Η Κάγια Κάλας, επικεφαλής εξωτερικής πολιτικής της Ευρωπαϊκής Ένωσης, ζήτησε αυτή την εβδομάδα από τους αξιωματούχους συνεργάτες της να βρουν πόσες φορές η Ρωσία εισέβαλε σε άλλα κράτη τον 20ό και 21ο αιώνα.
Η απάντηση που έλαβε ήταν 19 κράτη, σε 33 περιπτώσεις.
«Η Κάλας, πρώην πρωθυπουργός της Εσθονίας, δεν ήθελε Ιστορία και Μαθηματικά. Προσπαθούσε να τονίσει ένα σημείο που βρίσκεται στην καρδιά της διαμάχης μεταξύ ΗΠΑ και Ευρώπης για το μέλλον της Ουκρανίας, μια διαμάχη που αποκάλυψε για άλλη μια φορά το χάσμα στην άλλη πλευρά του Ατλαντικού σχετικά με την πραγματική φύση του ρωσικού καθεστώτος» σχολιάζει ο Guardian.
Η Κάλας υποστηρίζει εδώ και καιρό ότι η Σοβιετική Ένωση έπεσε αλλά ο ιμπεριαλισμός της δεν έπεσε ποτέ. «Η Ρωσία δεν χρειάστηκε ποτέ πραγματικά να αποδεχτεί το βάναυσο παρελθόν της ή να υποστεί τις συνέπειες των πράξεών της», είπε, υποστηρίζοντας ότι η φύση του ρωσικού καθεστώτος σημαίνει ότι «η επιβράβευση της επιθετικότητας θα φέρει περισσότερο πόλεμο, όχι λιγότερο. Ο Πούτιν θα επιστρέψει για περισσότερο».
Μια παρόμοια προειδοποίηση έκανε αυτή την εβδομάδα ο Γερμανός υπουργός Εξωτερικών, Γιόχαν Βάντεφουλ, ο οποίος δήλωσε: «Οι υπηρεσίες πληροφοριών μας λένε επειγόντως: Η Ρωσία τουλάχιστον δημιουργεί την επιλογή ενός πολέμου εναντίον του ΝΑΤΟ το αργότερο έως το 2029. Ο Πούτιν στρατολογεί σχεδόν μία νέα μεραρχία τον μήνα. Μεραρχίες που αναμφίβολα στοχεύουν και εμάς, την ΕΕ, το ΝΑΤΟ».
Ο Γάλλος πρόεδρος, Εμανουέλ Μακρόν, περιέγραψε τη Ρωσία «ως μια συνεχή αποσταθεροποιητική δύναμη, που προσπαθεί να αναθεωρήσει τα σύνορα για να επεκτείνει την εξουσία της». Ο Πούτιν, είπε, είναι «ένας θηρευτής, ένας τέρας στις πύλες μας που χρειάζεται συνεχώς να τρώει για την επιβίωσή του». Με λίγα λόγια, «είναι απειλή για τους Ευρωπαίους».
Ο Βρετανός πρωθυπουργός, Κιρ Στάρμερ, δήλωσε στους βουλευτές: «Γνωρίζουμε ότι χωρίς αυτή την αποτροπή, ο Πούτιν έχει τη φιλοδοξία να πάει ξανά, και θα πάει ξανά – και πρέπει να φυλαχτούμε από αυτό».
Ο ρόλος του Στιβ Γουίτκοφ
Όλα αυτά είναι διαμετρικά αντίθετα με την άποψη των Αμερικανών. Ο Στιβ Γουίτκοφ, ο κατασκευαστής ακινήτων από τη Νέα Υόρκη που εκπροσωπεί επί του παρόντος τις ΗΠΑ στην παγκόσμια σκηνή αλλά και καθοδηγεί τη Ρωσία για το πώς να κερδίσει τον Ντόναλντ Τραμπ, παραδέχτηκε ότι γνωρίζει λίγη ιστορία, λέγοντας στο Atlantic τον Μάιο ότι είχε παρακολουθήσει κάποια ντοκιμαντέρ του Netflix για να διορθώσει αυτό.
