Την ώρα που το 13ωρο στη χώρα γίνεται γεγονός, με το νέο νομοσχέδιο που κατατέθηκε στη Βουλή παρά τις αντιδράσεις των συνδικαλιστικών οργανώσεων, η ετήσια αύξηση του πραγματικού μισθού που προβλέπεται για το 2026 θα φθάσει έως και 1,1%, ενώ η μείωση πραγματικού μισθού στην πενταετία (2021 – 2026) διατηρείται στο 0,8%!
Αυτό συμβαίνει διότι το 2022 υπήρξε ραγδαία ετήσια μείωση του πραγματικού μισθού κατά 3,8%, το 2023 μείωση κατά 0,9%, το 2024 αύξηση κατά 2,3% και το 2025 αύξηση κατά 0,7%. Για τον λόγο αυτόν οι μικρές ετήσιες μεταβολές δεν αρκούν για να αλλοιώσουν τη σωρευτική αρνητική εικόνα από το 2021.
Μάλιστα τα στοιχεία της Eurostat για το 2024 σκιαγραφούν μια ακόμη πιο ανησυχητική εικόνα: η αγοραστική δύναμη των Ελλήνων βρίσκεται 30% χαμηλότερα από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο, κατατάσσοντας τη χώρα στην προτελευταία θέση της Ε.Ε., πάνω μόνο από τη Βουλγαρία. Ωστόσο οι ίδιες εκτιμήσεις για την αγοραστική δύναμη στην Ελλάδα και στη Βουλγαρία προβλέπουν προσπέραση από τη γειτονική χώρα την επόμενη τριετία.
Το γεγονός αυτό έχει γίνει κάτι παραπάνω από αντιληπτό στις τσέπες των Ελλήνων, αφού το κόστος στέγασης, διατροφής και υπηρεσιών έχει αυξηθεί με ρυθμούς που ξεπερνούν κατά πολύ τις μισθολογικές απολαβές, περιορίζοντας σημαντικά τη δυνατότητα των πολιτών να καλύψουν βασικές ανάγκες.
Το γεγονός αυτό επιβεβαιώνουν όμως και οι αναλυτές, οι οποίοι προειδοποιούν ότι η ανθεκτικότητα του πληθωρισμού στις υπηρεσίες και τα τρόφιμα στη χώρα μας θα εξακολουθήσει να ταλανίζει τα νοικοκυριά, καθώς η χώρα εξακολουθεί να αντιμετωπίζει ανθεκτικές πληθωριστικές πιέσεις. Για τον λόγο αυτόν, επισημαίνουν, όσο ισχυρές εξελίξεις και να έχουμε στους μισθούς η ακρίβεια θα εξακολουθήσει να ασκεί πιέσεις.
Ακόμη και οι προβλέψεις της Τράπεζας της Ελλάδος εκτιμούν ότι ο πληθωρισμός για το 2026 θα καταγραφεί στο 2,6% ,ενώ η Ευρωπαϊκή Επιτροπή εκτιμά ότι θα μετριαστεί στο 2,3%.
Προβλέψεις ανάπτυξης και προκλήσεις έως και το 2027
Έτσι λοιπόν και για το 2026 οι προβλέψεις εμφανίζονται συγκρατημένα αισιόδοξες:
- Η κυβέρνηση εκτιμά ανάπτυξη 2,4%
- Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή τοποθετεί τον ρυθμό στο 2,2%.
- Η Τράπεζα της Ελλάδος στο 1,9%.
- Το Ελληνικό Δημοσιονομικό Συμβούλιο προβλέπει 2,3%.
Ωστόσο, μετά το 2027 τα δεδομένα αναμένεται να γίνουν πιο δύσκολα, καθώς θα ολοκληρωθεί η χρηματοδότηση από το Ταμείο Ανάκαμψης, το οποίο σήμερα ενισχύει σημαντικά το ΑΕΠ. Η πρόκληση θα είναι να συντηρηθεί η αναπτυξιακή δυναμική χωρίς εξωτερική «ένεση» κεφαλαίων, κάτι που απαιτεί σταθερές μεταρρυθμίσεις και ενίσχυση της παραγωγικής βάσης.
Εργασιακό χάος
Και ενώ όλα αυτά συμβαίνουν στις τσέπες των Ελλήνων εργαζομένων, εισήχθη στη Βουλή και ένα νομοσχέδιο που επιτρέπει στους απασχολούμενους του ιδιωτικού τομέα να εργάζονται έως και 13 ώρες την ημέρα για έναν εργοδότη, με αντάλλαγμα την εργασία τους τέσσερις ημέρες την εβδομάδα.
- Προστασία ή καταπάτηση; Ενώ η κυβέρνηση ισχυρίζεται ότι η ρύθμιση προστατεύει τους εργαζόμενους που ήδη δουλεύουν πολλές ώρες, συχνά σε δεύτερη δουλειά, οι συνδικαλιστικές ενώσεις και οι επικριτές κάνουν λόγο για «καταπάτηση των εργασιακών δικαιωμάτων» και «έμμισθη δουλεία».
