Στην επίκαιρη ερώτηση που κατέθεσε η βουλευτής του ΠΑΣΟΚ Ευαγγελία Λιακούλη, για την πρόσφατη έρευνα του ΚΕΠΥ που καταμετρά 335 θύματα του Daniel και όχι 17, απαντά ζωντανά σήμερα στη Βουλή η κυβέρνηση και συγκεκριμένα το υπουργείο Υγείας.
Δείτε το Video:
Συγκεκριμένα, σύμφωνα με το πόρισμα, πολύ σοβαρότερες από αυτές που έχουν καταγραφεί επισήμως υπολογίζουν Ελληνες ερευνητές τις επιπτώσεις της πλημμύρας «Daniel» στην υγεία των πληθυσμών σε Τρίκαλα, Καρδίτσα, Μαγνησία και Φθιώτιδα. Πρόσφατη μελέτη του ΚΕΠΥ – Κέντρο Ερευνας και Εκπαίδευσης στη Δημόσια Υγεία, την Πολιτική Υγείας και την Πρωτοβάθμια Φροντίδα Υγείας, συγκρίνοντας τη θνησιμότητα από όλες τις αιτίες στις πληγείσες περιοχές το πρώτο τρίμηνο μετά την καταστροφή, με την αντίστοιχη θνησιμότητα από τα έτη 2015-2019, κατέληξε στο συμπέρασμα ότι ο πραγματικός αριθμός των θανάτων στους πληγέντες νομούς της Θεσσαλίας και της Στερεάς Ελλάδας είναι έως και 20 φορές υψηλότερος από τον επίσημο απολογισμό θυμάτων: 335 πλεονάζοντες θάνατοι το πρώτο τρίμηνο μετά τον «Daniel» έναντι 17 θανάτων που δηλώθηκαν τα πρώτα 24ωρα της καταστροφής.
Σύμφωνα με τους ερευνητές Ηλία Κονδύλη, αναπλ. καθηγητή Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας – Πολιτικής Υγείας, ΑΠΘ, Ευδοξία Βαλαβάνη, υποψήφια διδάκτωρ Δημόσιας Υγείας, ΑΠΘ, Βασίλη Μπέλλο, επίκουρο καθηγητή στο Τμήμα Μηχανικών Περιβάλλοντος, Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης και Αλέξη Μπένο, ομότιμο καθηγητή Υγιεινής, Κοινωνικής Ιατρικής και Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας, ΑΠΘ, τα ευρήματα «επιβεβαιώνουν τους επιστημονικούς ισχυρισμούς ότι η αποτίμηση του μεγέθους και των επιπτώσεων των πλημμυρικών γεγονότων με τη χρήση των άμεσων απωλειών υποεκτιμά σημαντικά τις πραγματικές επιπτώσεις των πλημμυρών στην υγεία των πληγέντων πληθυσμών».
Η μελέτη έχει τίτλο «Πλημμύρες και δημόσια υγεία: οι επιπτώσεις της κακοκαιρίας “Daniel” στην υγεία του πληθυσμού σε Θεσσαλία και Στερεά Ελλάδα» και δημοσιεύθηκε τον Φεβρουάριο στην έγκριτη επιστημονική επιθεώρηση Journal of Public Health. Σύμφωνα με τα αποτελέσματά της, κατά τη διάρκεια της πρώτης εβδομάδας της κακοκαιρίας, παρατηρήθηκε αύξηση της ολικής θνησιμότητας πάνω από την αναμενόμενη κατά 39% στη Μαγνησία, κατά 40% στην Καρδίτσα/Τρίκαλα και κατά 57% στη Φθιώτιδα. Σε απόλυτους αριθμούς καταγράφηκαν 15 πλεονάζοντες θάνατοι στη Μαγνησία, 21 στα Τρίκαλα και 18 στη Φθιώτιδα (συνολικά 54). Κατά τη διάρκεια των τριών μηνών μετά τις πλημμύρες (5 Σεπτεμβρίου 2023 – 3 Δεκεμβρίου 2023) οι πλεονάζοντες θάνατοι που καταγράφηκαν στη Μαγνησία ήταν 78, στην Καρδίτσα/Τρίκαλα ήταν 155 και στη Φθιώτιδα 102 (συνολικά 335 θάνατοι). Σημειώνεται ότι στις 27 Σεπτεμβρίου 2023 η Θεσσαλία και η Στερεά Ελλάδα επλήγησαν από τον κυκλώνα «Elias», οπότε είναι πιθανό ορισμένοι από τους πλεονάζοντες θανάτους που καταγράφηκαν μετά αυτή την ημερομηνία να αντανακλούν τον συνδυασμένο αντίκτυπο των δύο καιρικών φαινομένων. Στη Λάρισα, νομός που δεν αντιμετώπισε τόσο έντονες πλημμύρες και δεν είχε σημαντικές επιπτώσεις από την υπερχείλιση του Πηνειού, καταγράφηκαν 57 πλεονάζοντες θάνατοι σε βάθος τριμήνου, ωστόσο η τιμή αυτή είναι, σύμφωνα με τους ερευνητές, μη στατιστικά σημαντική. Δεν παρατηρήθηκε γενικευμένη αύξηση της θνησιμότητας σε νομούς που δεν επηρεάστηκαν από την κακοκαιρία, γεγονός που υποδηλώνει ότι η παρατηρούμενη πλεονάζουσα θνησιμότητα σε Καρδίτσα/Τρίκαλα, Μαγνησία και Φθιώτιδα μπορεί, σε μεγάλο βαθμό, να αποδοθεί στον κυκλώνα «Daniel».