Αλλά με βάση τις τέσσερις επισκέψεις του στη Μόσχα, αντιμετωπίζει σε μεγάλο βαθμό τη Ρωσία όπως οποιαδήποτε άλλη χώρα, και τον Βλαντιμίρ Πούτιν όπως οποιονδήποτε άλλο παγκόσμιο ηγέτη. Είπε στον Τάκερ Κάρλσον ότι ήταν βέβαιος ότι η Ρωσία δεν θα ήθελε να καταλάβει περαιτέρω εδάφη στην Ευρώπη μόλις δοθούν στον Πούτιν τέσσερις περιοχές της Ουκρανίας. «Νομίζω ότι υπάρχει αυτό το είδος αντίληψης: “Όλοι πρέπει να είμαστε σαν τον Ουίνστον Τσώρτσιλ. ”Οι Ρώσοι θα παρελάσουν σε όλη την Ευρώπη”, νομίζω ότι αυτό είναι παράλογο», είπε.
Ο Γουίτκοφ πρόσθεσε: «Δεν θεωρώ τον Πούτιν κακό. Αυτή είναι μια περίπλοκη κατάσταση, αυτός ο πόλεμος και όλα τα συστατικά που τον οδήγησαν. Ξέρετε, δεν είναι ποτέ μόνο ένα άτομο, σωστά;». Η Ρωσία θέλει πραγματικά ειρήνη, πιστεύει. Ο Τραμπ έχει σε μεγάλο βαθμό την ίδια καλοπροαίρετη άποψη για τον Πούτιν. Ο αντιπρόεδρός του, Τζέι Ντι Βανς, έχει κρίνει αρνητικά την ιδέα ότι ο Πούτιν είχε επεκτατικά σχέδια. Ο Πούτιν δεν είναι Χίτλερ, εξήγησε, θέτοντας τον πήχη της αποδοχής αρκετά χαμηλά. Ο Πούτιν προσφέρθηκε την Πέμπτη να δηλώσει γραπτώς ότι δεν θα εισβάλει σε άλλη ευρωπαϊκή χώρα.
Πρόκειται «για θλιβερές θέσεις για την Ευρώπη» και αυτό σημαίνει ότι «ανεξάρτητα από το πόσο συχνά κατάφερνε να απομακρύνει το ”εκκρεμές” του Τραμπ από τη Ρωσία, το εκκρεμές επιστρέφει σε μια φυσική θέση συμπάθειας για τον Πούτιν. Κάθε φορά που η Ευρώπη αισθάνεται ότι βρίσκεται στα πρόθυρα να παγιδεύσει τον Τραμπ στην πεποίθηση ότι η Ρωσία είναι αυτή που επιτίθεται και απειλεί την ευρωπαϊκή και, κατ’ επέκταση, την ασφάλεια των ΗΠΑ, ο Τραμπ δίνει στον Πούτιν μια ακόμη ευκαιρία, άλλες δύο εβδομάδες, ένα ακόμη τηλεφώνημα. Η μόνη σταθερή πεποίθηση του Τραμπ είναι ότι η Ουκρανία δεν μπορεί να κερδίσει τον πόλεμο και πρέπει να μειώσει τις απώλειές της».
Το σχέδιο 28 σημείων
Αλλά ποτέ πριν από την εμφάνιση ενός αμερικανορωσικού- όπως το χαρακτηρίζει ο Guardian- σχεδίου 28 σημείων για τον τερματισμό του πολέμου – και την επακόλουθη αποκάλυψη ότι ο Γουίτκοφ προφανώς είχε καθοδηγήσει Ρώσους αξιωματούχους για το πώς να κερδίσουν την υποστήριξη του Τραμπ – οι Ευρωπαίοι ηγέτες δεν είχαν δει ακριβώς πώς οι Αμερικανοί αξιωματούχοι οραματίζονταν μια νέα ευρωπαϊκή τάξη στην οποία η Ρωσία, στο όνομα του ρεαλισμού, ανταμείβεται και δεν τιμωρείται για την παράνομη εισβολή της στην Ουκρανία.
Για άλλη μια φορά, παραβλέποντας τον Τραμπ, οι Ευρωπαίοι ηγέτες διάβασαν παράγραφο-παράγραφο την αμερικανική πρόταση με ένα μείγμα δυσπιστίας και πανικού.
Ο πρώην Γάλλος πρόεδρος Φρανσουά Ολάντ δήλωσε: «Ζούμε μια στιγμή που είναι ταυτόχρονα ιστορική και δραματική. Είναι ιστορική επειδή αυτό το σχέδιο όχι μόνο σηματοδοτεί τη συνθηκολόγηση της Ουκρανίας, αλλά και τον υποβιβασμό της Ευρώπης στην κηδεμονία ενός ρωσοαμερικανικού συγκροτήματος. Είναι δραματική επειδή, για την Ουκρανία, σημαίνει την οριστική απώλεια του ενός τρίτου της επικράτειάς της και δεν προσφέρει εγγυήσεις ασφαλείας για να την προστατεύσει από περαιτέρω ρωσική επιθετικότητα. Είναι επίσης δραματική επειδή αυτό το σχέδιο δεν είναι τίποτα περισσότερο από την υιοθέτηση των απαιτήσεων του Βλαντιμίρ Πούτιν από τον Τραμπ, υποβιβάζοντας την Ευρώπη στον ρόλο ενός πολιορκημένου θεατή».
