Παρά τις κυβερνητικές διαβεβαιώσεις ότι η ακρίβεια «ελέγχεται», τα στοιχεία δείχνουν μια εντελώς διαφορετική πραγματικότητα για τα ελληνικά νοικοκυριά.
Η Ελλάδα συγκαταλέγεται πλέον στις χώρες με το υψηλότερο κόστος διαβίωσης στην Ευρώπη, ενώ η επιβάρυνση της καθημερινότητας είναι σχεδόν διπλάσια από τον παγκόσμιο μέσο όρο. Σύμφωνα με πρόσφατες μελέτες κόστους ζωής, ο μέσος πολίτης διεθνώς αντιμετωπίζει αύξηση εξόδων περίπου 17% σε σχέση με το 2020, την ώρα που ο Έλληνας καταναλωτής βρίσκεται αντιμέτωπος με συνολική επιβάρυνση ξεπερνά το 30%. Η διαφορά αυτή δεν είναι στατιστική: είναι βαθιά κοινωνική, καθώς αποτυπώνεται στην τσέπη σχεδόν κάθε νοικοκυριού.
Η έκρηξη τιμών στα τρόφιμα ήταν ο βασικός μοχλός αυτής της ανόδου. Βασικά αγαθά —όπως λάδι, ψωμί, τυρί, κρέας και φρούτα— καταγράφουν από το 2021 μέχρι σήμερα αυξήσεις που φτάνουν ή ξεπερνούν το 35–40%. Την ίδια στιγμή, η ενέργεια παραμένει σταθερά υψηλή, όχι μόνο λόγω διεθνών αναταράξεων, αλλά και εξαιτίας της ελληνικής εξάρτησης από τις εισαγωγές καυσίμων. Το αποτέλεσμα είναι “κύματα” ανατιμήσεων σε μεταφορές, υπηρεσίες και ενοίκια, τα οποία πλέον αποτελούν τη νέα κανονικότητα για εκατομμύρια πολίτες.
Ανεμικές αυξήσεις στις συντάξεις και τους μισθούς
Τα νοικοκυριά αισθάνονται καθημερινά ότι οι αυξήσεις αυτές δεν είναι προσωρινές. Το διαθέσιμο εισόδημα έχει αποδυναμωθεί, αφού μισθοί και συντάξεις αυξάνονται με ρυθμούς 2% ή 3%, όταν το πραγματικό κόστος ζωής έχει ανέβει με συνολικούς ρυθμούς πλησίον του 30%. Η αγοραστική δύναμη έχει εξανεμιστεί, και οι πολίτες αναγκάζονται να αλλάζουν συνήθειες: λιγότερα προϊόντα στο καλάθι, αναζήτηση προσφορών, μείωση εξόδων σε θέρμανση, ψυχαγωγία και μετακινήσεις. Η Ελλάδα έχει μπει στη φάση όπου η ακρίβεια δεν αποτελεί συγκυριακό φαινόμενο, αλλά νέο κοινωνικοοικονομικό υπόβαθρο.
Η αποκλιμάκωση του πληθωρισμού δεν θα ρίξει τις τιμές
Η κυβέρνηση προβλέπει ότι το 2026 ο πληθωρισμός θα υποχωρήσει κοντά στο 2,6%. Ωστόσο, η αποκλιμάκωση του ρυθμού αύξησης δεν σημαίνει μείωση τιμών. Οι τιμές παραμένουν εκεί που έχουν φτάσει – απλώς ανεβαίνουν πιο αργά. Αυτό είναι και το κλειδί της παρεξήγησης: η αποκλιμάκωση δεν σημαίνει ανακούφιση. Σημαίνει ότι η ήδη υψηλή «κορυφή» μένει ως έχει. Έτσι, ακόμη κι αν το 2026 φέρει ομαλοποίηση στα ποσοστά, ο λογαριασμός της προηγούμενης τετραετίας παραμένει απλήρωτος.
Η μεγάλη διαφορά με τον διεθνή μέσο όρο εξηγείται από τρεις παράγοντες:
- Η μεγαλύτερη εξάρτηση της Ελλάδας από εισαγόμενα αγαθά και καύσιμα, που μεταφέρουν τις ανατιμήσεις με γεωμετρική ταχύτητα.
- Η υψηλότερη ενέργεια στην Ευρώπη, που συμπαρασύρει το σύνολο της οικονομίας.
- Η υστέρηση μισθών και συντάξεων, καθώς η Ελλάδα δεν ακολουθεί την εισοδηματική ανάκαμψη άλλων χωρών.
Αυτό σημαίνει πρακτικά ότι η χώρα μπαίνει στο 2026 με ένα «έλλειμμα ευημερίας» πολύ μεγαλύτερο από αυτό που δείχνουν οι επίσημοι αριθμοί. Για τον μέσο Έλληνα φορολογούμενο, οι αυξήσεις συνεχίζουν να λειτουργούν ως ένας αόρατος φόρος, που αποδυναμώνει το εισόδημά του μήνα με τον μήνα. Και όσο η χώρα συνεχίζει να βρίσκεται στο διπλάσιο επίπεδο ακρίβειας σε σχέση με τον παγκόσμιο μέσο όρο, η καθημερινότητα παραμένει ένας αγώνας επιβίωσης, με όλο και λιγότερους πόρους και όλο και περισσότερες ανάγκες.
