Ηταν «αδελφό» πλοίο του «Τιτανικού» και καθελκύστηκε στα ναυπηγεία του Μπέλφαστ τον Φεβρουάριο του 1914, ώστε να αξιοποιηθεί από την εταιρεία White Star Line στα δρομολόγια των γραμμών του Βορείου Ατλαντικού. Οταν μάλιστα ο «Τιτανικός» είχε βυθιστεί, το δικό του σκαρί βελτιώθηκε, για λόγους ασφαλείας. Προτού, όμως, κάνει το ταξίδι Σαουθάμπτον – Νέα Υόρκη, ξέσπασε ο Α΄ Παγκόσμιος Πόλεμος και επιτάχθηκε από το Βρετανικό Ναυαρχείο, για να μετατραπεί σε πλωτό νοσοκομείο.
Ηταν ο «Βρετανικός», ένα από τα μεγαλύτερα πλοία του 20ού αιώνα, που χρησιμοποιήθηκε για τη μεταφορά χιλιάδων τραυματιών από τα μέτωπα των Βαλκανίων, της Τουρκίας (ειδικά από τη μάχη της Καλλίπολης) και της Μέσης Ανατολής. Μέχρι που στις 21 Νοεμβρίου 1916, ενώ έπλεε ανοιχτά της Κέας με κατεύθυνση τον νοσοκομειακό σταθμό της Λήμνου, έπεσε σε γερμανική νάρκη. Από την έκρηξη, ο σχεδόν 270 μέτρων «Βρετανικός» υπέστη μεγάλο ρήγμα – βυθίστηκε σε λιγότερο από μία ώρα. Και από τους επιβαίνοντες, που υπολογίζονται σε 1.065, έχασαν τη ζωή τους οι 30, όταν οι προπέλες του πλοίου παρέσυραν στη δίνη τους τις σωστικές λέμβους στις οποίες επέβαιναν.
Βορειοδυτικά της Κέας
Το ναυάγιο βρίσκεται σήμερα βορειοδυτικά της Κέας, σε βάθος 120 μέτρων και σε απόσταση 3 ναυτικών μιλίων από το λιμάνι της Κορησσίας. Η θέση του ήταν άγνωστη για δεκαετίες, μέχρι που το 1975 το εντόπισε ο Γάλλος ωκεανογράφος, εξερευνητής και ντοκιμενταρίστας Ζακ Ιβ Κουστό.
Στα μέσα της δεκαετίας του 1990, ο Βρετανός ερασιτέχνης ιστορικός Σάιμον Μιλς αγόρασε τα δικαιώματα του ναυαγίου, συμβάλλοντας έκτοτε στην έρευνά του με καταδυτικές αποστολές, τη συγγραφή τριών βιβλίων και την ίδρυση του «Brittanic Foundation».
Χθες, το όνομα του Μιλς –όπως και η ιστορία του «Βρετανικού»– ακούστηκε στο Κεντρικό Συμβούλιο Νεωτέρων Μνημείων, λόγω του αιτήματος του ιστορικού να συνεχίσει η ενδεκαμελής ομάδα του την έρευνα του εσωτερικού του ναυαγίου, αλλά και να ανελκύσει από τον «Βρετανικό» επιλεγμένα κινητά αντικείμενα, που θα συμβάλουν, μεταξύ άλλων, στην κατανόηση των συνθηκών βύθισής του.
Τα αντικείμενα όμως θα εμπλουτίσουν και τη μόνιμη έκθεση του υπό κατασκευήν Μουσείου Εναλίων Αρχαιοτήτων στον Πειραιά, στην ενότητα για τον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, όπου το ναυάγιο του «Βρετανικού» θα αποτελεί σημείο αναφοράς. Το Κεντρικό Συμβούλιο Νεωτέρων Μνημείων έδωσε υπό όρους το πράσινο φως στην ανέλκυση, στην οποία θα έχει καθοδηγητικό ρόλο και θα συμμετέχει (με πλωτό σκάφος και τριμελές κλιμάκιο) η Εφορεία Εναλίων Αρχαιοτήτων. Είναι η πρώτη φορά στον ελλαδικό χώρο που θα ανελκυστούν αντικείμενα από τέτοιο βάθος. Οι επιτόπου συνθήκες θα καθορίσουν ποια –και πόσα– αντικείμενα θα είναι αυτά, αν και ο στόχος του εγχειρήματος είναι να έρθουν στην επιφάνεια χρηστικά σκεύη του «Βρετανικού»: περίπου 20 πορσελάνινα πιάτα και 15 γυάλινες φιάλες, καθώς και αντικείμενα του πλοίου, όπως η καμπάνα και ο ασύρματός του.
Ορισμένα από αυτά μπορεί να τα είχε χρησιμοποιήσει η νοσοκόμα Βάιολετ Τζέσοπ, η οποία είχε επιζήσει του ναυαγίου του «Βρετανικού», αλλά και του «Τιτανικού», λίγα χρόνια νωρίτερα. Το 1911 η Τζέσοπ είχε την τύχη να επιβαίνει και στον «Ολυμπιακό», το τρίτο «αδελφό» υπερωκεάνιο της White Star, που εκείνη τη χρονιά η μοίρα θέλησε να συγκρουστεί με το βρετανικό καταδρομικό «Hawke».