- Υπό όρους: Η 13ωρη εργασία θα είναι προαιρετική και θα πρέπει να τηρείται ημερήσιο διάλειμμα 11 ωρών, σύμφωνα με την ευρωπαϊκή νομοθεσία. Ωστόσο η αποτελεσματικότητα των ελέγχων και η ισορροπία της διαπραγματευτικής δύναμης εργοδοτών – εργαζομένων εγείρουν σοβαρά ερωτήματα. Όπως και να έχει, αυτό το σύστημα στη χώρα μας είναι νέο φαινόμενο μέσα στην Ευρωπαϊκή Ένωση, αφού πουθενά στην Ευρωζώνη δεν έχει αλλάξει το ωράριο εργασίας προς τα πάνω, ποτέ! Ειδικότερα η διαφορά ωρών εργασίας Ελλάδας – Ε.Ε. έως και σήμερα έχουν ως εξής:
- Οι Έλληνες δουλεύουν περισσότερο: Σύμφωνα με στοιχεία της Eurostat για το 2024, οι Έλληνες εργάστηκαν κατά μέσο όρο 39,8 ώρες την εβδομάδα, καταλαμβάνοντας την πρώτη θέση στην Ε.Ε.
- Χαμηλότερος μέσος όρος Ε.Ε.: Ο αντίστοιχος μέσος όρος της Ε.Ε. είναι σημαντικά χαμηλότερος, στις 35,8 ώρες εβδομαδιαίως.
- Εργασία άνω των 45 ωρών: Το χάσμα διευρύνεται όταν εξετάζεται η εργασία άνω των 45 ωρών την εβδομάδα. Στην Ελλάδα ένας στους πέντε εργαζόμενους (περίπου 20%) δουλεύει υπερωρίες άνω των 45 ωρών, το υψηλότερο ποσοστό στην Ε.Ε.
- Αντίστροφη σχέση μισθών: Οι πολλές ώρες εργασίας στην Ελλάδα συνδυάζονται με μισθούς που, παρόλο που έχουν αυξηθεί, παραμένουν μεταξύ των χαμηλότερων στην Ε.Ε., όπως επισημαίνουν οι επικριτές του νομοσχεδίου.
Συγκριτική ανάλυση
| Χαρακτηριστικό | ||||||
| Ελλάδα | Μέσος όρος Ε.Ε. | |||||
| Μέσες εβδομαδιαίες ώρες | 39,8 (2024) | 35,8 (2024) | ||||
| Εργασία άνω των 45 ωρών | 20% των εργαζομένων | Πολύ χαμηλότερο ποσοστό | ||||
| Κανονικό ωράριο | 40 ώρες / εβδομάδα, 8 ώρες / ημέρα (πριν από το νομοσχέδιο) | Παρόμοια πρότυπα με το πενθήμερο | ||||
| Νέες ρυθμίσεις | 13ωρο / ημέρα (υπό προϋποθέσεις), 6ήμερο (σε ορισμένους κλάδους) | Συνήθης εφαρμογή των οδηγιών της Ε.Ε., χωρίς αντίστοιχες ρυθμίσεις | ||||
Αυξήσεις μισθών ανά κλάδο
Η ετήσια αύξηση του πραγματικού μισθού το 2026 στην Ελλάδα θα εξαρτηθεί από τον πληθωρισμό και την αύξηση του κατώτατου μισθού, η οποία αναμένεται να είναι τουλάχιστον 3,7%. Οι δημόσιοι υπάλληλοι αναμένουν αύξηση 3,7%, ενώ ιδιώτες εργαζόμενοι θα δουν αυξήσεις μέσω της αναπροσαρμογής του κατώτατου μισθού και της επαναφοράς των τριετιών. Συγκεκριμένα, όσοι συμπληρώνουν τριετία μπορεί να δουν αύξηση έως και 13,5%.
- Δημόσιοι υπάλληλοι: Αναμένεται οριζόντια αύξηση μισθών της τάξεως του 3,7%, η οποία θα εφαρμοστεί από τον Απρίλιο του 2026. Επιπλέον, θα υπάρξουν αυξήσεις στις αποζημιώσεις ειδικών καθηκόντων, αλλοδαπής και στα δίδακτρα για τα τέκνα υπαλλήλων του υπουργείου Εξωτερικών.
- Ιδιώτες εργαζόμενοι: Η αύξηση θα καθοριστεί από την αύξηση του κατώτατου μισθού και την επαναφορά των τριετιών.
- Εργαζόμενοι με τριετία: Μπορεί να δουν αύξηση έως 13,5%.
- Νέοι εργαζόμενοι: Θα αρχίσουν να «χτίζουν» δικαιώματα για τριετίες από το 2026 και μετά.
- Ένστολοι: Θα εφαρμοστούν αυξήσεις στους μισθούς των Ενόπλων Δυνάμεων και των Σωμάτων Ασφαλείας (ΕΛ.ΑΣ., Πυροσβεστικό Σώμα, Λιμενικό Σώμα).
- Απόφοιτοι Πολυτεχνικών Σχολών: Θα υπάρξει μισθολογική αναγνώριση (δύο μισθολογικά κλιμάκια) για αποφοίτους πολυτεχνικών σχολών με πενταετή κύκλο σπουδών.
