Σημαντικές αυξήσεις στις τιμές καυσίμων αναμένονται από την 1η Ιανουαρίου 2027, με τη θέσπιση νέων επιβαρύνσεων που θα επηρεάσουν νοικοκυριά και επιχειρήσεις σε όλη την Ελλάδα.
Ο νέος κανονισμός της Ευρωπαϊκής Ένωσης για την απανθρακοποίηση φέρνει επιπλέον κόστος 800 εκατομμυρίων ευρώ ετησίως, επιβαρύνοντας όλα τα ορυκτά καύσιμα με φόρο ρύπων.
Ο νέος κανονισμός της Ε.Ε. για την απανθρακοποίηση στα κτίρια, τις οδικές μεταφορές και μικρές βιομηχανίες τίθεται σε ισχύ από 1/1/2027 με την κωδική ονομασία ΣΕΔΕ 2 (Σύστημα Εμπορίας Δικαιωμάτων Εκπομπών). Ορυκτά καύσιμα όπως βενζίνες, πετρέλαιο, φυσικό αέριο και κάθε άλλο καύσιμο που εκπέμπει ρύπους θα επιβαρύνονται με φόρο ρύπων. Στόχος είναι οι εκπομπές να μειωθούν κατά 42% έως το 2030 σε σχέση με το 2005.
Η συνολική επιβάρυνση των καταναλωτών με βάση τις σημερινές τιμές CO2 (45 ευρώ ο τόνος) υπολογίζεται από τον Σύνδεσμο Εταιρειών Εμπορίας Πετρελαιοειδών στα 800 εκατ. ευρώ ετησίως. Οι αυξήσεις στα καύσιμα θα είναι σημαντικές, με τη βενζίνη να επιβαρύνεται κατά 10,2 λεπτά ανά λίτρο, το πετρέλαιο κίνησης κατά 11,3 λεπτά ανά λίτρο και το μαζούτ κατά 14 λεπτά ανά λίτρο.
Μόνο τα ευάλωτα ενεργειακά νοικοκυριά της χώρας, 1,15 έως 1,17 εκατ. (26,5%) και ένας αριθμός 448.000 έως 475.000 μεταφορικά ευάλωτων νοικοκυριών (13,9%), θα επιβαρυνθούν με κόστος που θα κυμανθεί από 833 εκατ. έως 1,6 δισ. ευρώ την περίοδο 2027-2032.
Η Ε.Ε. προκειμένου να μετριάσει τις επιπτώσεις από τις αυξήσεις του κόστους καυσίμων έχει θεσπίσει το Κοινωνικό Κλιματικό Ταμείο. Ο συνολικός προϋπολογισμός ανέρχεται σε 65 δισ. ευρώ, με την ελάχιστη συμμετοχή των κρατών μελών να ορίζεται στο 25%. Για την Ελλάδα, οι πόροι του ΚΤΠ ανέρχονται στο 5,52% του συνόλου.
Ο νέος κανονισμός έχει ενισχύσει τις φωνές στο εσωτερικό της Ευρώπης για την ανάγκη μιας ρεαλιστικής ενεργειακής μετάβασης. Ο διευθύνων σύμβουλος της Ελίν και πρόεδρος του ΣΕΕΠΕ Γ. Αληγιζάκης τονίζει ότι η εφαρμογή του ΣΕΔΕ 2 σημαίνει ότι τα καύσιμα που είναι ήδη επιβαρυμένα με τους υψηλότερους φόρους στην Ε.Ε. θα επιβαρυνθούν με ένα ακόμα υψηλό ποσό που θα περάσει στον Έλληνα καταναλωτή.
Προτάσεις για τον μετριασμό των επιπτώσεων
Για τον μετριασμό των επιπτώσεων στα ευάλωτα νοικοκυριά, η έρευνα του Green Tank προτείνει συνδυασμό άμεσων και μακροπρόθεσμων μέτρων συνολικού ύψους 11,9 έως 15,5 δισ. ευρώ. Τα προτεινόμενα μέτρα περιλαμβάνουν:
· Άμεσες πληρωμές στα ευάλωτα νοικοκυριά
· Ενίσχυση της κοινωνικής κατοικίας
· Ριζικές ή ήπιες ανακαινίσεις κτιρίων
· Αντικατάσταση συστημάτων θέρμανσης πετρελαίου
· Εγκατάσταση φωτοβολταϊκών συστημάτων
· Επιδότηση χρονομίσθωσης ηλεκτρικών οχημάτων
Το κόστος εφαρμογής των άμεσων μέτρων κυμαίνεται μεταξύ 742 εκατ. και 1,42 δισ. ευρώ και αντιστοιχεί στο 15,5% έως 29,7% των πόρων του ΚΤΚ. Τα διαρθρωτικά μέτρα εκτιμάται ότι θα έχουν συνολικό κόστος 6,8 έως 8,4 δισ. ευρώ για την περίοδο 2026-2032 και θα εξαλείψουν την ενεργειακή ευαλωτότητα σε 276.000 έως 348.000 νοικοκυριά.
