Η πλειονότητα των μελών του ΝΑΤΟ δήλωσε την Τετάρτη ότι είναι έτοιμη να συνεισφέρει σε ένα σχέδιο που προωθεί ο πρόεδρος των ΗΠΑ, Ντόναλντ Τραμπ, το οποίο χρησιμοποιεί συμμαχικά κονδύλια για την αγορά αμερικανικών όπλων υπέρ της Ουκρανίας.
Τον Ιούλιο, ο Τραμπ είχε ανακοινώσει ότι η Ουάσινγκτον είναι πρόθυμη να αποδεσμεύσει κρίσιμα αποθέματα οπλισμού που έχει άμεση ανάγκη η Ουκρανία, αρκεί οι σύμμαχοι του ΝΑΤΟ να πληρώσουν γι’ αυτά μέσω του προγράμματος Prioritized Ukraine Requirements List (PURL).
Κατά τη διάρκεια της προεδρίας του, ο Τραμπ δίνει έμφαση στην πώληση όπλων στην Ουκρανία και όχι στη δωρεάν παροχή τους, όπως συνέβαινε επί της προηγούμενης κυβέρνησης του Τζο Μπάιντεν.
Η Δανία, η Νορβηγία, η Σουηδία, ο Καναδάς, η Γερμανία και οι Κάτω Χώρες έχουν δεσμευθεί να διαθέσουν συνολικά 2 δισ. δολάρια σε τέσσερα διαφορετικά πακέτα του προγράμματος PURL.
Την Τετάρτη, σύμφωνα με τρεις διπλωμάτες του ΝΑΤΟ που μίλησαν ανώνυμα, Εσθονία, Λετονία, Λιθουανία, Σλοβενία και Φινλανδία επρόκειτο να οριστικοποιήσουν το πέμπτο πακέτο στήριξης.
«Χάρη στη χρηματοδότηση των συμμάχων, παρέχουμε στην Ουκρανία κρίσιμο αμερικανικό εξοπλισμό», δήλωσε ο γενικός γραμματέας του ΝΑΤΟ, Μαρκ Ρούτε, κατά τη συνεδρίαση των υπουργών Άμυνας στις Βρυξέλλες. «Και σήμερα, ακούσαμε από σύμμαχο μετά τον άλλο για νέες συνεισφορές».
Ωστόσο, αυτή η αυξανόμενη υποστήριξη αφήνει χώρες που δεν έχουν συνεισφέρει, όπως το Ηνωμένο Βασίλειο και η Γαλλία, σε όλο και πιο δύσκολη θέση.
Συνολικά, 20 σύμμαχοι του ΝΑΤΟ έχουν πλέον δεσμευτεί να συμμετάσχουν στο πρόγραμμα, όπως δήλωσε ο υπουργός Άμυνας της Σουηδίας, Παλ Γιόνσον, στο POLITICO.
Πλέον, «υπάρχουν προσδοκίες για δίκαιη κατανομή των βαρών, και όσοι δεν έχουν δεσμευτεί πρέπει να το κάνουν», είπε ο Γιόνσον. Η αποκλειστική εξάρτηση από τις χώρες που ήδη συνεισφέρουν «δεν είναι βιώσιμη μακροπρόθεσμα», πρόσθεσε.
«Η δίκαιη κατανομή των βαρών είναι κάτι που όλοι περιμέναμε», δήλωσε ο υπουργός Άμυνας της Εσθονίας, Χάνο Πέβκουρ, στο POLITICO, προσθέτοντας ότι «η βοήθεια προς την Ουκρανία σήμερα αποτελεί εγγύηση ασφάλειας και για εμάς».
Ο υπουργός Άμυνας της Ουκρανίας, Ντένις Σμίχαλ, προειδοποίησε ότι οι ανάγκες του Κιέβου στο πλαίσιο του προγράμματος PURL «για την επόμενη χρονιά κυμαίνονται μεταξύ 12 και 20 δισ. δολαρίων».
