπ. Ζερνιώτη: Ελλάδα και Ιαπωνία μοιράζονται μια βαθιά πολιτιστική κληρονομιά
Τη σημαντικότητα του Σουφλίου ως αντιπροσωπευτικού τόπου στην ιστορία της ελληνικής σηροτροφικής βιομηχανίας εξήρε η διευθύντρια του Μουσείου Ασιατικής Τέχνης Κέρκυρας Δέσποινα Ζερνιώτη, μέσα από μία σύντομη ιστορική αναδρομή. Αναφορικά με την παρουσίαση -για πρώτη φορά εκτός Κέρκυρας- των περίπου 70 μοναδικών έργων τέχνης, σημείωσε πως «στην έκθεση “ Σαν Μετάξι” προβάλλονται δώδεκα έγχρωμες ξυλογραφίες, με θέμα την ενασχόληση των γυναικών με τη σηροτροφία, έργα του σπουδαίου καλλιτέχνη του ukioy-e Kitagawa Utamaro, ενώ παράλληλα αναδεικνύεται η τέχνη των πολύτιμων μεταξωτών υφασμάτων και ειδικά του εμβληματικού κιμονό».
Επισήμανε, δε, πως «με την παρούσα έκθεση επιχειρείται μια πρωτότυπη ιστορική και καλλιτεχνική ώσμωση και ένας συνεχής διάλογος με τις ποικίλες όψεις του μεταξιού, ζωτικό στοιχείο της Ελλάδας και της Ιαπωνίας, που ενώ είναι πολύ διαφορετικές μεταξύ τους μοιράζονται μια βαθιά και πλούσια πολιτιστική κληρονομιά».
Εργαστήρι γλυπτικής με θέμα «Ιαπωνικές βεντάλιες»
Σημειώνεται πως με αφορμή την περιοδική έκθεση «Σαν Μετάξι», το ΠΙΟΠ οργανώνει στις 18 Ιουνίου, από τις 11.00 έως τις 14.00, εργαστήρι γλυπτικής για ενήλικες, με θέμα «Ιαπωνικές βεντάλιες». Οι συμμετέχοντες, μετά την περιήγησή τους στην έκθεση, θα επεξεργαστούν με την καθοδήγηση της Καλλιόπης Κώνστα, φυσικά υλικά όπως πέτρες, υφάσματα, κλαδιά και λουλούδια για να δημιουργήσουν εντυπωσιακά διακοσμητικά γλυπτά με θέμα την ιαπωνική βεντάλια.
Στα εγκαίνια παρέστησαν -μεταξύ άλλων- οι: Μητροπολίτης Διδυμοτείχου -Ορεστιάδος και Σουφλίου κ.κ. Δαμασκηνός, ο αντιπεριφερειάρχης Αγροτικής Οικονομίας και Κτηνιατρικής της ΠΑΜΘ, Βασίλης Δεληστάμάτης, ο εντεταλμένος περιφερειακός σύμβουλος Τουρισμού Α.Μ.Θ. Θανάσης Τσώνης και οι δήμαρχοι Ορεστιάδας και Διδυμοτείχου, Βασίλης Μαυρίδης και Ρωμύλος Χατζηγιάννογλου αντίστοιχα.
Το Μουσείο Μετάξης
Το Μουσείο Μετάξης στο Σουφλί ανήκει στο δίκτυο θεματικών τεχνολογικών Μουσείων του Πολιτιστικού Ιδρύματος Ομίλου Πειραιώς. Στεγάζεται στο Αρχοντικό Κουρτίδη, το οποίο κτίστηκε το 1883 από ντόπιους τεχνίτες και αποτελεί αξιόλογο δείγμα αστικής αρχιτεκτονικής της περιοχής. Το Αρχοντικό, όπου έζησε ο γιατρός Κωνσταντίνος Κουρτίδης (1870 -1944 ), είναι δωρεά της κόρης του, Μαρίας Κουρτίδη-Πάστρα, με σκοπό να στεγάσει το Μουσείο Μετάξης.
Το Μουσείο παρουσιάζει όλες τις φάσεις και τα στάδια της προβιομηχανικής σηροτροφίας και της μεταξουργίας: από την εκκόλαψη του μεταξόσπορου και την εκτροφή του μεταξοσκώληκα με φύλλα μουριάς (σηροτροφία) έως την ύφανση της μεταξωτής φούσκας (του κουκουλιού), το «ξετύλιγμα» του πολύτιμου νήματος και την επεξεργασία του μεταξιού (μεταξουργία). Παράλληλα, προβάλλεται το κοινωνικοοικονομικό πλαίσιο που ανέδειξε την περιοχή ως σημαντικό μεταξοπαραγωγικό κέντρο της Ελλάδας, από τα τέλη του 19ου μέχρι τα μέσα του 20ού αιώνα.