Στην εκδήλωση που πραγματοποιήθηκε στα Ιωάννινα, την Πέμπτη 25.09 με θέμα «Rivers as Ecological Corridors: Protecting the Aoos/Vjosa Ecological Lifeline», ο βουλευτής Ανατολικής Αττικής του ΠΑΣΟΚ, Μανώλης Χριστοδουλάκης, τόνισε ότι οι ποταμοί αποτελούν δημόσιο αγαθό και ζωτικής σημασίας οικολογικούς διαδρόμους, που συνδέουν τη φύση με τον άνθρωπο. Στην τοποθέτησή του ανέδειξε την ανάγκη για μια νέα εθνική στρατηγική που θα στηρίζει τη διασυνοριακή συνεργασία, θα προστατεύει τη βιοποικιλότητα και θα δίνει ευκαιρίες βιώσιμης ανάπτυξης στις τοπικές κοινωνίες.
Ο κ. Χριστοδουλάκης επισήμανε ότι η λειψυδρία και η κλιματική κρίση καθιστούν πιο επιτακτική από ποτέ την προστασία των υδάτινων πόρων, ενώ άσκησε κριτική στα υπάρχοντα Σχέδια Διαχείρισης Υδάτων, τα οποία –όπως είπε– χαρακτηρίζονται από καθυστερήσεις και αδυναμία εφαρμογής. Υπενθύμισε δε ότι η διαχείριση των διασυνοριακών ποταμών, όπως ο Αώος, ο Στρυμόνας, ο Έβρος, ο Νέστος και ο Αξιός, θα μπορούσε να αποτελέσει εργαλείο συνεργασίας μεταξύ κρατών. Ωστόσο, η κυβέρνηση έχει αφήσει τις συμφωνίες ανενεργές.
Παράδειγμα αποτελεί η ελληνοαλβανική συμφωνία του 2005 για την επιτροπή διαχείρισης υδάτων, η οποία δεν έχει εφαρμοστεί στο σύνολό της. Αντίστοιχα, στον ποταμό Άρδα, η συμφωνία με τη Βουλγαρία καθυστέρησε χρόνια και τελικά περιορίστηκε σε μια πολιτική διακήρυξη. Αναφερόμενος ειδικότερα στον Αώο, που διέρχεται από 13 περιοχές Natura 2000 και το Εθνικό Πάρκο Βόρειας Πίνδου, σημείωσε ότι κάτω από το φράγμα των Πηγών έχει απομείνει ένα ρυάκι μόλις 1,3 μέτρων.
Ο βουλευτής της Ανατολικής Αττικής επανέλαβε την πρόταση του ΠΑΣΟΚ για τη δημιουργία Εθνικού Συμβουλίου Υδάτων με διασυνοριακή διάσταση και ανεξάρτητη Αρχή Νερού, με τη συμμετοχή της επιστημονικής κοινότητας. Στόχος, όπως είπε, είναι να διασφαλιστεί η προστασία του νερού ως κοινωνικού αγαθού. Παράλληλα, ζήτησε την προώθηση νέων διμερών συμφωνιών με τις όμορες χώρες και την αξιοποίηση των ευρωπαϊκών κονδυλίων, ώστε η Ελλάδα να αποτελέσει πρότυπο συνεργασίας στα Βαλκάνια.
Αναφερόμενος στους οικολογικούς διαδρόμους, τόνισε ότι δεν είναι εμπόδιο αλλά αναπτυξιακό εργαλείο, καθώς συνδέουν τις προστατευόμενες περιοχές, διευκολύνουν τη μετακίνηση των ειδών, υποστηρίζουν την απορροή υδάτων και προστατεύουν τις ανθρώπινες κοινότητες από πλημμύρες και απώλεια βιοποικιλότητας. Υπογράμμισε ότι το ΠΑΣΟΚ στηρίζει την ήπια ανάπτυξη με έξυπνο και συμμετοχικό σχεδιασμό, που μπορεί να φιλοξενεί οικοτουρισμό, βιώσιμη βόσκηση, αλιεία και πράσινες θέσεις εργασίας.
Παράλληλα, στάθηκε στην ανάγκη ολοκλήρωσης του θεσμικού πλαισίου για τις προστατευόμενες περιοχές, με Ειδικές Περιβαλλοντικές Μελέτες, Προεδρικά Διατάγματα και Σχέδια Διαχείρισης, ώστε να υπάρχει σαφές πλαίσιο κανόνων. Ειδική μνεία έκανε στη σημασία της στήριξης των αγροτών και των κτηνοτρόφων που υιοθετούν πρακτικές συμβατές με τους στόχους Natura 2000, μέσα από αποζημιώσεις και οικονομικά κίνητρα, όπως συμβαίνει διεθνώς με τα Συστήματα Πληρωμών για Περιβαλλοντικές Υπηρεσίες.
Ιδιαίτερη βαρύτητα έδωσε στην πρόκληση της κλιματικής αλλαγής, επισημαίνοντας ότι η αύξηση της θερμοκρασίας του νερού κατά +1,5°C μέχρι το 2050 θα οδηγήσει το 20–30% των ενδημικών ειδών σε ανάγκη μετακίνησης. Σημείωσε επίσης ότι η χώρα μας δεν διαθέτει ακόμη ειδικό εργαλείο πολιτικής για τους οικολογικούς διαδρόμους, παρά την ύπαρξη θεσμών όπως ο ΟΦΥΠΕΚΑ και το Πράσινο Ταμείο.
Παρουσίασε την πρόταση του ΠΑΣΟΚ για την εκπόνηση Σχεδίων Προσαρμογής Διαδρόμων στην Κλιματική Αλλαγή ανά Περιφέρεια, με χρηματοδότηση από το Πράσινο Ταμείο και το Ταμείο Ανάκαμψης. Πρότεινε επίσης χαρτογράφηση και αξιολόγηση των οικολογικών διαδρόμων, ανάπτυξη τοπικών στρατηγικών, συμμετοχή των κοινωνιών στις αποφάσεις και συστηματική παρακολούθηση για να εξασφαλιστεί η βιωσιμότητα των μέτρων.
Κλείνοντας, ο κ. Χριστοδουλάκης υπογράμμισε:
«Οι ποταμοί είναι δημόσιο αγαθό. Χρειάζεται πολιτική βούληση, διακρατική συνεργασία και ολοκληρωμένα σχέδια διαχείρισης ώστε ο Αώος και οι υπόλοιποι ποταμοί μας να συνεχίσουν να αποτελούν ζωντανές αρτηρίες φύσης, πολιτισμού και ανάπτυξης».
