Σε οριστικό ναυάγιο κατέληξε, αργά χθες το βράδυ (ώρα Ελλάδος) με ευθύνη της Aγκυρας, η προσπάθεια εξεύρεσης εναλλακτικής λύσης για την αναβληθείσα χθες συνάντηση του πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη με τον πρόεδρο της Τουρκίας Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν.
Η Αθήνα, που μέσω ανώτατης κυβερνητικής πηγής υπογραμμίζει ότι το χθεσινό ραντεβού ήταν απολύτως συμφωνημένο, ενημέρωσε την τουρκική πλευρά ότι με τα δεδομένα που είχαν ανακύψει η συνάντηση ήταν πολύ δύσκολο να γίνει σήμερα και θα προγραμματιστεί με άλλη ευκαιρία.
Είναι δε προφανές ότι οι χειρισμοί της τουρκικής πλευράς αντανακλούν σε μεγάλο βαθμό την ενόχληση Ερντογάν για πρωτοβουλίες του τελευταίου διαστήματος, από τον θαλάσσιο χωροταξικό σχεδιασμό και τα θαλάσσια πάρκα μέχρι την εκδήλωση ενδιαφέροντος για έρευνες από τη Chevron.
Το χρονικό του αδιεξόδου
Μετά την αρχική πρόταση των Τούρκων να αναβάλουν τη χθεσινοβραδινή συνάντηση λόγω χρονικής σύμπτωσης με διάσκεψη που άρχιζε μισή ώρα αργότερα ανάμεσα στον Ντόναλντ Τραμπ και σε ηγέτες της Μέσης Ανατολής, η Αθήνα επανήλθε σχεδόν άμεσα υποδεικνύοντας τα κενά στο σημερινό πρόγραμμα του πρωθυπουργού, εκδηλώνοντας την προθυμία του κ. Μητσοτάκη να κάνει τη συνάντηση.
Παρά την ευγενική εκδήλωση προθυμίας εκ μέρους της τουρκικής αντιπροσωπείας, η απάντηση δεν ήλθε ποτέ, με αποτέλεσμα χθες τη νύχτα, η ελληνική κυβέρνηση να ανακοινώσει το ναυάγιο, αποδίδοντας την ευθύνη στην Αγκυρα.
Από την ελληνική πλευρά τονίζεται ότι η ακύρωση δεν αποτελεί ευθύνη της Αθήνας και σημείωναν ότι εφόσον η επίκληση της πρωτοβουλίας Τραμπ ήταν προσχηματική, τότε επιβεβαιώνεται η ορθή στάση της κυβέρνησης να παραμένει αμετακίνητη σε όλα τα βασικά ζητήματα των τελευταίων μηνών.
Ενδεικτικό της προσχηματικής λογικής που χαρακτήριζε την τουρκική στάση είναι, πάντως, ότι τελικά η περίφημη διάσκεψη του κ. Τραμπ με ηγέτες του αραβικού συνδέσμου και τον κ. Ερντογάν άρχισε σχεδόν μιάμιση ώρα μετά την προγραμματισμένη έναρξή της (στις 23.00 ώρα Ελλάδος αντί 21.30, ενώ το ακυρωμένο τετ α τετ με τον κ. Μητσοτάκη είχε σχεδιαστεί για τις 21.00).
Το τετ α τετ της Νέας Υόρκης εθεωρείτο στην Αθήνα ευκαιρία επιβεβαίωσης της ατμόσφαιρας «ήρεμων νερών» σε μια φάση που άρχισαν να παρατηρούνται νέες τριβές με την Τουρκία, ακόμη και στο Αιγαίο. Κατά μια άποψη το ραντεβού είχε «κλειδώσει» και λόγω της επικείμενης συνάντησης του κ. Ερντογάν με τον κ. Τραμπ στον Λευκό Οίκο, ωστόσο τα μηνύματα από την Αθήνα περί των ζητημάτων που ήθελε να θέσει ο κ. Μητσοτάκης στον πρόεδρο της Τουρκίας –καλώδιο και casus belli– ενδεχομένως να λειτούργησαν ανασταλτικά.
Και τούτο διότι ο κ. Ερντογάν ίσως προτιμούσε να αποφύγει την εικόνα ενός ηγέτη που περνάει το κατώφλι του Λευκού Οίκου ύστερα από έξι χρόνια, δείχνοντας σημάδια «καλής συμπεριφοράς» έναντι της Ελλάδας.
Το χθεσινό ναυάγιο, πέρα από τη συμβολική σημασία που έχει, αποτελεί επί της ουσίας μία ακόμη αποτυχία στην προσπάθεια της Αθήνας να δεσμεύσει την Αγκυρα σε κάποια συζήτηση για την ανάγκη επιμήκυνσης των «ήρεμων νερών». Η επί της ουσίας ανησυχία της Αθήνας σε αυτό το πεδίο αφορά, βεβαίως, το αν η Αγκυρα θεωρεί ότι η ανάγκη διατήρηση των «ήρεμων νερών» έχει πλέον εκπνεύσει και μπορεί να επιστρέψει σε πρακτικές που θα μπορούσαν να οδηγήσουν σε ένταση.
Στο επιτελείο του κ. Ερντογάν ήταν ήδη γνωστό –τουλάχιστον– από το απόγευμα της Δευτέρας ότι ο Ντόναλντ Τραμπ διοργάνωνε συνάντηση ηγετών αραβικών και μουσουλμανικών χωρών μισή ώρα μετά την προγραμματισμένη συνάντηση με τον Ελληνα πρωθυπουργό, ως εκ τούτου μπορούσαν να ειδοποιήσουν την Αθήνα για τα νέα δεδομένα από τότε.
Η τουρκική πλευρά, όμως, δεν ειδοποίησε για την αναβολή παρά τέσσερις ώρες πριν από την προγραμματισμένη συνάντηση. Συνεπώς, η τουρκική πλευρά εμφανίζεται να έκρινε μόλις τότε ότι η διάσκεψη του Αμερικανού προέδρου σχεδόν συνέπιπτε με τη συνάντηση με τον πρωθυπουργό.