Οπως επισημαίνουν οι ερευνητές, «βάσει της διεθνούς βιβλιογραφίας, υποθέτουμε πως το μεγαλύτερο μέρος της πλεονάζουσας θνησιμότητας προήλθε από καρδιαγγειακά ή αναπνευστικά νοσήματα κυρίως λόγω της γενικευμένης επιδείνωσης των κοινωνικoοικονομικών καθοριστών της υγείας στους πληγέντες πληθυσμούς ή/και της διατάραξης της πρόσβασής τους σε υπηρεσίες υγείας. Βάσει επίσης της διεθνούς βιβλιογραφίας, μπορούμε με ασφάλεια να υποθέσουμε ότι η κατανομή της πλεονάζουσας θνησιμότητας δεν υπήρξε ομοιόμορφη στους πληγέντες πληθυσμούς και ότι τα χαμηλά κοινωνικοοικονομικά στρώματα πλήρωσαν δυσανάλογο τίμημα στην υγεία τους». Καταλήγοντας οι ερευνητές σημειώνουν πως «οι πλημμύρες έχουν πολυεπίπεδες, άμεσες και μεσομακροπρόθεσμες επιπτώσεις στην υγεία των πληγέντων πληθυσμών. Απαιτούν μακρόπνοο σχεδιασμό, συνεχή επιδημιολογική επιτήρηση των πληγεισών κοινοτήτων, διαρκή παρακολούθηση της νοσηρότητας και θνησιμότητάς τους (από όλα τα νοσήματα και όχι μόνο τα λοιμώδη), διαρκή επιτήρηση της πρόσβασής τους σε υπηρεσίες υγείας και ενδυνάμωση των τοπικών δη-μόσιων συστημάτων υγείας».
Ενόψει της διαδικασίας η Λαρισαία βουλευτής, επισημαίνει τα εξής:
«Σήμερα το μεσημέρι στη Βουλή αξιώνω εξηγήσεις από την Κυβέρνηση για τα στοιχεία της έρευνας του Κέντρου Έρευνας και Εκπαίδευσης στη Δημόσια Υγεία, την Πολιτική Υγείας και την Πρωτοβάθμια Φροντίδα Υγείας (ΚΕΠΥ), που πιστοποιούν ότι στον αριθμό των θυμάτων από τη θεομηνία Ντάνιελ δεν πρέπει να προσμετρηθούν μόνο οι αρχικοί 17 νεκροί, αλλά και τα εκατοντάδες άλλα θύματα που υπέκυψαν σε μολυσματικές ασθένειες, ένα μόλις 4μηνο μετά τις καταστροφές, ανεβάζοντας τον συνολικό αριθμό σε …335 (!).
Ζητώ επίσης εξηγήσεις για την περίεργη ‘’σιγή ασυρμάτου’’ της κυβέρνησης την περίοδο των θεομηνιών, σε ό,τι αφορά τις απαντήσεις στον κοινοβουλευτικό έλεγχο, αφού κατά την επίμαχη περίοδο της έρευνας του ΚΕΠΥ, δεν απάντησε σε καμία σχετική ερώτησή μου για τις δραματικές ελλείψεις φαρμάκων στη Λάρισα μετά το πέρας της κακοκαιρίας Daniel, για την έξαρση της λεπτοσπείρωσης και άλλων μολυσματικών ασθενειών, όπως και για την έξαρση του ιού Κοξάκι (Coxsackie)
Έστω και τώρα, και υπό το πρίσμα των νέων στοιχείων, η ηγεσία του υπουργείου Υγείας οφείλει να καλύψει το ‘’επιτελικό κενό’’ της πλημμελούς, κυβερνητικής ενημέρωσης των βουλευτών στις διαδικασίες του κοινοβουλευτικού ελέγχου, για ένα θέμα που εξακολουθεί να ‘’στοιχειώνει’’ τη Θεσσαλία και αν τα δεδομένα της έρευνας του ΚΕΠΥ ισχύουν, αλλάζουν εντελώς τα δεδομένα της ήδη τραυματικής διαχείρισης των συνεπειών του Daniel από την πλευρά της κυβέρνησης…»
Εκνευρισμός Αγαπηδάκη μετά από ερωτήσεις και κατάθεση της έρευνας του ΚΕΠΥ από την Λιακούλη
Έντονη κοινοβουλευτική αντιπαράθεση προκλήθηκε στη Βουλή μεταξύ της Υφυπουργού Υγείας Ειρήνης Αγαπηδάκη και της βουλευτού του ΠΑΣΟΚ – ΚΙΝΑΛ Λάρισας, Ευαγγελίας Λιακούλη, με αφορμή την έρευνα του Κέντρου Ερευνών Πρόληψης Υγείας (ΚΕΠΥ) για την υπερβάλλουσα θνησιμότητα στη Θεσσαλία μετά την καταστροφική κακοκαιρία «Daniel».
