Του Τάκη Καββαδία, στο npress.gr
Μόλις είχα πάρει στα χέρια μου τα ρέστα και τον καφέ, και ετοιμαζόμουν να δώσω τη σειρά μου στον επόμενο, ευχαριστώντας τον υπάλληλο στο ταμείο, όταν άκουσα έναν κύριο λίγο πιο πίσω να λέει…
«Για τον ΟΠΕΚΕΠΕ, τώρα, δεν σε ακούω να μιλάς. Τι έκαναν οι υπουργοί σου; Βολεύανε τόσα χρόνια τους δικούς τους;»
Γνωστή φωνή (της γειτονιάς), που μόλις την είδα -γυρίζοντας να φύγω- ταίριαξε αμέσως μέσα μου στην εικόνα της λέξης «ΠΑΣΟΚ». Και σίγουρα ο άλλος κύριος δίπλα του, που συμπλήρωνε την εικόνα της «πρωινής πολιτικής κόντρας του δρόμου», θα ήταν ψηφοφόρος της ΝΔ, αναγκασμένος σε αυτόν τον διάλογο να είναι το «θύμα», που θα δεχθεί την καζούρα του συνομιλητή του για το όργιο διαφθοράς και σπατάλης δημοσίου χρήματος που αποκαλύφθηκε στον ΟΠΕΚΕΠΕ. Και όμως, ο συγκεκριμένος κύριος -όπως ακριβώς ο σκληροπυρηνικός οπαδός της ΝΔ- καθόλου «θύμα» δεν αισθανόταν σε αυτόν τον διάλογο. Αντίθετα, πέρασε και στην αντεπίθεση…
«Εντάξει, αυτά όλοι τα κάνουν, μωρέ. Γιατί, το ΠΑΣΟΚ δεν είχε “φτιάξει” τον Γερουλάνο με τις ιχθυοκαλλιέργειες, λίγο πριν φάνε τον ΓΑΠ;»
Το 1 δευτερόλεπτο που σε κάνει να σκεφτείς
Ήταν 4 Νοεμβρίου 2011. Ο Γιώργος Παπανδρέου μόλις είχε πάρει πίσω το δημοψήφισμα (που είχε εξαγγείλει 2 μέρες νωρίτερα), κυριολεκτικά ολόκληρη η Ευρώπη «έβραζε» και στη Βουλή συζητείτο ψήφος εμπιστοσύνης. Δηλαδή, η Ελλάδα συγκλονιζόταν απόέναν κυκεώνα καταιγιστικών αντιφατικών πολιτικών και οικονομικών εξελίξεων, με διεθνή αντίκτυπο, και οΠρωθυπουργός έδινε μάχη πολιτικής επιβίωσης. Μέσα σε αυτό, λοιπόν, το τοπίο κορυφαίας αβεβαιότητας, 8 υπουργοί της κυβέρνησης έθεσαν ως βασική τους προτεραιότητα εκείνη την ημέρα -την τελευταία μέρα πριν πέσει η κυβέρνηση- να υπογράψουν την ΚΥΑ της 4ης Νοεμβρίου 2011, για… τη «Θεσμοθέτηση του Ειδικού Χωροταξικού Πλαισίου για τις Υδατοκαλλιέργειες»!
Μάλιστα, αν πάρει κάνεις «στα σοβαρά» τις ημερομηνίες των εγγράφων, τότε προκύπτει ότι μέσα σε μόλις μία μέρα, και σε συνθήκες πολιτικής κρίσης άνευ προηγουμένου στη χώρα, όχι μόνο συνεδρίασε η αρμόδια επιτροπή και κατέληξε σε γνωμοδότηση αλλά αυτή διαβιβάστηκε στο υπουργείο Περιβάλλοντος και Κλιματικής Αλλαγής, όπου εκεί διαμορφώθηκε το κείμενο και διαβιβάστηκε ως εισήγηση του ΥΠΕΚΑ στην Επιτροπή Συντονισμού της Κυβερνητικής Πολιτικής, όπου εκεί 8 υπουργοί συνεδρίασαν, μελέτησαν και αξιολόγησαν τις εισηγήσεις και τελικά ενέκριναν (όλοι) και συνυπέγραψαν το κείμενο, το οποίο την ίδια μέρα διαβιβάστηκε στο Εθνικό Τυπογραφείο και δημοσιεύθηκε αυθημερόν. Και όλα αυτά έγιναν σε μία μέρα! Για ελληνικό δημόσιο, σαν όνειρο δεν ακούγεται;
Οι 8 υπουργοί που υπέγραψαν τη συγκεκριμένη ΚΥΑ ήταν οι Γερουλάνος, Βενιζέλος, Παπακωνσταντίνου, Σηφουνάκης, Καστανίδης, Χρυσοχοϊδης, Σκανδαλίδης, Ραγκούσης. Από όλους αυτούς, ο Γερουλάνος είχε επαγγελματική ενασχόληση με τις ιχθυοκαλλιέργειες(οικογενειακή επιχείρηση), δηλαδή, το θέμα τον αφορούσε άμεσα. Για αυτό και είχε σχολιαστεί στη δημοσιογραφική «πιάτσα» τότε ότι υπέγραψαν… «ο Γερουλάνος και οι φίλοι του».
