Η Τουρκία και η Αίγυπτος πλησιάζουν προς την υπογραφή μιας σημαντικής αμυντικής συμφωνίας, που προβλέπει, μεταξύ άλλων, τη συμμετοχή του Καΐρου στο πρόγραμμα ανάπτυξης των τουρκικών μαχητικών αεροσκαφών Kaan.
Μια συμφωνία ιστορικού χαρακτήρα για τον τομέα της Άμυνας φαίνεται να καλλιεργείται μεταξύ της Τουρκίας και της Αιγύπτου, καθώς το Κάιρο προετοιμάζεται να συμμετάσχει στο πρόγραμμα ανάπτυξης των μαχητικών αεροσκαφών Kaan, που σηματοδοτεί όχι μόνο την ενίσχυση των διμερών τους δεσμών, αλλά και μια πιθανή μετατόπιση στην ισορροπία δυνάμεων στη Μέση Ανατολή, σύμφωνα με αναφορές της τουρκικής εφημερίδας Sabah.
Σύμφωνα με το The Arab Weekly, αυτή η στρατηγική απόφαση της Αιγύπτου θα μπορούσε να μετασχηματίσει την περιφερειακή ισορροπία, η οποία για μεγάλο χρονικό διάστημα ευνοούσε το Ισραήλ, δεδομένου ότι το Τελ Αβίβ διατήρησε την αεροπορική του υπεροχή για δεκαετίες με την υποστήριξη των ΗΠΑ.
Ειδικοί αναφέρουν ότι αυτή η στρατιωτική συνεργασία δεν αποτελεί ένα οριστικό σημείο, αλλά μία νέα αρχή, καθώς η Άγκυρα και το Κάιρο στοχεύουν στην αύξηση της αυτονομίας της αμυντικής τους βιομηχανίας και στη μείωση της εξάρτησής τους από ξένες χώρες.
Το πρόγραμμα Kaan και το σύστημα αεροπορικής άμυνας
Το ενδιαφέρον για το πρόγραμμα Kaan εκδηλώθηκε για πρώτη φορά το Σεπτέμβριο του 2024, κατά τη διάρκεια της επίσκεψης του Αιγύπτιου Προέδρου Abdel Fattah el-Sissi στην Άγκυρα, ο οποίος εξέφρασε επίσης ενδιαφέρον για το τουρκικό σύστημα αεροπορικής άμυνας τύπου «Iron Dome». Οι επακόλουθες επισκέψεις αντιπροσωπειών της αιγυπτιακής πολεμικής αεροπορίας και το ταξίδι του αρχηγού των αιγυπτιακών ενόπλων δυνάμεων, στρατηγού Ahmad Khalifa, τον Μάιο του 2025, ενίσχυσαν περαιτέρω τον διάλογο, καλύπτοντας θέματα όπως η εκπαίδευση, η μεταφορά τεχνογνωσίας και η ανταλλαγή γνώσεων.
Διπλωματικές πηγές αναμένουν ότι μέχρι το τέλος του έτους θα υπογραφεί μια επίσημη συμφωνία για τη συμμετοχή της Αιγύπτου στο πρόγραμμα Kaan.
Η τουρκική πρωτοβουλία για τα μαχητικά αεροσκάφη έχει τραβήξει επίσης το ενδιαφέρον της Ισπανίας και των Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων, με πιθανά οφέλη όπως η μείωση του κόστους, η επιτάχυνση της παραγωγής και η ενίσχυση των επενδύσεων σε έρευνα και ανάπτυξη, μετατρέποντας το Kaan σε ένα κοινό περιφερειακό περιουσιακό στοιχείο και όχι σε ένα αποκλειστικά εθνικό πρόγραμμα.
Τι σημαίνει αυτό για την Ελλάδα
Κινήσεις όπως αυτή δείχνουν ότι το Κάιρο βρίσκεται πολύ κοντά στην Άγκυρα σε αυτή την περίοδο, παρά το γεγονός ότι στο πρόσφατο παρελθόν η χώρα μας διατηρούσε πολύ καλές σχέσεις με την Αίγυπτο, έχοντας μάλιστα υπογράψει μια σχετική ελληνοαιγυπτιακή συμφωνία το 2020.
Αξίζει να σημειωθεί ότι τον Ιούλιο, η Αίγυπτος έστειλε ρηματική διακοίνωση στην Ελλάδα, με την οποία αμφισβητεί τα όρια της ελληνικής ΑΟΖ και υφαλοκρηπίδας στη Μεσόγειο, με αφορμή τη δημοσίευση του χάρτη του Θαλάσσιου Χωροταξικού Σχεδιασμού.
Στη ρηματική διακοίνωση αναφέρεται, μεταξύ άλλων, ότι «ορισμένες περιοχές που ορίζονται στον ‘Ελληνικό Θαλάσσιο Χωροταξικό Σχεδιασμό’ (…) επικαλύπτονται με την ΑΟΖ και την υφαλοκρηπίδα της Αραβικής Δημοκρατίας της Αιγύπτου στη Μεσόγειο Θάλασσα», με το Υπουργείο Εξωτερικών της Ελλάδας να απαντά ότι πρόκειται για μια αναμενόμενη αντίδραση ενός γειτονικού κράτους, μέσω της συνήθους διπλωματικής αλληλογραφίας, σε ένα ζήτημα που εκκρεμεί, όπως είναι η οριοθέτηση των θαλασσίων ζωνών.
Τηλεφωνική επικοινωνία Μητσοτάκη – Σίσι
Ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης είχε τηλεφωνική επικοινωνία με τον Πρόεδρο της Αιγύπτου, Άμπντελ Φάταχ αλ Σίσι, κατά τη διάρκεια της οποίας συζητήθηκαν οι περιφερειακές εξελίξεις, με ιδιαίτερη έμφαση στην κατάσταση στη Γάζα, όπως αναφέρει σε ενημέρωσή του το Γραφείο Τύπου του Μεγάρου Μαξίμου.
Σύμφωνα με τις ίδιες πηγές, ο πρωθυπουργός χαιρέτισε τις προσπάθειες και την τελευταία πρόταση της Αιγύπτου για την επίτευξη εκεχειρίας στη Γάζα, ενώ οι δύο ηγέτες ανταλλάσσαν επίσης απόψεις σχετικά με τη συνεργασία και τον συντονισμό των δύο χωρών σε διμερή και περιφερειακά θέματα.
Πώς η Λιβύη «έφερε πιο κοντά» την Αίγυπτο και την Τουρκία
Ένας άλλος παράγοντας που διαίρεσε την Άγκυρα και το Κάιρο τα προηγούμενα χρόνια ήταν ο εμφύλιος πόλεμος στη Λιβύη. Συγκεκριμένα, η Αίγυπτος και η Τουρκία υποστήριζαν αντίθετα στρατόπεδα, με το Κάιρο να στηρίζει τον στρατηγό Χαφτάρ και την Άγκυρα την κυβέρνηση της Τρίπολης, με την οποία υπέγραψε το παράνομο τουρκολιβυκό μνημόνιο, το οποίο έρχεται σε αντίθεση με το Δίκαιο της Θάλασσας.
Σήμερα, ωστόσο, η εικόνα έχει αλλάξει: η Τουρκία έχει πλέον συμφωνίες και με τις δύο πλευρές στη Λιβύη, έχει αποκαταστήσει τις διπλωματικές σχέσεις με την Αίγυπτο και δεν αποκλείεται να στοχεύει στην οριοθέτηση θαλασσίων ζωνών.