Ο Ζοζέπ Μπορέλ, προκάτοχος της Κάλας στην ηγεσία των εξωτερικών υποθέσεων της ΕΕ, δήλωσε: «Το σχέδιο του Τραμπ για τον τερματισμό του πολέμου στην Ουκρανία αποκαλύπτει την αποτυχία της στρατηγικής της ΕΕ. Η υποχώρηση στις απαιτήσεις για τις στρατιωτικές δαπάνες, τους δασμούς, την ψηφιακή απορρύθμιση, τη φορολόγηση των πολυεθνικών και τον ενεργειακό εφοδιασμό δεν έχει επιτύχει τίποτα. Με το σχέδιο των 28 σημείων για τον τερματισμό του πολέμου στην Ουκρανία, οι Ηνωμένες Πολιτείες του Τραμπ δεν μπορούν πλέον να θεωρούνται σύμμαχος της Ευρώπης, η οποία δεν συμβουλεύεται καν για θέματα που επηρεάζουν την ασφάλειά της. Η Ευρώπη πρέπει να αναγνωρίσει αυτή την αλλαγή στην πολιτική των ΗΠΑ και να ανταποκριθεί αναλόγως».
Ο Φρανσουά Χάιζμπουργκ, ανώτερος σύμβουλος για την Ευρώπη στο Διεθνές Ινστιτούτο Στρατηγικών Μελετών, συνέκρινε το σχέδιο με την ανακωχή του 1940 που υπογράφηκε μεταξύ της ναζιστικής Γερμανίας και της ηττημένης Γαλλίας. «Είναι ουσιαστικά μια ειρήνη που διευθετήθηκε με τους όρους της Ρωσίας», είπε.
Ο Τζον Μπόλτον, πρώην σύμβουλος εθνικής ασφάλειας του Τραμπ που έγινε επικριτής, ήταν ακόμη πιο καυστικός. «Σκέφτομαι όλους εκείνους τους ανθρώπους τον τελευταίο χρόνο που έλεγαν: “Ε, ο Τραμπ άλλαξε γνώμη, θα υποστηρίξει την Ουκρανία”. Δεν ξέρω πόσες φορές θα χρειαστεί για να το αποδείξει. Δεν τον νοιάζει η Ουκρανία», είπε.
Ο Γερμανός ειδικός εξωτερικής πολιτικής του CDU, Νόρμπερτ Ρέτγκεν, περιέγραψε τη στιγμή ως σημείο καμπής «γιατί σημαίνει ότι οι ΗΠΑ τάσσονται με τον Πούτιν και ξεπουλούν τόσο την κυριαρχία της Ουκρανίας όσο και την ασφάλεια της Ευρώπης. Η προηγούμενη υπόθεση μιας διατλαντικής συμμαχίας και μιας εγγύησης ασφάλειας από τις ΗΠΑ δεν είναι πλέον συμβατή». Ακόμα κι αν το σχέδιο των 28 σημείων δεν υλοποιηθεί, ο Ρέτγκεν είπε ότι «έχει συμβεί κάτι θεμελιώδες. Δεν ζούμε πλέον στον κόσμο όπως ήταν».
Αλλά αν ήταν θεμιτό για τους Ευρωπαίους πολιτικούς εκτός κυβέρνησης να καταδικάσουν την προδοσία του Τραμπ, ήταν ευθύνη των Ευρωπαίων ηγετών να ελαχιστοποιήσουν τον αντίκτυπο, ειδικά πριν από την αυθαίρετη προθεσμία για την Ημέρα των Ευχαριστιών που είχε θέσει ο Τραμπ για την Ουκρανία.
«Η πρώτη μας δουλειά, ειλικρινά, ήταν να μάθουμε τι συνέβαινε», παραδέχεται ένας Βρετανός διπλωμάτης. Σύμφωνα με πληροφορίες, σε ένα δείπνο στο Βερολίνο στις 18 Νοεμβρίου, ο Στάρμερ, ο Μακρόν και ο Γερμανός καγκελάριος Φρίντριχ Μερτς αντάλλαξαν για πρώτη φορά σημειώσεις σχετικά με την κλίμακα αυτού που «μαγείρευε» ο Γουίτκοφ.