Η κα Λιακούλη, στην πρωτολογία της, έθεσε προς την Υπουργό ένα σαφές ερώτημα: αν η κυβέρνηση έχει μελετήσει και αξιολογήσει επιστημονικά την εν λόγω έρευνα, και σε ποιες ενέργειες έχει προβεί με βάση τα ευρήματά της. «Αν έχετε υπόψη σας την έρευνα του ΚΕΠΥ, πώς ακριβώς την αξιολόγησε η κυβέρνησή σας και τι έχετε πράξει», ανέφερε χαρακτηριστικά η βουλευτής, επισημαίνοντας ότι τα ευρήματα προκαλούν ανησυχία για την υγεία των πολιτών στις πληγείσες περιοχές.
Η απάντηση της Ειρήνης Αγαπηδάκη, ωστόσο, δεν έμεινε στο πεδίο της ουσίας, αλλά περιείχε σαφείς αιχμές προς τη βουλευτή. Η Υφυπουργός χαρακτήρισε την έρευνα «ερμηνευτική απόπειρα» και κατηγόρησε την κα Λιακούλη ότι «αυθαιρετεί», επειδή —όπως είπε— αποδίδει τους επιπλέον καταγεγραμμένους θανάτους απευθείας στην πλημμύρα χωρίς τεκμηρίωση.
«Η έρευνα δεν λέει ότι εξέτασε αιτίες θανάτων. Εσείς έρχεστε αυθαίρετα και λέτε ότι υπάρχουν 300 επιπλέον θάνατοι που αποδίδονται στον Daniel», σημείωσε με εμφανή εκνευρισμό η κα Αγαπηδάκη, αποφεύγοντας να απαντήσει αν το Υπουργείο Υγείας αξιολόγησε επισήμως την έρευνα ή αν έγιναν ενέργειες από τις αρμόδιες υπηρεσίες.
Η στάση αυτή προκάλεσε την έντονη αντίδραση της Λιακούλη, η οποία κατηγόρησε την Υπουργό για προσπάθεια απαξίωσης της κοινοβουλευτικής διαδικασίας και επιστημονικών δεδομένων.
«Είπατε ότι αυθαιρετώ επειδή φέρνω μία έρευνα στη Βουλή; Δεν είμαι εγώ η συγγραφέας, είναι επιστήμονες. Στη σελίδα 6 λένε ξεκάθαρα ότι έχουμε πλεονάζοντες θανάτους και ανησυχητικά δεδομένα. Εσείς δεν τα είδατε αυτά;», διερωτήθηκε η κα Λιακούλη, καταθέτοντας τη μελέτη στα πρακτικά της Βουλής.
Η βουλευτής του ΠΑΣΟΚ συνέχισε σε αυστηρό τόνο, τονίζοντας πως η κυβέρνηση οφείλει να απαντήσει αν έχει αξιολογήσει τα επιστημονικά ευρήματα και κυρίως, αν έχει αναλάβει δράση για να μην επαναληφθούν φαινόμενα επικινδυνότητας για τη δημόσια υγεία.
«Περίμενα σήμερα να μας πείτε τι κάνετε ώστε, δύο χρόνια μετά τις πλημμύρες, να διασφαλίσετε πως δεν θα υπάρξουν ξανά φαινόμενα όπως αυτά στην περιοχή μου», κατέληξε η κα Λιακούλη.
Η επιθετική απάντηση της Υφυπουργού και η αποφυγή ουσιαστικής τοποθέτησης στα ερωτήματα για την επιστημονική αξιολόγηση της έρευνας, επιβεβαιώνουν τον εκνευρισμό της πολιτικής ηγεσίας του Υπουργείου Υγείας. Η συζήτηση ανέδειξε τόσο την πολιτική αμηχανία της κυβέρνησης απέναντι σε τεκμηριωμένα ερωτήματα, όσο και τη σημασία του κοινοβουλευτικού ελέγχου με βάση τα πραγματικά δεδομένα.