Ο υπουργός Άμυνας των ΗΠΑ, Πιτ Χέγκσεθ, ο οποίος στο παρελθόν είχε εκφράσει επιφυλάξεις για τη στρατιωτική βοήθεια προς την Ουκρανία υιοθετώντας τη στάση του Τραμπ, επαίνεσε στις Βρυξέλλες το πρόγραμμα PURL, λέγοντας στους συμμάχους ότι «η συνεχής επένδυση και η ηγεσία τους είναι ζωτικής σημασίας για να μπορέσει η Ουκρανία να υπερασπιστεί τον εαυτό της και να τελειώσει αυτή η σύγκρουση».
Το πρόγραμμα PURL, όπως εξήγησε αξιωματούχος του Πενταγώνου, σημαίνει απευθείας άντληση όπλων από τα αμερικανικά αποθέματα και αντικατάστασή τους με ευρωπαϊκά χρήματα, καθώς και την υπογραφή συμβολαίων για μελλοντικές παραδόσεις άλλων όπλων και εξοπλισμού.
Ωστόσο, η Ουάσινγκτον ζητά ακόμη περισσότερα. «Η προσδοκία μας σήμερα είναι να δούμε περισσότερες χώρες να δωρίζουν περισσότερα, να αγοράζουν περισσότερα για να ενισχύσουν την Ουκρανία και να οδηγήσουν τη σύγκρουση σε ειρηνική κατάληξη», είπε ο Χέγκσεθ.
Το πρόγραμμα PURL «είναι βιώσιμο μόνο εφόσον οι χώρες πράγματι συνεισφέρουν», υπογράμμισε ανώτερος διπλωμάτης του ΝΑΤΟ. «Οπότε, για αυτές τις χώρες: βάλτε τα χρήματά σας εκεί όπου είναι τα λόγια σας».
Η πίεση αυτή έχει ήδη αρχίσει να αποδίδει. Η Ισπανία, η οποία είχε προκαλέσει αντιδράσεις μεταξύ των συμμάχων όταν αρνήθηκε να στηρίξει τους αυξημένους στόχους δαπανών του ΝΑΤΟ στη σύνοδο κορυφής του Ιουνίου, τώρα αφήνει ανοιχτό το ενδεχόμενο συμμετοχής στο PURL.
«Η Ισπανία θα είναι πάντα μέρος της λύσης στα προβλήματα», δήλωσε η υπουργός Άμυνας Μαργκαρίτα Ρόμπλες αποχωρώντας από τη σύνοδο της Τετάρτης.
Για ορισμένες χώρες όπως το Ηνωμένο Βασίλειο, το πρόβλημα «θα μπορούσε να είναι» δημοσιονομικό, δήλωσε ο Έντ Άρνολντ, ερευνητής στο Royal United Services Institute, δεδομένης της ήδη υψηλής στρατιωτικής βοήθειας που παρέχει στο Κίεβο. Για άλλες χώρες, όπως η Γαλλία, τόνισε, «πιθανότατα είναι πολιτικό το ζήτημα» καθώς η χώρα παραδοσιακά αποφεύγει να δαπανά για αμερικανικό εξοπλισμό.
Ήδη εξετάζεται το ενδεχόμενο να χρησιμοποιηθούν δεσμευμένα ρωσικά περιουσιακά στοιχεία για τη χρηματοδότηση του προγράμματος, με χώρες όπως το Ηνωμένο Βασίλειο, η Εσθονία και η Σουηδία να υποστηρίζουν αυτή την προσέγγιση.
Προς το παρόν, οι χώρες της ΕΕ συζητούν τη χρήση ρωσικών κεφαλαίων για ένα δάνειο αποζημιώσεων ύψους 140 δισ. ευρώ προς την Ουκρανία ζήτημα που αναμένεται να συζητηθεί στη σύνοδο κορυφής των ηγετών της ΕΕ την επόμενη εβδομάδα.