Την αποκάλυψη της ΚΥΑ με τις ιχθυοκαλλιέργειες έκανε λίγο καιρό μετά ο Κώστας Βαξεβάνης στο περιοδικό HotDoc, παρουσιάζοντας τη μηνυτήρια αναφορά που είχε καταθέσει εκείνον τον καιρό η Πανελλήνια ΟμάδαΠολιτών, η οποία ζητούσε την ανάκληση της υπογραφής και την αναστολή κάθε διαδικασίας σχετικά με αυτή την υπόθεση. Και λόγοι υπήρχαν πολλοί, τουλάχιστον σύμφωνα με το ρεπορτάζ και τα καταγγελλόμενα της εποχής: Όλα έγιναν με διαδικασίες εξπρές, χωρίς διαβούλευση και χωρίς ουσιαστικό έλεγχο. Τοπικές κοινωνίες, περιβαλλοντικοί φορείς, επιστημονική κοινότητα αγνοήθηκαν. Οι κανόνες της διαφάνειας δημιουργικά παρακάμφθηκαν. Η μελέτη περιβαλλοντικών επιπτώσεων, που κατατέθηκε, είχε εκπονηθεί για λογαριασμό των ίδιων των επιχειρηματιών του κλάδου. Η ΚΥΑ που συντάθηκε βάσει αυτής της μελέτης επέτρεπε την τεράστια χωροθέτηση μονάδων ιχθυοκαλλιέργειας σε ευαίσθητες και προστατευόμενες θαλάσσιες περιοχές, ακόμα και εντός περιοχών NATURA 2000, ανοίγοντας τον δρόμο για βιομηχανικές δραστηριότητες στον θαλάσσιο και παράκτιο χώρο.
Τα παιχνίδια της μοίρας
Τον Παπανδρέου διαδέχθηκε στο ΠΑΣΟΚ ο Βενιζέλος (που υπέγραψε την ΚΥΑ για τις ιχθυοκαλλιέργειες). Δέκα χρόνια μετά, το 2021, όταν το ΠΑΣΟΚ αναζητούσε και πάλι τον αρχηγό του, και στον Β γύρο είχαν περάσει Παπανδρέου και Ανδρουλάκης, στην κρίσιμη μάχη για την αρχηγία του κόμματος, τόσο ο Γερουλάνος, όσο και οι Βενιζέλος – Σηφουνάκης (που υπέγραψαν την ίδια ΚΥΑ για τις ιχθυοκαλλιέργειες) στήριξαν εμφανώς ή αφανώς τον Ανδρουλάκη (για αυτό και εξελέγη άλλωστε). Σήμερα, ο Παύλος Γερουλάνοςδημόσια στηρίζει τον επανεκλεγέντα Ανδρουλάκη αλλά είναι δεδομένο ότι ετοιμάζεται να γίνει αυτός ο επόμενος αρχηγός του κόμματος, μην έχοντας κρύψει ποτέ τα αρχηγικά του ένστικτα.
Υπάρχει στόχευση πίσω από τις συμπράξεις και την κοινή πορεία Γερουλάνου – Βενιζέλου όλα αυτά τα χρόνια, να τελειώσει οριστικά η παπανδρεϊκή επιρροή στο κόμμα; Μήπως δεν υπάρχει καμία ουσιαστική πολιτική κοινή πορεία των δύο (άρα και καμία κοινή στόχευση) και η συνυπογραφή εκείνης της ιχθυοκαλλιεργητικής ΚΥΑ το 2011 ήταν απλά η επιβεβαίωση ότι «κάποιοι έστηναν business στην πλάτη του Παπανδρέου», όπως μας σχολίασε έμπειρος -όσο λίγοι- συνάδελφος του πολιτικού ρεπορτάζ; Και τελικά, οΠαύλος Γερουλάνος, που τότε η σύζυγός του δραστηριοποιείτο επιχειρηματικά στις ιχθυοκαλλιέργειες και η υπογραφή της επίμαχης ΚΥΑ συνδεόταν άμεσα με την προώθηση των προσωπικών του οικογενειακών συμφερόντων, δεν τελούσε σε σύγκρουση συμφερόντων, όταν υπέγραφε;
Προφανώς και απαντήσεις στα παραπάνω ερωτήματα δεν θα πάρουμε ποτέ. Η υπόθεση με «τις ιχθυοκαλλιέργειες του Γερουλάνου» χάθηκε μέσα στις πυκνές πολιτικές σελίδες της τελευταίας περιόδου και ξεχάστηκε, όπως συνήθως συμβαίνει. Μέχρι, ασφαλώς, να έρθει η αποκάλυψη ενός νέους σκανδάλου, τύπου ΟΠΕΚΕΠΕ, που θα ανασύρει από τη λήθη παλιές «υποθέσεις των άλλων», προκειμένου να βρεθούν απαντήσεις στις πολιτικές κόντρες του καφενείου (όπως επίσης συνήθως συμβαίνει αλλά φυσικά εξαντλείται εκεί).