Τα ακρίβεια, η ενοίκια, οι λογαριασμοί και οι φόροι εκτόξευσαν τον μηνιαίο προϋπολιγισμό στα ελληνικά νοικοκυριά.
Μάλιστα ο μισθός χιλιάδων εργαζομένων δεν φτάνει πλέον ούτε για τις πρώτες 10 ημέρες του μήνα, καθώς το πραγματικό κόστος ζωής στην Ελλάδα έχει αυξηθεί δραματικά από το 2021.
Ο μισθός δεν φτάνει
Το γεγονός αυτό ενισχύει και η φθινοπωρινή έκθεση της Κομισιόν με εκτιμήσεις για τις ευρωπαϊκές οικονομίες, η οποία υποβαθμίζει τη μεταβολή του πραγματικού μισθού στην Ελλάδα το 2025, ενώ επισημαίνει ότι η χώρα μας είναι πλέον η μόνη χώρα στην Ε.Ε. – μόνη τελευταία – με αρνητικό πραγματικό μισθό το 2025. Ο μέσος όρος της Ε.Ε. είναι +1,7%! Η Ελλάδα την τετραετία 2022 – 2025 έχει τρία έτη αρνητικού πραγματικού μισθού (2022: -4,2%, 2023: -0,1%, 2025: -0,1%)…
Τιμές τροφίμων και ενέργειας: η πιο δύσκολη περίοδος της τελευταίας δεκαετίας
Οι τιμές στα βασικά είδη διατροφής έχουν ανέβει 20% – 40% σε τρία χρόνια.
Ενδεικτικά:
Όσπρια, ζυμαρικά, λάδι → αυξήσεις μεγαλύτερες από 30%.
Κρέας (Μοσχάρι 20 ευρώ το κιλό) & γαλακτοκομικά → σταθερά ανοδικά.
Ακόμη και η τιμή του ψωμιού που μπαίνει σε κάθε τραπέζι, έχει διπλασιαστεί την πενταετία 2020 – 2025. Ειδικότερα, το 2020 η φρατζόλα κόστιζε 0,80 λεπτά, πλέον αγγίζει το 1,50 ευρώ.
Το αποτέλεσμα; Η όποια αύξηση στους μισθούς, την ίδια περίοδο, ήταν κατώτερη των περιστάσεων αφού ανέβηκαν πολύ λιγότερο στην πράξη, ενώ η αγοραστική δύναμη έχει φθάσει στο ναδίρ.
Ενοίκια και στέγαση: η μεγάλη απειλή για τη μεσαία τάξη
Παράλληλα τα ενοίκια «τρώνε» το 40% – 60% του μισθού.
Η Ελλάδα είναι από τις λίγες χώρες στην Ε.Ε. όπου: τα ενοίκια αυξάνονται πιο γρήγορα από τους μισθούς, οι διαθέσιμες κατοικίες μειώνονται, και η μεσαία τάξη δεν μπορεί να πληρώσει στεγαστικό δάνειο.
Ειδικότερα στην Αττική αλλά και σε πολλές περιοχές, ένα διαμέρισμα 70 – 80 τ.μ. κοστίζει όσο μισός μισθός.
Παράλληλα, το πρόβλημα επεκτείνεται και στην περιφέρεια και σε πόλεις που ήταν «φθηνές», με αποτέλεσμα η στέγαση να είναι το μεγαλύτερο έξοδο ενός νοικοκυριού.
Φόροι και ενέργεια: η φόρμουλα της οικονομικής επιβάρυνσης
Σε ό,τι αφορά την ενέργεια; Παραμένει ακριβή – ακόμα και χωρίς «εξάρσεις». Παρότι δεν υπάρχουν ακραίες αυξήσεις όπως το 2022, τα επίπεδα τιμών δεν επανήλθαν ποτέ στα προ κρίσης επίπεδα.
Την ίδια ώρα οι λογαριασμοί φουσκώνουν από ρυθμιζόμενες χρεώσεις, τέλη, πάγιες χρεώσεις, αυξημένο κόστος παραγωγής. Έτσι, ο λογαριασμός παραμένει βαρύς, ακόμη και με μειωμένη κατανάλωση.
Ως κερασάκι στην τούρτα έρχεται να προστεθεί και η φορολογία, η οποία επιβαρύνει περαιτέρω τον μισθό. Η έμμεση φορολογία «ψαλιδίζει» μεγάλο μέρος του εισοδήματος και πλήττει περισσότερο τα χαμηλά και μεσαία στρώματα.
Άλλωστε σύμφωνα και με τα στοιχεία η Ελλάδα εξακολουθεί να έχει από τους υψηλότερους συντελεστές στην Ε.Ε. για ΦΠΑ στα τρόφιμα, φόρο εισοδήματος εργαζομένων, έμμεσους φόρους που πληρώνουν όλοι (καύσιμα, ενέργεια, ειδικοί φόροι).
Το τελικό αποτέλεσμα; Ο μισθός να εξαφανίζεται στο τέλος του μήνα. Και κάπως έτσι το διαθέσιμο εισόδημα είναι σχεδόν μηδενικό, σύμφωνα και με τη φθινοπωρινή έκθεση της Κομισιόν η οποία ξεκαθαρίζει ότι στην αποταμίευση οι Έλληνες βρίσκονται στο – 2,1% (υπάρχουν πάντα και χειρότερα (!), η Βουλγαρία με – 0,9%).
Όμως την ώρα που οι Έλληνες τρώνε από τα έτοιμα, στην Ευρώπη οι αποταμιεύσεις των νοικοκυριών θα αυξηθούν 15,2%. Να σημειωθεί ότι την περίοδο 2007-11 η Ελλάδα είχε μέση ετήσια αποταμίευση στο +7%!
Οικονομική πίεση και οι επιπτώσεις στη ζωή των πολιτών
Έτσι λοιπόν πολλά νοικοκυριά ζουν με αρνητικό ισοζύγιο, χρησιμοποιούν δόσεις, κόβουν βασικές ανάγκες ή στηρίζονται οικονομικά σε γονείς / συγγενείς,, γεγονός που δεν φαίνεται να αλλάζει ούτε στο μέλλον σύμφωνα και με την Κομισιόν, η οποία επισημαίνει ότι τα ελληνικά νοικοκυριά θα είναι – για ακόμα μια χρονιά – τα μόνα στην Ε.Ε. με ετήσια αρνητική μεταβολή.
Η οικονομική κατάσταση και οι προοπτικές
Η οικονομική πίεση δεν είναι απλώς θέμα αριθμών. Δημιουργεί: ανασφάλεια, καθυστέρηση δημιουργίας οικογένειας, αναβολή επενδύσεων (σπίτι, αυτοκίνητο), εξάρτηση από χρέη ή βοήθεια. Στην πράξη, η «μεσαία τάξη» που σήκωσε το βάρος της κρίσης, βρίσκεται ξανά σε καθεστώς οικονομικής επισφάλειας.
